New Year' s Eve

Τι άλλο θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει ο σκηνοθέτης Γκάρι Μάρσαλ για τις μέρες που έρχονται, τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, παρά μια «αγαπησιάρικη» ταινία. Μια ταινία ύμνο στην αγάπη, την ελπίδα, τη συγχώρεση, τις δεύτερες ευκαιρίες και τα νέα ξεκινήματα, όπως αναφέρει και το δελτίο τύπου της εταιρίας διανομής.
Πραγματικά, η φετινή ταινία του Μάρσαλ μοιάζει να είναι συνέχεια της περσινής «Valentine’ s Day». Μια ταινία πολλών γνωστών ηθοποιών, που υποδύονται ζευγάρια ή μοναχικούς ανθρώπους, οι οποίοι περιμένουν με αγωνία τη στιγμή που θα αλλάξει ο χρόνος: Ο άρρωστος πατέρας στο νοσοκομείο (Ρόμπερτ Ντε Νίρο) που περιμένει την κόρη (Χίλαρι Σουάνκ), η οποία όμως τρέχει και δεν φτάνει ως υπεύθυνη της γιορτής, η οποία πρέπει να βρει ηλεκτρολόγο να διορθώσει τα λαμπάκια της τεράστιας μπάλας, που θα κυλήσει στα τελευταία δευτερόλεπτα πριν το νέο έτος. Η μεσήλικας, ας πούμε, Μισέλ Πφάιφερ που τα παρατά όλα για να ζήσει μέσα σε λίγες ώρες, όσα δεν έκανε μια ολόκληρη ζωή και μπλέκει με ένα νεαρό που τις κάνει όλα τα τρελά χατίρια. Η Χάλι Μπέρι, που υποδύεται τη νοσοκόμα του Ντε Νίρο και τα παρατά όλα, επίσης, για να καθίσει δίπλα του. Ο Άστον Κούτσερ, που δεν πολυσυμπαθεί τις γιορτές και τα πανηγύρια, αλλά κλείνεται με μια τελείως αντίθετη σε αντιλήψεις στο ασανσέρ όλο το βράδυ. Ο Τζον Μπον Τζόβι που πρόκειται να τραγουδήσει το τραγούδι της πρωτοχρονιάς στην πλατεία και έχει μια προβληματική σχέση με την Κάθριν Χάιλ, ο Τζος Ντουχάμελ, η Σάρα Τζέσικα Πάρκερ, η Άμπιγκέιλ Μπρέσλιν, η Κάρλα Κουτζίνο, ο Ζακ Έφρον, ο Τιλ Σβάιγκερ, ο Λουντάκρις, η Λέα Μισέλ, η Σοφία Βεργκάρα, ο Τζέιμς Μπελούτσι, ο Μάθιου Μπρόντερικ και ένα σωρό ακόμα γνωστοί ηθοποιοί, κυκλοφορούν σ’ αυτή την εορταστικής ατμόσφαιρας ταινία.
Ο σκηνοθέτης Γκάρι Μάρσαλ που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μπρονξ ανέκαθεν είχε στενούς δεσμούς με την Νέα Υόρκη. Έτσι, είχε μια πλούσια πηγή αναμνήσεων για να αντλήσει έμπνευση. Λέει λοιπόν, για την ταινία: «Για μένα ήταν πάντα πολύ σπουδαία βραδιά, ακόμα και τότε που ήμουν μικρό παιδί. Είναι μια γιορτή που ταιριάζει περισσότερο στους μεγάλους, αλλά αρέσει πολύ και στα παιδιά, δεδομένου ότι υπάρχει ένας διάχυτος ενθουσιασμός. Πώς να μην νιώσουν ότι γίνεται κάτι σπουδαίο; Άσε που αν είναι αρκετά τυχερά, οι γονείς τους θα τα ξυπνήσουν εκεί, γύρω στα μεσάνυχτα, ώστε μισοκοιμισμένα ακόμα να υποδεχθούν με θόρυβο τον καινούργιο χρόνο. Εμείς θυμάμαι, στην οικογένειά μου, βαρούσαμε κατσαρολικά και φωνάζαμε από το παράθυρο. Μετά, όταν μεγάλωσα λίγο, πήγαινα στην Times Square για να δω τη μπάλα να πέφτει και πολύ αργότερα, ως μουσικός έπαιζα σε κάποια κλαμπ της περιοχής.
«Ήταν υπέροχο που ξανάζησα όλες αυτές τις στιγμές γυρίζοντας την ταινία,» συνεχίζει ο Μάρσαλ. «Άλλωστε αυτό κάνει και μια παραμονή Πρωτοχρονιάς στην Νέα Υόρκη. Ξυπνά αναμνήσεις. Σε κάνει να κοιτάς το μέλλον και το παρελθόν ταυτόχρονα και να σκέφτεσαι “Πού θα είμαι τέτοια μέρα του χρόνου;”»
Ξεχάστε, λοιπόν, τα προβλήματα και την οικονομική κρίση για λίγο και ξεχαστείτε μπροστά στη μεγάλη οθόνη και στη μαγεία του κινηματογράφου. Ο Γκάρι Μάρσαλ εγγυάται δύο διασκεδαστικές ώρες.

Βασιλιάς σε μια κόλαση

Θα σταθώ ιδιαίτερα σ' αυτή την ταινία που προβάλλεται αυτές τις μέρες, όχι μόνον επειδή είναι βασισμένη σε ένα πραγματικό περιστατικό, το οποίο έλαβε χώρα το δριμύ χειμώνα του 1915 στη νήσο Bastøy, στα νότια του Όσλο, αλλά και διότι είναι μια διαχρονική, πανανθρώπινη ιστορία αλληλεγγύης και αυταπάρνησης, που φέρνει αντιμέτωπα το αδάμαστο νεανικό πνεύμα, με το σκληρό πρόσωπο της εξουσίας ακόμα και όταν αυτή ασκείται από άνθρωπο που προσπαθεί να δείξει καλή θέληση. Αριστουργηματική είναι η φωτογράφηση των παγωμένων τοπίων και τέλεια η απόδοση των εξ ίσου ψυχρών απάνθρωπων χαρακτήρων αλλά και του ορμητικού και αδάμαστου νεανικού πνεύματος.

Η υπόθεση: Στις αρχές του 20ου αιώνα, σε ένα απομονωμένο σωφρονιστικό ίδρυμα ενός νησιού στα νορβηγικά φιόρδ, μια ομάδα από αγόρια ηλικίας 11 έως 18 ετών βιώνει καθημερινά συνθήκες εντονότατης σωματικής και ψυχολογικής βίας. Αντί να τους παρέχουν την απαιτούμενη εκπαίδευση, ο διευθυντής του ιδρύματος και οι φύλακες τούς υποβάλλουν σε επίπονες χειρωνακτικές εργασίες και σε κάθε μορφής εξευτελισμούς. Όμως, η άφιξη του 17χρονου Έρλινγκ στο ίδρυμα, πρόκειται να αλλάξει τα πράγματα, καθώς η σφοδρή του επιθυμία να αποδράσει, θα οδηγήσει σταδιακά τον ίδιο και τους συγκρατούμενούς του σε μια βίαιη εξέγερση ενάντια στο απάνθρωπο καθεστώς...

Τι λέει ο σκηνοθέτης: «Η ταινία αποτελεί κατά βάση μια διαχρονική ιστορία παραλογισμού, καταπίεσης και ανταρσίας. Παράλληλα, όμως, ανιχνεύει το κακό που “φωλιάζει” σε ιδρύματα αποκομμένα από τον υπόλοιπο κόσμο, εξετάζοντας το πόσο εύκολα μπορεί να χαθεί ο έλεγχος, όταν εκείνοι που θέτουν τους κανόνες καταφεύγουν σε κατάχρηση εξουσίας....Πρόκειται για ένα από τα πλέον σκοτεινά κεφάλαια της σύγχρονης νορβηγικής ιστορίας, καθώς μια ισχυρή στρατιωτική δύναμη χρειάστηκε να επέμβει προκειμένου να καταστείλει την ανταρσία μιας ομάδας ανήλικων αγοριών. Αυτό το –σχετικά άγνωστο στο ευρύ κοινό– συμβάν ήταν αρκετό για να με βοηθήσει να προσδώσω στην ταινία έναν επικό χαρακτήρα, συνδυάζοντας όλη εκείνη τη δράση και την αγωνία που προσφέρει η επίπονη προσπάθεια των αγοριών να αποδράσουν προς την ελευθερία, με την οικειότητα που εξασφαλίζει η λεπτομερής καταγραφή των αναμεταξύ τους σχέσεων, κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού τους στο ίδρυμα».

Βραβεία: Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Βραβείο Κοινού στο φεστιβάλ Nordic Film Days του Λούμπεκ
Amanda Awards Καλύτερης Ταινίας, Β’ Ανδρικού ρόλου και Πρωτότυπης Μουσικής
Βραβείο Καλύτερης Φωτογραφίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Γκέτεμποργκ

Σκηνοθεσία: Μάριους Χολστ
Παίζουν: Στέλαν Σκάρσγκαρντ, Κρίστοφερ Γιόνερ, Μπέντζαμιν Χέλσταντ, Τροντ Νίλσεν, Μάνιους Λανγκλέτ

Αυτοί που σιωπούν είναι οι μόνοι που ο λόγος τους μετράει

• Αλίμονο στο νέο που δεν είναι επαναστάτης και αλίμονο στο γέρο που θέλει να γίνει.
• Μόνον που δεν θυμάμαι ποιος το έχει πει αυτό…
• Αλλά ακούω ανθρώπους που επαναστατούν ή θέλουν να επαναστατήσουν, σε μια κοινωνία που δεν ξέρει τι θέλει.
• Και επαναλαμβάνομαι για πολλοστή φορά και ερωτώ...
• Γιατί δεν ξεπετάγεται ένας ηγέτης να μας κάνει να επαναστατήσουμε;
• Διότι επανάσταση χωρίς κάποιο ηγέτη δεν γίνεται.
• Ας το πάρουμε απόφαση…
• Και ειδικά αυτοί που επικαλούνται την επανάσταση από τον καναπέ του σπιτιού τους ή από την πολυθρόνα της καφετερίας.
• Μπουλούκια στους δρόμους που αλληλοχτυπιούνται και σπάζουν βιτρίνες δίνοντας ευκαιρία σε άλλα μπουλούκια να κάνουν πλιάτσικο, δεν είναι επανάσταση.
• «Χωρίς επαναστατική θεωρία δεν μπορεί να υπάρξει επαναστατική δράση», που έλεγε και ο Λένιν.
• Εδώ, ένα ψήφισμα για συμπαράσταση στους εργαζόμενους του Δήμου Αμαρουσίου δεν μπορούμε να ψηφίσουμε ομόφωνα, η επανάσταση μας μάρανε.
• (Διότι ξέρεις τι είναι φίλε μου, να υποβάλλεις ένα ψήφισμα συμπαράστασης για τους εργαζόμενους και να το ψηφίζεις μόνον εσύ που το υπόβαλες;)
• Ούτε είναι επανάσταση, να διαφωνείς για τον τρόπο υπολογισμού των Δημοτικών Τελών μέσα στο οικογενειακό σου περιβάλλον και όταν έρχεται η στιγμή της ψηφοφορίας στην αίθουσα τουΔημοτικού Συμβουλίου να τον ψηφίζεις…
• Διότι, είναι για να επαναστατείς, όταν ακούς ότι τα Δημοτικά Τέλη με συντελεστή 1% μειώνονται και γίνονται… 1,85%…
• Αλλά ούτε είναι επανάσταση, να κάθεσαι στο χολ του σπιτιού που σε θρέφει και να βρίζεις το νοικοκύρη και να απειλείς «θα κάνω και θα του δείξω» και μόλις μπεις μέσα (ειδικά στην τραπεζαρία που γίνεται το φαγοπότι) να κάνεις την πάπια και να λες τα καλύτερα λόγια…
• … και να τρως και να λες «για στα χέρια σας μαντάμ».
• Η επανάσταση λοιπόν, ξεκινάει από μας τους ίδιους. Από μέσα μας.
• Και ειδικά τους νεώτερους, που έχουν το μέλλον μπροστά τους και πρέπει να πορευτούν «αλλιώς».
• ‘Όταν οι νέοι συμβιβάζονται στα τετριμμένα του παρελθόντος και μιλάνε με την ίδια ξύλινη γλώσσα των «πατεράδων» τους και ψηφίζουν ΝΑΙ αντί για ΟΧΙ, λόγω «πειθαρχίας στο συνδυασμό».
• Όταν δεν μπορείς να πεις ότι το 1,85 είναι μεγαλύτερο και όχι μικρότερο από το 1 τότε δεν πάμε για καμία επανάσταση.
• Και θα μείνουν στα λόγια των ηλικιωμένων οι αντιδράσεις.
• Οι οποίες αντιδράσεις των ηλικιωμένων και οι επαναστατικές προτροπές, από τους καναπέδες τους και τις καρέκλες των καφενείων δεν οδηγούν σε επανάσταση.
• Μάλλον προς κάτι σαν φαιδρότητα το βλέπω.
• Οι υστερικές φωνές για ξεσηκωμό και «καλή λευτεριά» από ανθρώπους που κάνουν δυο και τρεις δουλειές για το παντεσπάνι τους και στερούν τη δεύτερη και τρίτη θέση από τον άνεργο νέο, τον οποίο λυπούνται ότι «δεν έχει στον ήλιο μοίρα», μόνον κακό κάνουν.
• Μου θυμίζουν αυτό που είχε πει ένα Γάλλος ποιητής και συγγραφέας, ο Σαρλ Πεγκύ: «Αυτοί που σιωπούν είναι οι μόνοι που ο λόγος τους μετράει».
• «Αρχίστε την επανάσταση χωρίς εμένα», λοιπόν, όπως ήταν και ο τίτλος της παλιάς κωμωδίας με τον Τζιν Γουάιλντερ

(Δημοσιεύτηκε στην Αμαρυσία της 3ης/12/2011)