(Αναμνήσεις, σκέψεις και απόψεις που
δημοσιεύτηκαν σε έξι συνέχειες
στην καθημερινή Αμαρυσία από 1 Ιουλίου
2016)
Την επιστημονική φαντασία την
ξεκίνησα πολύ μικρός, όπως όλοι όσοι διαβάζαμε ιστορίες του Ιουλίου Βερν, τις
οποίες τότε οι γονείς μας τις θεωρούσαν «παραμύθια» για μικρά παιδιά. Ιστορίες
όμως για ταξίδια «από τη γη στη σελήνη» και για «10.000 λεύγες υπό τη θάλασσα»
ήσαν ιστορίες επιστημονικής φαντασίας -θέλουμε δεν θέλουμε- και κακώς επί
αρκετά χρόνια, αυτού του είδους η μυθοπλασία, εθεωρείτο παιδικό ανάγνωσμα και
βρισκόταν στο περιθώριο της «σοβαρής» λογοτεχνίας.
ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΟΛΑ
Κάποια στιγμή, πριν πολλά-πολλά
χρόνια, μπήκαν στη ζωή μου, ύστερα και από την έκδοση της σειράς των περιοδικών
Μίκυ Μάους και Κλασσικών Εικονογραφημένων (εκδόσεις Πεχλιβανίδη, αν θυμάμαι
καλά) και τα περιοδικά με ήρωες τον Σούπερμαν, τον Μπάτμαν και άλλους πολλούς
υπερήρωες. Περιοδικά, που χαρακτηρίστηκαν αμέσως ως Επιστημονικής Φαντασίας
δίνοντας έτσι άλλη αξία στα «κλασσικά» μυθιστορήματα του Ιουλίου Βερν.
Φυσικά αναφέρομαι στην περίοδο
πριν το 1960, τότε που κανείς δεν καθόταν να ξεχωρίσει τι είδος ήταν το ένα
ανάγνωσμα και τι το άλλο. Αρκούσε το γεγονός, ότι τα παιδιά της ηλικίας μου τα
διάβαζαν κρυφά και οι γονείς μας τα θεωρούσαν «εξωσχολικά και επικίνδυνα».
Αργότερα και μετά από την
κατάκτηση του διαστήματος από Ρώσους και Αμερικανούς, τα βιβλία αυτά άρχισαν να
χαρακτηρίζονται «προφητικά» και να αποκτούν άλλη αξία.
Εν τω μεταξύ, τα καλοκαίρια που
δεν είχαμε σχολείο, στον κινηματογράφο του πατέρα μου στο Μαρούσι, προβάλλονταν
μέχρι τότε ταινίες όπως: Οι Άνθρωποι του Τρόμου (1956), Απαγορευμένος Πλανήτης
(1956), Εισβολή από τον Άρη (1953), Το Εφ Μπι Αϊ σε Συναγερμό (Them - 1953),
Όταν η Γη Σταματήσει (1953), Πόλεμος των Δύο Κόσμων (1953), Το Πράγμα από τον
Άλλο Κόσμο (1951), Ταξίδι στο Κέντρο της Γης (1959) και ίσως μερικές ακόμα, που
δεν τις είχα καταγράψει στα ημερολόγιά μου. Ταινίες, τις οποίες έβλεπα –φυσικά-
από το παραθυράκι του δωματίου προβολής, δίπλα στο θείο μου τον «προβολατζή»,
λόγω του φόβου που υπήρχε απέναντι στο χωροφύλακα του Τμήματος Ηθών. Εκείνη την
εποχή, όταν μια ταινία χαρακτηριζόταν ως «Ακατάλληλη δι’ Ανηλίκους», ήταν
κυριολεκτικά ακατάλληλη και οι υπεύθυνοι κινηματογραφικών αιθουσών υφίσταντο
κυρώσεις, εάν στην αίθουσα υπήρχαν παιδιά κάτω των 18 ετών, ακόμα και αν
συνοδεύονταν από τους γονείς τους, που έλεγαν στον αιθουσάρχη στην είσοδο «δεν
θα μου πεις εσύ ποια ταινία θα δω εγώ με τα παιδιά μου» (υπήρχαν από τότε
αντιρρησίες).
* * *
Μετά το 1960, τα πράγματα άλλαξαν.
Τα βιβλία και οι ταινίες που έμπαιναν στο ίδιο τσουβάλι της Επιστημονικής
Φαντασίας, όλο και πλήθαιναν. Η γενιά μου είχε αρχίσει να σπουδάζει. Αρκετοί με
αφορμή τις σπουδές τους πολιτικοποιήθηκαν, άλλοι παρέμειναν χαλαροί και
απολίτικοι (πάρτυ, μπουάτ, καφέ, σινεμαδάκι και θέατρο) και άλλοι ακολούθησαν το ενδιάμεσο του «λίγο απ’
όλα» ή του «μέσα σ’ όλα» ή και «του τίποτα» (κατά όλους τους υπόλοιπους).
Στη ζωή μου, μετά το 1960,
μπήκαν ταινίες όπως: Φαρενάιτ 451 (1965), Αλφαβίλ (1965), Φανταστικό ταξίδι
(1966), Ο Άνθρωπος που Γύρισε απ’ το
Μέλλον (1968 - φωτογραφία), Επιστροφή στον Πλανήτη των Πιθήκων (1969), Ο
Στιγματισμένος (1969), 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος (1968). Επίσης, και
μερικές άλλες όπως: Το Μαγαζάκι του Τρόμου (1961), Τα Πουλιά (1963), το ΣΟΣ
Πεντάγωνο καλεί Μόσχα (1964), Η Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών (1968) και Το Μωρό
της Ρόζμαρυ (1968), οι οποίες αργότερα όπως διάβασα κατατάχθηκαν σε μια
ευρύτερη κατηγορία, που αποκλήθηκε Κινηματογράφος του Φανταστικού, στην οποία
υπαγόταν και η Επιστημονική Φαντασία (Ε.Φ.). Μόλις διάβασα αυτό, μου γεννήθηκε
η εξής απορία: Αφού υπάρχει αυτή η γενική κατηγορία του Φανταστικού, οι ταινίες
του Τζέιμς Μποντ (ο οποίος χρησιμοποιούσε από το 1963 όλα εκείνα τα
φουτουριστικά ηλεκτρονικά γκάτζετ), γιατί να μην υπάγονται και αυτές, ή
ορισμένες από αυτές, στην κατηγορία της Ε.Φ. και όχι απλά στις Κατασκοπευτικές
Περιπέτειες;
* * *
