30/12/09

«Η εικασία του Πουανκαρέ»

Φίλος και συνάδελφος μου χάρισε πριν μήνα σχεδόν του βιβλιό του G.G.Szpiro, ο οποίος εκλαϊκευτικά αναλύει την προσπάθεια επίλυσης από τον αινιγματικό ρώσο μαθηματικό Perelman Grigory, της εδώ και εκατό χρόνια άλυτης Εικασίας του Πουανκαρέ, που προκάλεσε στον επιστημονικό κόσμο μια αίσθηση και όχι μόνο λόγω της δυσκολίας της εργασίας. Μάλιστα, τον Αύγουστο του 2006, ο ρώσος Perelman έγινε το πρώτο πρόσωπο που αρνήθηκε το μετάλλιο Fields, την υψηλότερη τιμή στα μαθηματικά, όπως λέγεται. Αρνήθηκε δε και ένα βραβείο 1.000.000 δολαρίων που του προσφέρθηκε από ένα αμερικανικό Ίδρυμα Μαθηματικών, επειδή δεν θεωρούσε τους κριτές άξιους να κρίνουν τον ίδιο. Ελέχθη δε, ότι ο Perelman περιφρονεί την αυτοδιαφήμιση και περιγράφεται ότι απομονώνεται από την υπόλοιπη μαθηματική κοινότητα. Κι όπως είπε ένας συνάδελφος του δεν ενδιαφερόταν για χρήματα. Το μεγάλο βραβείο για αυτόν ήταν να αποδείξει το θεώρημα.
Η εργασία του –απ’ ότι κατάλαβα- σχετικά με την Εικασία που διατύπωσε το 1904 ο Πουανκαρέ

29/12/09

13 ΤΖΑΜΕΤΙ

Ένα εντυπωσιακό, με τρομερή ψυχολογική ένταση φιλμ, που είναι και η πρώτη ταινία του Γεωργιανού σκηνοθέτη Γκέλα Μπαμπλουάνι, είναι η ταινία «13 ΤΖΑΜΕΤΙ». Μια ταινία πολύ πρωτότυπη και συγκλονιστική. Όχι επειδή έχει σκηνές εξαιρετικής βίας, αλλά επειδή το θέμα της είναι εξοργιστικό, αν σκεφτείς ότι υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να εκμεταλλεύονται τον συνάνθρωπό τους, με τον τρόπο που δείχνει αυτή η ταινία. 
Ο σκηνοθέτης με την υποκειμενική ματιά του νεαρού πρωταγωνιστή και με την βοήθεια του ασπρόμαυρου φιλμ, έχει πετύχει μια άκρως εφιαλτική ατμόσφαιρα, η οποία δεν διαθέτει χάρτινους χαρακτήρες, αλλά αντίθετα ανθρώπους με απελπισμένο ύφος, ανθρώπους που και να θέλουν, δεν μπορούν να ξεφύγουν από αυτό το φαύλο κύκλο που τους έχει ρίξει η μοίρα. Ανθρώπους απέναντι σε άλλους «ανθρώπους», υπάνθρωπους στην ουσία, που τζογάρουν πάνω στη ζωή και το θάνατο. Το τέλος, είναι οδυνηρά προβλέψιμο. Ο θεατής όμως κάθεται καθηλωμένος στο κάθισμά του, τόσο από το ρυθμό και τη διεισδυτική ματιά της ταινίας, όσο και από τις συγκλονιστικές ερμηνείες.
Στο φεστιβάλ της Βενετίας το «13 ΤΖΑΜΕΤΙ» δημιούργησε τρομερή αίσθηση και επικροτήθηκε, κερδίζοντας το Χρυσό Λιοντάρι Καλύτερης Πρώτης Ταινίας. Προβλήθηκε, επίσης, στο Φεστιβάλ του Σάντανς, όπου και εκεί διακρίθηκε κερδίζοντας το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής.

Η υπόθεση: Ο εικοσάχρονος Σεμπαστιέν έχει μεταναστεύσει από τη Γεωργία στη Γαλλία μαζί με την οικογένειά του. Καθημερινά αγωνίζονται να βρουν κάποια δουλειά για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Ο Γκοντόν, ο οποίος είναι εθισμένος στη μορφίνη, προσλαμβάνει τον Σεμπαστιέν για να επισκευάσει τη στέγη του σπιτιού του. Μια μέρα, καθώς ο Σεμπαστιέν επιδιορθώνει τη στέγη, κρυφακούει μια συνομιλία του Γκοντόν, ο οποίος αναφέρεται σε μια ευκαιρία που του έχει παρουσιαστεί και από την οποία ελπίζει να κερδίσει πολλά λεφτά. Όταν ο Γκοντόν πεθαίνει ξαφνικά από υπερβολική δόση, ο Σεμπαστιέν βρίσκει τυχαία έναν φάκελο, στον οποίο υπάρχουν οδηγίες και ένα εισιτήριο, που προορίζονταν για τον Γκοντόν. Τότε αποφασίζει να πάρει τη θέση του. Ακολουθώντας τις οδηγίες φθάνει στον προορισμό του στην καρδιά της γαλλικής επαρχίας. Εκεί έρχεται αντιμέτωπος με έναν εκφυλισμένο, μυστικό κόσμο πίσω από ερμητικά κλειστές πόρτες. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα δεν υπάρχει επιστροφή... Ο Σεμπαστιέν διαπιστώνει ότι έχει ξεκινήσει ένα ταξίδι σε μια εγκληματική πραγματικότητα, σ' έναν αμαρτωλό υπόκοσμο, όπου παράνομοι τζογαδόροι ποντάρουν σε ένα σοκαριστικά ωμό διαγωνισμό, πάνω στην ανθρώπινη ζωή, αδιαφορώντας για τις συνέπειες.
Πρωταγωνιστούν, ο αδελφός του σκηνοθέτη Τζορτζ Μπαμπλουάνι, ο Ορελιέν Ρεσουάν (παίκτης 6), ο Φιλίπ Πασόν (Γκοντόν), ο Πασκάλ Μπονγκάρ (διαιτητής), ο Σερζ Σαμπόν (διοργανωτής του παιχνιδιού), ο Ογκουστέν Λεγκράν (Χοσέ) και ο Φρανσουά Ριμπό (αστυνόμος).

12/12/09

Χαμόγελα

Από το χαμόγελό σου πετάξανε
δέκα πουλιά, στους ώμους μου επάνω.
Το χαμόγελό σου το κρατάς
όπως ένα παιδί τη ναυτική του ψάθα.

Μια ανεμώνη τινάχτηκε
μέσα στην αγκαλιά μου
πίσω απ' τα παραθυρόφυλλα γελάει μια αχτίδα.
Η θάλασσα αναμοχλεύει τ' άσπρα της χαλίκια
όλες οι πεταλούδες φέρνουν τα χαμόγελά σου.

Δυο κόκκινες χάντρες κύλησαν
από μιας κοπέλας το λαιμό.
Οι λυγαριές αναστενάζουν μες στη ρεματιά
χορεούουμε, χορεύουμε, η μουσική μας είναι η σελήνη
όλες οι πεταλούδες φέρνουν τα χαμόγελά σου.

Οταν μεθάει το κρασί
το πίνω μες στα χείλια σου
ο ήλιος σηκώνεται προτού ξυπνήσει το φιλί.
Η παλάμη σου ανοίγει όταν σκάει το σύκο
όλες οι πεταλούδες φέρνουν τα χαμόγελά σου.

Από το χαμόγελό σου πετάξανε
δέκα πουλιά, στους ώμους μου επάνω.
Το χαμόγελό σου το κρατάς
όπως ένα παιδί τη ναυτική του ψάθα.


(Ποίημα της Μάτση Χατζηλαζάρου από την ανθολογία «Ποιήματα που αγαπήσαμε: Από τους ανανεωτές της παράδοσης μέχρι και τη δεύτερη μεταπολεμική γενιά», επιμ.: Γ. Μαρκόπουλος & Κωστής Νικολάκης, Εκάτη 2009)

1/12/09

Πενηντάρισε ο Αστερίξ

Πενηντάρισε κι όμως είναι ακόμα ακμαίος και συνεχίζει να είναι φωνακλάς, καυγατζής, ξεροκέφαλος, τσαντίλας, αλλά και συμπαθής, θαρραλέος, τίμιος, τετραπέρατος, πιστός και έξω καρδιά. Αναφερόμαστε στον κοντό, όχι ιδιαίτερα όμορφο, αλλά κλασσικό τύπο αντιήρωα, που αποτελεί σίγουρα πιστό πορτρέτο του Γαλάτη, που έχει καταφέρει στα πενήντα χρόνια του να προσεγγίσει αρκετά τον σύγχρονο Γάλλο.
Αν δεν έχετε ακόμα καταλάβει, αναφερόμαστε στον Αστερίξ, τον μικρόσωμο Γαλάτη ήρωα της φαντασίας των Ρενέ Γκοσινί και Αλμπέρ Ουντερζό, τον οποίο επινόησαν πριν από πενήντα χρόνια (στις 29 Οκτωβρίου 1959) και αποτελεί από τότε το πιο επιτυχημένο γαλλικό κόμικ όλων των εποχών, αφού έχει πουλήσει περισσότερα από 325 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο, μεταφράσθηκε σε 110 γλώσσες και βοήθησε στην προώθηση του γαλλικού πολιτισμού όσο κανείς άλλος.
Είναι δε τόσο σοβαρή η δουλειά γύρω από αυτό τον ήρωα, που δύο από τις περιπέτειές του στη χώρα