31/10/10

Γιατί «Όχι στο λευκό & άκυρο»

Αυτές τις μέρες και όσο πλησιάζουν οι δημοτικές εκλογές, εντείνεται η άποψη μεταξύ των συμπολιτών μας, που απογοητευμένοι από την οικονομική συγκυρία και την απογοήτευσή τους από τους πολιτικούς, σκέπτονται να μην ψηφίσουν, να απόσχουν των εκλογών, ενώ άλλοι σκέπτονται να ρίξουν λευκό ή άκυρο. Αυτοί, θεωρούν «πολιτική πράξη» το λευκό και το άκυρο ψηφοδέλτιο και η άποψή τους, βεβαίως, είναι σεβαστή.
Ας μου επιτρέψουν όμως, χωρίς περιστροφές, να απαντήσω, ότι η πολιτική τους πράξη, από την εφαρμοζόμενη πρακτική, «πάει χαμένη».
Θα προσπαθήσω να γίνω πιο κατανοητός, όχι απέναντι σ’ αυτούς που θεωρούν πολιτική πράξη το λευκό και το άκυρο (αυτοί το έχουν πάρει απόφαση), αλλά απέναντι σ’ αυτούς που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει ουσιαστικά η λευκή και η άκυρη ψήφος.
Σ’ αυτούς που κατά καιρούς λένε: «Μωρέ, δεν ψηφίζω εγώ κανέναν άχρηστο! Λευκό θα το ρίξω!» Ή σ’ αυτούς που λένε: «Δεν πάω να ψηφίσω! Α, να χαθούν όλοι τους».
Επίσης, θα απευθυνθώ και σ’ αυτούς που νομίζουν ότι «γνωρίζουν» και απαντούν: «Μη ρίξετε λευκά, γιατί πάνε υπέρ του πρώτου».
Υπάρχει λάθος και σε όλες περιπτώσεις και αυτό επιθυμούν και οι «εκλόγιμοι» (όπως τους αναφέρει ο νόμος), οι οποίοι σε κάθε περίπτωση στην πόλη μας θα είναι 41 δημοτικοί σύμβουλοι και θα τους έχουν εκλέξει «οι δικοί τους». Αυτοί δηλαδή, που θα έχουν ψηφίσει έγκυρα.
Θα εξηγήσω στη συνέχεια.
Τι λέει ο εκλογικός νόμος
Ο νόμος 3434/2006, άρθρο 1 και το Προεδρικό Διάταγμα 96/ 2007, στο άρθρο 98, παρ.8, ορίζει σαφώς:
«…κατά τη σύνταξη, ανά εκλογική περιφέρεια, των πινάκων αποτελεσμάτων από τα αρμόδια δικαστήρια, κατά την κατανομή των εδρών, καθώς και για τον καθορισμό του εκλογικού μέτρου, τα λευκά ψηφοδέλτια δεν προσμετρώνται στα έγκυρα».
Αυτόματα όμως αυτό συνεπάγεται ότι τα λευκά δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν στον υπολογισμό του εκλογικού μέτρου, που είναι και η λέξη - κλειδί για την κατανομή των εδρών.
Σύμφωνα με το άρθρο 100 του παραπάνω διατάγματος, ορίζεται ότι:
«4. Για την κατανομή των εδρών σε κάθε εκλογική περιφέρεια ως εκλογικό μέτρο λαμβάνεται το ακέραιο μέρος του πηλίκου που προκύπτει από τη διαίρεση του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων που έλαβαν μέρος στις εκλογές […] διά του αριθμού των εδρών της.
Για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός σε κάθε εκλογική περιφέρεια διαιρείται το σύνολο των εγκύρων ψηφοδελτίων, που έλαβε στην περιφέρεια ο εν λόγω σχηματισμός, διά του εκλογικού μέτρου. Οι έδρες του στην εκλογική περιφέρεια είναι το ακέραιο μέρος του πηλίκου της παραπάνω διαίρεσης».
Λευκά και άκυρα δεν υπολογίζονται
Θα χρησιμοποιήσω ένα «χονδρικό» παράδειγμα: Ας πούμε ότι έχουμε 1.000 εκλογείς. Από αυτούς δεν πάνε να ψηφίσουν οι 230 (αποχή 23% όπως έγινε το 2006 στο Μαρούσι). Μας μένουν 770.
Από τους 770 οι 70 ρίχνουν σκόπιμα «λευκό». Μας μένουν 700, από τους οποίους 100 ρίχνουν «άκυρα», είτε συνειδητά (οι «αγανακτισμένοι»), είτε κατά λάθος. Οπότε μας μένουν 600 έγκυροι.
Από αυτούς, 310 ψηφίζουν υπέρ του Α υποψηφίου δημάρχου, 200 υπέρ του Β και 90 υπέρ του Γ υποψηφίου.
Πιστεύετε ότι θα ασχοληθεί κανείς με τους 230 που «απείχαν», τους 70 «λευκούς» και τους 100 «άκυρους»; Λάθος, αγαπητοί μου φίλοι! Κανείς δεν ασχολείται μαζί τους! Τα ποσοστά υπολογίζονται σ’ αυτούς που ψήφισαν έγκυρα και αυτοί ήσαν 600!
Έτσι, ο υποψήφιος που πήρε 310 ψήφους, παίρνει ποσοστό 51,6% (των 600 έγκυρων) και βγαίνει δήμαρχος από την πρώτη Κυριακή και οι άλλοι δύο υποψήφιοι (Β και Γ) συγκεντρώνουν ποσοστό 48,4% (των 600 έγκυρων, επίσης) και κάθονται στην αντιπολίτευση.
Κάνουν κουμάντο οι λιγότεροι
Να το επαναλάβω πιο απλά; Από τους συνολικά 1.000 εκλογείς, οι 310 (31%) βγάζουν δήμαρχο και οι υπόλοιποι 290 (29%) δημιουργούν την αντιπολίτευση (2 συνδυασμών). Το διανοείσθε; Να σκεφτείτε ότι στο Μαρούσι των 150.000 κατοίκων, οι εκλογείς το 2006 ήσαν περίπου 42.000 και υπήρξε αποχή 23% ενώ την πρώτη Κυριακή ο πρώτος πήρε 10.203 ψήφους δηλαδή το 33,92%.
Ταυτόχρονα, παρουσιάζεται και το εξής οξύμωρο. Ανεξαρτήτως του παραδείγματος των «απεχόντων» και των «άκυρων - λευκών» που πάνε στα «αζήτητα» (στην κυριολεξία), στο παράδειγμα που παράθεσα εξελέγη δήμαρχος ένας, που 790 εκλογείς «δεν τον ήθελαν», δηλαδή ποσοστό 79%. Σκεφτείτε και αυτό, πριν διαμαρτυρηθείτε για το πώς βγαίνει κάποιος δήμαρχος, «όταν υπάρχει τόση δυσαρέσκεια γύρω σας»…
Γι’ αυτό λοιπόν, λέμε «όχι στην αποχή» και «όχι στα λευκά ή άκυρα». Ξεχάστε το. Να πάτε όλοι να ψηφίσετε κάποιον. Ακόμα και έναν ο οποίος δεν έχει πιθανότητες να βγει δήμαρχος, διότι με αυτόν αυξάνετε τις πιθανότητες να ακούγεται η φωνή σας στο Δημοτικό Συμβούλιο.

(Δημοσιεύτηκε στην Αμαρυσία στις 30/10/2010)

30/10/10

1984

Γιατί στις 100: Διότι αποδίδει πιστά το «1984», το πιο πολυδιαβασμένο βιβλίο του 20ού αιώνα, του Τζορτζ Όργουελ, ο οποίος όταν το έγραφε το 1948 (και έκανε αναγραμματισμό της χρονιάς εκείνης για τίτλο), φοβόταν την επικράτηση του Χιτλερισμού, του Σταλινισμού και του ολοκληρωτισμού γενικά.
Η εξαθλίωση των ανθρώπων, η απόγνωση από την έλλειψη στοιχειωδών αγαθών και ο φόβος από την παρακολούθηση ακόμα και των συναισθημάτων τους, απεικονίζονται όπως δεν έχει ξαναγίνει στο σινεμά, ενώ τα λιτά ντεκόρ και τα μουντά χρώματα είναι και τα καταλληλότερα για την καταπιεστική ατμόσφαιρα του φιλμ, η οποία γίνεται πιο υποβλητική χάρη στη μουσική των «Eurythmics». Ο δε ήρωας του Όργουελ βρήκε τον καταλληλότερο ερμηνευτή στο πρόσωπο του ηθοποιού Τζον Χαρτ.
Υπόθεση: Στο μέλλον σε μια δικτατορική χώρα που η ηγεσία παρακολουθεί τα πάντα και η ιστορία μεταβάλλεται καθημερινά, ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες του στρατοκρατικού καθεστώτος, ένας δημόσιος υπάλληλος ερωτεύεται, άρα εγκληματεί. Μαζί με την κοπέλα του, νομίζουν ότι θα μπορέσουν να αντισταθούν στο σύστημα, η «Αστυνομία της Σκέψης» όμως, καραδοκεί.
Σκηνοθεσία: Μάικλ Ράντφορντ
Πρωταγωνιστούν: Τζον Χαρτ, Σουζάνα Χάμιλτον, Ρίτσαρντ Μπάρτον

Ο Βρώμικος Χάρι (1971 – Dirty Harry)

Γιατί στις 100: Όχι για την καταιγιστική δράση της και την αξέχαστη φυσιογνωμία που κτίζει ο Κλιντ Ίστγουντ, αλλά για το γεγονός ότι μέσα από την ταινία περνάει το μήνυμα «εκεί που δεν φτάνει ο νόμος, παίρνουμε το νόμο στα χέρια μας», που σημαίνει ότι η ταινία είναι ένας καθρέφτης της σύγχρονης Αμερικής, της χώρας που ο ηθοποιός Τσάρλτον Ίστον καμαρώνει που έχει καραμπίνα στο σπίτι του για να «καθαρίζει» όποιον νομίζει ότι του χαλάει την «οικογενειακή γαλήνη» και η χώρα τον ανταμείβει κάνοντάς τον πρόεδρο των οπλοφόρων Αμερικανών. Όπως είχε γράψει και ο διάσημος κριτικός κινηματογράφου Ρότζερ Έμπερτ: «Το ηθικό δίδαγμα της ταινίας είναι: Φασισμός. Χωρίς αμφιβολία».
Υπόθεση: Ο αστυνόμος Χάρι Κάλαχαν, σκληροτράχηλος και λιγομίλητος, αναλαμβάνει να ανακαλύψει έναν serial killer ονόματι «Σκορπιός». Στην προσπάθειά του καταστρατηγεί όλους τους κανόνες περί Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σε σημείο που αρχίζεις να συμπαθείς τους ταλαίπωρους παράνομους που πέφτουν στο διάβα του. Στο τέλος, θα καθαρίσει εν ψυχρώ τον Σκορπιό που φωνάζει «Έχω δικαίωμα δικηγόρου» και πετάει το σήμα της αστυνομίας στον υπόνομο.
Σκηνοθεσία: Ντον Σίγκελ
Πρωταγωνιστούν: Κλιντ Ίστγουντ, Ρένι Σαντόνι, Άντι Ρόμπινσον

Ρόλερμπολ (1975 – Rollerball)

Γιατί στις 100: Ως cult movie, για τις άψυχες και απρόσωπες πόλεις του μέλλοντος, που το μόνο ενδιαφέρον που μπορούν να προσφέρουν είναι τα θεαματικά και βίαια σπορ και ειδικά όταν γι’ αυτά ενδιαφέρονται περισσότερο οι χορηγοί παρά οι «αθλητές». Παράλληλα, ένα φιλμ για την επιχειρηματική δράση και μέχρι πού μπορεί να φτάσει. Μια ταινία, χωρίς απαιτητικές ερμηνείες, χωρίς εξαιρετική δράση, αλλά με σκεπτικό και σκηνές που κόβουν την ανάσα και με μια ξεχωριστή δυναμική.
Υπόθεση: Στο Χιούστον του μέλλοντος, οι κούρσες ταχύτητας είναι μια αφορμή για να διαφημιστούν οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες και ζητούν το άθλημα να γίνει θεαματικότερο, ώστε να ανεβάσει και τα εισιτήρια, αλλά και την τηλεθέαση. Σε ένα άθλημα με πατίνια, κάτι σαν χόκεϊ, ένας νεαρός πρωταθλητής προσπαθεί να αναδείξει τον άνθρωπο, τον ήρωα, μέσα από το άθλημα, αλλά οι επιχειρηματίες έχουν άλλη γνώμη. Γι’ αυτό και θα δώσουν εντολή, οι κανόνες του αθλήματος να γίνουν πιο σκληροί. Που σημαίνει εξοντωτικοί για τους αθλητές, οι οποίοι εξελίσσονται σε φονικά όπλα προκειμένου να επικρατήσουν.
Σκηνοθεσία: Νόρμαν Τζούισον
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Κάαν, Τζον Χάουζμαν, Μοντ Άνταμς

28/10/10

O Ταξιτζής (1976 – Taxi driver)

Γιατί στις 100: Πως μπορεί ένας περιθωριοποιημένος τύπος, όπως ένας ταξιτζής στη Νέα Υόρκη, να καταντήσει μισάνθρωπος και στη συνέχεια παράφρων… Περιθωριοποιημένος, όχι περιθωριακός, σε μια απρόσωπη πόλη που ισοπεδώνει τους πάντες, ακόμα και αυτούς που έχουν αγωνιστεί στο Βιετνάμ γι’ αυτό που νόμιζαν «παντοδύναμη Αμερική». Ο Σκορτσέζε, μέσα από την ιστορία του ταξιτζή, αναδεικνύει όχι μόνο το κοινωνικό πρόβλημα της Αμερικής, αλλά και το πολιτικό μέσα από την υποτιθέμενη σχέση του ήρωά του και μιας κοπέλας που βοηθά προεκλογικά έναν γερουσιαστή. Η νυκτερινή Νέα Υόρκη κάνει την ταινία να φαντάζει σαν έναν εφιάλτη που δεν είναι άλλο παρά η εξωφρενική πραγματικότητα. Ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο σε μεγάλα κέφια (Are you talking to me?) και η Τζούντι Φόστερ κοπελίτσα.
Υπόθεση: Ένας ταξιτζής, εξοντωμένος από τη ρουτίνα νομίζει ότι θα ξεφύγει και θα αναδειχθεί και θα γνωρίσει τον έρωτα που ονειρεύεται με κάποια ξανθιά όμορφη κοπέλα. Όταν διαπιστώσει ότι τα πράγματα δεν είναι όπως νόμιζε θα εξελιχθεί σε μανιακό δολοφόνο.
Σκηνοθεσία: Μάρτιν Σκορτσέζε
Πρωταγωνιστούν: Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Σίμπιλ Σέπαρντ, Τζούντι Φόστερ, Χάρβεϊ Καϊτέλ, Πίτερ Μπόιλ

Μερικοί Το Προτιμούν Καυτό (1959 - Some Like It Hot)

Γιατί στις 100: Η πιο τρελή κωμωδία όλων των εποχών, με δύο εξαιρετικούς ερμηνευτές στα μεγάλα κέφια τους και την Μέριλιν Μονρόε έξοχη. Διαθέτει εξαιρετική πλοκή, που στηρίζεται στις γκάφες των πρωταγωνιστών και στις ατυχείς συμπτώσεις και έχει πανέξυπνους διάλογους. Συνδυάζει την αισθηματική κωμωδία με την γκανγκστερική περιπέτεια χωρίς να ρίχνει το βάρος στο ένα από τα δύο. Υποψήφια για έξι Όσκαρ, κέρδισε μόνον αυτό των Κοστουμιών.
Υπόθεση: Εποχή ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ. Δύο μουσικοί γίνονται άθελά τους μάρτυρες μιας αιματηρής διαμάχης δύο συμμοριών (γνωστή στην Αμερική ως Σφαγή της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου). Προκειμένου να κρυφτούν επειδή γίνονται αντιληπτοί, ντύνονται γυναίκες και εισχωρούν σε μια μουσική μπάντα που αποτελείται μόνον από κορίτσια και περιοδεύει την Αμερική με κατεύθυνση το Μαϊάμι. Οι παρεξηγήσεις είναι αναπόφευκτες, όπως και η συνεχής κάλυψή τους. Ταυτόχρονα, ο ένας από τους δύο (Τόνι Κέρτις) θα ερωτευτεί και μια κοπέλα από την μπάντα, ενώ ο άλλος (Τζακ Λέμον) παίζει τόσο πειστικά το ρόλο του, που αρχίζει να πιστεύει ότι είναι «πολύ σέξι κορίτσι».
Σκηνοθεσία: Μπίλι Γουάιλντερ
Πρωταγωνιστούν: Τζακ Λέμον, Τόνι Κέρτις, Μέριλιν Μονρόε, Τζορτζ Ραφτ, Πατ Ο’ Μπράιαν

2001: Η Οδύσσεια του διαστήματος (1968 - 2001 A Space Odyssey)

Γιατί στις 100: Επειδή πρόκειται για ένα έπος του διαστήματος, μια ταινία που καθόρισε το μέλλον της επιστημονικής φαντασίας στο σινεμά. Ταυτόχρονα, αντιμετώπισε φιλοσοφικά τον τομέα της κατάκτησης του διαστήματος, αλλά και ψυχολογικά τη σχέση του ανθρώπου με τις μηχανές και την εξέλιξή τους. Έδειξε τη μηδαμινότητα του ανθρώπου απέναντι στην απεραντοσύνη του σύμπαντος και προβλημάτισε τον κόσμο πάνω στην αναγκαιότητα των ταξιδιών στο διάστημα. Εκτός από την εκπληκτική σκηνοθεσία, η ταινία έχει κατακυρωθεί ως η αυθεντικότερη από άποψη ντεκόρ και κέρδισε Όσκαρ Σπέσιαλ Εφέ. Χαρακτηρίστηκε δε και ως αντιφατική για το τέλος της, όπου ο πρωταγωνιστής ξαναγεννιέται ως «παιδί των άστρων». Κατάφερε, τέλος, να συνδυάσει το βαλς «Γαλάζιος Δούναβης» του Στράους με εικόνες από το διάστημα, ενώ έκανε δημοφιλές το «Τάδε έφη Ζαρατούστρα» στην πιο μεγαλειώδη εναρκτήρια σκηνή του σινεμά. Ο διάσημος κριτικός Roger Ebert έγραψε γι’ αυτήν: «Μπορεί να απέτυχε στο επίπεδο του ανθρώπινου παράγοντα, αλλά ήταν μεγαλειώδης σε κοσμική κλίμακα».
Υπόθεση: Ξεκινά από τη γέννηση του Ανθρώπου, για να καταλήξει στην αναγέννησή του, μετά από τη διαμάχη του με την Τέλεια Μηχανή.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Κιρ Ντούλια, Γκάρι Λόκγουντ, Γουίλιαμ Σιλβέστερ

Ένας προφήτης, μα τι προφήτης (1979 – Life Of Brian)

Γιατί στις 100: Γιατί δεν έχει ξαναγίνει! Είναι τελείως μια ανατρεπτική, τολμηρή και πρωτότυπη σάτιρα, που δεν αφήνει τίποτα όρθιο. Το γεγονός και μόνο ότι καταδικάστηκε από την Εκκλησία στη Βρετανία και για αρκετό καιρό είχε απαγορευτεί η προβολή του, φτάνει. Πρόκειται για την πλέον αμφιλεγόμενη κωμωδία, η οποία αν την προσέξεις δεν σατιρίζει μόνο τους θρησκόληπτους αλλά και την πολιτική και τη στρατιωτική ηγεσία. Έξυπνοι διάλογοι, πολύ καλές ερμηνείες και αυθεντικότητα στα κοστούμια και στα ντεκόρ της εποχής.
Υπόθεση: Ο Μπράιαν γεννιέται δίπλα στη φάτνη που γεννιέται και ο Χριστός. Από την πρώτη σκηνή με τους μάγους, που μπαίνουν στη λάθος φάτνη, μέχρι το τέλος της ταινίας, όλα θα πάνε κωμικοτραγικά στραβά γι’ αυτόν. Τα πλήθη στη Γαλιλαία θα νομίζουν ότι ο Μπράιαν είναι ο μεσσίας τους. Οι Ρωμαίοι θα τον αντιμετωπίζουν σαν το νούμερο ένα αναρχικό της περιοχής και μια σειρά συμπτώσεων θα τον οδηγήσουν μέχρι τη σταύρωσή του, με τους ληστές να του τραγουδούν το γνωστό τραγούδι «Always look on the bright side of life».
Σκηνοθεσία: Τέρι Τζόουνς
Πρωταγωνιστούν: Τζον Γκλιζ, Γκράχαμ Τσάπμαν, Τέρι Γκίλιαμ, Τέρι Τζόουνς

15/10/10

Τα Φτερά Του Έρωτα (1987 – Wings Of Desire)

Γιατί στις 100: Γιατί είναι ένα ατμοσφαιρικό, λυρικό, ποιητικό και γλυκό ασπρόμαυρο όνειρο. Είναι ένα αφιέρωμα στον Έρωτα, στη ζωή, στην ειρήνη, στην αγάπη και την αισιοδοξία. Μια αξεπέραστη ταινία, για την οποία έγινε και μια απόπειρα «εξαμερικανισμού» της με τον Νίκολας Γκέιτζ και την Μεγκ Ράιαν (κρίμα!). Η ταινία διαθέτει και έναν εκφραστικότατο πρωταγωνιστή, ενώ οι «ανθρώπινες» σκηνές της εμφανίζονται έγχρωμες.
Υπόθεση: Στο χωρισμένο από το τείχος Βερολίνο, άγγελοι περιπλανιούνται στους δρόμους, ακούγοντας τις σκέψεις των ανθρώπων. Ένας από αυτούς ερωτεύεται μια ακροβάτισσα του τσίρκου. Τα αισθήματά του για αυτήν είναι τόσο έντονα που επιλέγει να αφήσει την αθανασία και την αιωνιότητα και να «οξειδωθεί μες στη νοτιά των ανθρώπων», να σταματήσει να παρακολουθεί (με την ασπρόμαυρη ματιά του) τη ζωή και να τη ζήσει σαν άνθρωπος. Ο άγγελος Ντάμιελ θα εκπέσει με τη θέλησή του, στους περιορισμούς του χρόνου, στην αρρώστια, τον πόνο και στο θάνατο, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να αγγίζει, να αισθάνεται και να ζήσει τον έρωτά του για τη Μάριον.
Σκηνοθεσία: Βιμ Βέντερς
Πρωταγωνιστούν: Μπρούνο Γκαντζ, Σολβέι Ντονμάρτιν, Ότο Σάντερ, Πίτερ Φολκ

Καζαμπλάνκα (1942 – Casablanka)

Γιατί στις 100: Γιατί είναι μια μεγάλη ερωτική ιστορία με φόντο τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την κατασκοπία της εποχής. Ο εξαιρετικός σκηνοθέτης Μάικλ Κέρτις ανακατεύει σε σωστές δόσεις το δράμα, το μελόδραμα, την κωμωδία και την ίντριγκα, δημιουργώντας ένα σφιχτοδεμένο σύνολο. Είναι γυρισμένη με εκπληκτική ασπρόμαυρη φωτογραφία και –εννοείται- πολύ καλές ερμηνείες από διάσημους ηθοποιούς της εποχής.
Υπόθεση: Καζαμπλάνκα, σταυροδρόμι κατασκόπων στον Β’ Π.Π.. Στο κλαμπ του κυνικού και απόμακρου Ρικ εμφανίζεται ξαφνικά η πρώην αγαπημένη του από το Παρίσι, που τον είχε εγκαταλείψει ξαφνικά. Ο έρωτας μεταξύ τους ξαναφουντώνει και τα διλήμματα για τον Ρικ ξαναρχίζουν όταν πληροφορείται ότι η Ίλσα τον είχε εγκαταλείψει για χάρη του συζύγου της, που ήταν θρυλικός αντιστασιακός και ακόμα τον κυνηγούν οι Ναζί. Τι πρέπει να κάνει ο Ρικ; Να διεκδικήσει ξανά τον μεγάλο του έρωτα, ή να θυσιαστεί για χάρη ενός ανώτερου σκοπού, όπως είναι ο παγκόσμιος αγώνας εναντίον της ναζιστικής φρίκης και να βοηθήσει την Ίλσα και τον άντρα της να δραπετεύσουν στην Αμερική;
Σκηνοθεσία: Μάικλ Κέρτις
Πρωταγωνιστούν: Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Ίνγκριτ Μπέργκμαν, Πολ Χένρεϊντ, Κλοντ Ρέινς

Άτιτλο

Εκανε τον κύκλο του ο ήλιος κι έδυσε
βήματα χλωρά στο γρασίδι η βακτηρία στην ανηφόρα
κορμιά που σμίξανε με πάθος τώρα γηρασμένα.

Αστέρια σοφά κι ακροβολισμένα στον ουρανό
η Αρκτος που δεν μουγκρίζει ο Σείριος που λάμπει επίμονα
η Αφροδίτη που δακρύζει
μόνη στο στρώμα.

(Ποίημα του Μάρκου Μέσκου από τη συλλογή «Ελεγείες», Ικαρος 2004)

14/10/10

Το τραίνο θα σφυρίξει τρεις φορές (1952 – High noon)

Γιατί στις 100: Το καλύτερο γουέστερν με το λιγότερο πιστολίδι και ταυτόχρονα μια μελέτη κοινωνικής συμπεριφοράς. Γυρισμένο σε πραγματικό χρόνο, από τις 10.40 το πρωί μέχρι τις 12 το μεσημέρι (High noon), όσο διαρκεί δηλαδή και η ταινία. Δεμένη σκηνοθεσία, γρήγορος ρυθμός και αγωνία. Η ταινία κέρδισε Όσκαρ Α΄ Ανδρικού Ρόλου (Κούπερ), Μουσικής (Ντιμίτρι Τιόμικν), Τραγουδιού και Μοντάζ.
Υπόθεση: Σερίφης μικρής πόλης την ημέρα που έχει αποσυρθεί από το επάγγελμα και μόλις έχει τελέσει το γάμο του, πληροφορείται ότι εκείνη την ίδια ημέρα, μεσ’ το καταμεσήμερο καταφθάνει παλιός εχθρός του, γυρεύοντας εκδίκηση. Όλοι προσπαθούν να τον πείσουν να φύγει, χωρίς να δείχνουν διατεθειμένοι να τον βοηθήσουν και ενώ μπορεί να το κάνει, αυτός παραμένει. Έτσι, διώχνει τη γυναίκα του, όλοι τον εγκαταλείπουν, η μικρή πόλη ερημώνει τελείως και ο σερίφης ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το «κάθαρμα», που δεν έρχεται μόνος του, αλλά με τρεις άλλους, μεταξύ των οποίων και ο Λι Βαν Κλιφ (μετέπειτα διάσημος στα Ιταλικά γουέστερν). Ένας εναντίον τριών και με τα ρολόγια να δείχνουν συνεχώς τον πραγματικό χρόνο. Έξοχο.
Σκηνοθεσία: Φρεντ Τσίνεμαν
Πρωταγωνιστούν: Γκάρι Κούπερ, Γκρέις Κέλι

Το Κουρδιστό Πορτοκάλι (1971 – Α Clockwork Orange)

Γιατί στις 100: Επειδή διαπραγματεύεται το θέμα της βίας, τόσο της άναρχης όσο και της κρατικής, μέσα από μια ιστορία επιστημονικής και πολιτικής φαντασίας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι και μια προφητική σάτιρα ηθών για τις κοινωνίες του μέλλοντος (μη ξεχνάμε ότι γυρίστηκε το 1971). Εκτός αυτού, ο τελειομανής Κιούμπρικ παντρεύει ακόμα μια φορά την κλασσική μουσική, με σκηνές που άλλοι σκηνοθέτες πιθανόν να απέφευγαν.
Υπόθεση: Μεγάλη Βρετανία στο μέλλον. Ο Άλεξ με τους φίλους του, είναι αληταράδες του αισχίστου είδους, που διασκεδάζουν κλέβοντας, χτυπώντας ανυπεράσπιστους και βιάζοντας. Κάποια στιγμή, ο Άλεξ συλλαμβάνεται και γίνεται ο πρώτος, στον οποίο η Εξουσία θα πειραματιστεί, ώστε να του αποβάλλει τις βίαιες ιδέες. Έτσι, επανέρχεται στην κοινωνία «διορθωμένος», ώστε να τον πιάνει ναυτία και εμετός όποτε ασκεί ή του ασκείται βία. Δυστυχώς γι’ αυτόν, συναντά τα προηγούμενα θύματά του, τα οποία τον εκδικούνται με το ίδιο νόμισμα, χωρίς να μπορεί να αντιδράσει. Έτσι η Εξουσία θα τον «επαναφέρει» για να τον χρησιμοποιήσει («κρατική βία») ενάντια στη λαϊκή βία.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Μάλκομ Μακ Ντάουελ, Πάτρικ Μακ Γκι, Μάικλ Μπέιτς

11/10/10

Χωρίς τίτλο

Ευλαβούμαι, Ανάγκη
ότι εσύ έπλασες το συνεχές του κόσμου
το δωσ' μου, το δεν έχω του.
Αλλά τον έρωτα όχι, όχι εσύ, Ανάγκη
τον έρωτα τον έπλασε ο θάνατος
από άγρια περιέργεια
να εννοήσει
τι είναι ζωή.

(Της Κικής Δημουλά από τη συλλογή «Τα εύρετρα», Ικαρος 2010)

Dogville (2003)

Γιατί στις 100: Αριστουργηματική ταινία για τις ανθρώπινες σχέσεις, την εξουσία, το ήθος και τα όριά τους. Μια ατμοσφαιρική ταινία χωρίς σκηνικά, αλλά άσπρες γραμμές στο πάτωμα και με απροσδόκητο τέλος.
Υπόθεση: Στη Ντόγκβιλ καταφθάνει μια κοπέλα, την οποία καταδιώκει μια συμμορία. Οι καλοί φαινομενικά άνθρωποι την κρύβουν και την προστατεύουν με αντάλλαγμα να τους βοηθά σε όλες τις δουλειές. Η βοήθεια αυτή όμως εξελίσσεται σε καταναγκαστικά έργα που εξευτελίζουν την προσωπικότητά της χωρίς λόγο, με αποκορύφωμα το βιασμό της. Τέλος, αποφασίζουν και να την προδώσουν. Όταν φτάνει η συμμορία όμως, διαπιστώνουν ότι είναι η κόρη του αρχιμαφιόζου, που είχε φύγει από κοντά του επειδή διαφωνούσε μαζί του πιστεύοντας ότι οι άνθρωποι, γίνονται κακοί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Ο πατέρας της, τής απαντά ότι δεν μπορεί να κριτικάρει, επειδή κι αυτή είναι άνθρωπος με τις ίδιες αδυναμίες. Μετά από έναν απίστευτο μεταξύ τους διάλογο, περί «δικαίου και ηθικής» και «περί ελευθερίας της βούλησης», η κοπέλα αναλογίζεται πως της είχαν φερθεί -χωρίς να τους έχει πειράξει- προηγουμένως και πείθεται.
Σκηνοθεσία: Λαρς Φον Τρίερ
Πρωταγωνιστούν: Νικόλ Κίντμαν, Στέλαν Σκάρσγκαντ, Μπεν Γκαζάρα, Τζέιμς Κάαν

M.A.S.H. (1970)

Γιατί στις 100: Η καλύτερη μαύρη, αντιπολεμική, ξεκαρδιστική κωμωδία. Δείχνει μια ασέβεια κατά του στρατού, που συγκρίνεται μόνον με αυτή των Μόντυ Πάιθον κατά των θρησκόληπτων στην ταινία «Ένας προφήτης μα τι προφήτης». MASH είναι τα αρχικά των λέξεων Mobile Army Surgical Hospital, που σημαίνει Κινητή Χειρουργική Μονάδα Στρατού. Είναι μια αναρχική, ανατρεπτική ταινία που δείχνει τη τραγικότητα του πολέμου μέσα από κωμικές καταστάσεις. Διαθέτει έξυπνους διάλογους και απολαυστικές ερμηνείες. Ήταν υποψήφια για πέντε Όσκαρ και κέρδισε αυτό του Σεναρίου.
Υπόθεση: Βρισκόμαστε στον πόλεμο της Κορέας. Σε μια Κινητή Χειρουργική Μονάδα λίγο πιο έξω από τα πεδία των μαχών, η οποία δέχεται τους βαριά τραυματισμένους, καταφθάνουν μια μέρα για να την ενισχύσουν δύο χειρουργοί τελείως «ξεψάρωτοι», που απομυθοποιούν κάθε έννοια περί πειθαρχίας, υπακοής και σεβασμού στο στράτευμα. Η άφιξή τους, θα δημιουργήσει μια χαλαρότητα συμπεριφορών σε όλα τα επίπεδα της μονάδας, η οποία δεν θα είναι αρεστή στους ανώτερους. Το κακό είναι, ότι δεν θα μπορούν να αντιδράσουν γιατί οι χειρουργοί τους είναι απαραίτητοι.
Σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Άλτμαν
Πρωταγωνιστούν: Ντόναλντ Σάδερλαντ, Έλιοτ Γκουλντ, Τομ Σκέριτ, Σάλι Κέλερμαν, Ρόμπερτ Ντιβάλ

Νέα Υόρκη, 2022 μ.Χ. (1973 – Soylent Green)

Γιατί στις 100: Επιστημονική φαντασία και αστυνομική ταινία ταυτόχρονα, η οποία θίγει το θέμα του υπερπληθυσμού στον πλανήτη και τις συνέπειές του. Δεν διαθέτει τα εφέ των σημερινών ταινιών, αλλά έχει σκηνές που κόβουν το αίμα με το ρεαλισμό τους. Ένα cult movie από αυτά που αξίζει να έχει δει κάποιος. Έχει ως πρωταγωνιστή τον Τσάρλτον Ίστον, ο οποίος είχε καθιερωθεί ως «μόνος εναντίον όλων» ήρωας. Είναι δε και η τελευταία ταινία του Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον, ο οποίος υποδύεται ένα φίλο του κεντρικού ήρωα, που του αφηγείται ιστορίες από τη παλιά καλή ζωή στη Γη.
Υπόθεση: Το έτος 2022, που η κύρια τροφή του πληθυσμού είναι το Soylent Green και ενώ στο εφιαλτικά πυκνοκατοικημένο Μανχάταν, για να δημιουργήσουν χώρο μαζεύουν τον κόσμο από τους δρόμους σαρώνοντάς τους με τεράστιους σκουπιδοφάγους, ένας ντετέκτιβ θα αναλάβει να εξιχνιάσει μια δολοφονία. Στην πορεία των ερευνών του, θα βρεθεί μπροστά στην ανατριχιαστική αλήθεια, που μετατρέπει αυτή τη ταινία σε προφητικό εφιάλτη.
Σκηνοθεσία: Ρίτσαρντ Φλάισερ
Πρωταγωνιστούν: Τσάρλτον Ίστον, Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον, Λι Τέιλορ Γιάνγκ, Τσακ Κόνορς, Τζόζεφ Κότεν, Πάολα Κέλι

10/10/10

Μητρόπολις (1926 & 1984 – Metropolis)

Γιατί στις 100: Μια ταινία-προφητεία για την απανθρωπιά των μεγαλουπόλεων και την εκμετάλλευση των εργαζομένων, τόσο δυνατή που ο Χίτλερ όταν την είδε ζήτησε από τον Λανγκ να γυρίζει ταινίες για το Ναζισμό. Διαθέτει εξαιρετικά φουτουριστικά ντεκόρ για την εποχή της και πλαστική ασπρόμαυρη φωτογραφία.  Μια ταινία για τη δικαιοσύνη, την ισότητα, την αδελφοσύνη, την εξάλειψη της εκμετάλλευσης του ενός από τον άλλο και ταυτόχρονα μια πανέμορφη ιστορία αγάπης πέρα από κάθε δυσκολία.
Υπόθεση: Σε μια τερατόμορφη πόλη του 21ου αιώνα, οι πλούσιοι καλοπερνάνε στην επιφάνειά της, ενώ στα υπόγεια οι εργάτες δουλεύουν σαν ρομπότ. Ένας νεαρός εγκαταλείπει την πολυτελή ζωή και κατεβαίνει στα υπόγεια να ενωθεί με τους εργάτες που ετοιμάζονται να επαναστατήσουν. Θα ερωτευθεί τη Μαρία, μια νεαρή εργάτρια αλλά ο κυβερνήτης πατέρας του, θα παραγγείλει σε έναν τρελό επιστήμονα. να κατασκευάσει ένα αντίγραφό της για να τον αποπροσανατολίσει και να εμποδίσει την εξέγερση.
Σκηνοθεσία: Φριτς Λανγκ
Πρωταγωνιστούν: Άλφρεντ Άμπελ, Γκούσταβ Φρόιλιχ, Μπριγκίτε Χελμ

9/10/10

Ο Νονός (1972 - The Godfather)

Γιατί στις 100: Επειδή είναι η αποθέωση του γκαγκστερισμού σε μια τριλογία που άφησε εποχή. Με καλύτερο όλων, το πρώτο μέρος. Πρόκειται για έπος που παρακολουθεί για πρώτη φορά τη ζωή των συμμοριών στην Αμερική, αλλά από μέσα. Από την αρχή της ταινίας, ο θεατής γίνεται μέλος της φαμίλιας του Ντον Κορλεόνε, παρακολουθεί όλες τις ζυμώσεις που γίνονται για να επικρατεί πάντα το δίκαιο της φαμίλιας, ζει από κοντά τα μίση και τις αντιζηλίες, την εκδίκηση, την επιτυχία και τις συνέπειες της αποτυχίας. Βλέπει τις σχέσεις της φαμίλιας με την πολιτική και τις τέχνες, τις διασυνδέσεις τους. Ζει από κοντά τις οικογενειακές στιγμές τους, την αγάπη και την αφοσίωση στις αρχές τους, την πίστη στα όποια οράματά τους. Και όλα αυτά, κάτω από την αισθαντική υπόκρουση της κλασσικής πλέον μουσικής του Νίνο Ρότα, ενώ οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών είναι απλά μαγευτικές. Ήταν υποψήφια για δέκα Όσκαρ και πήρε τρία: Α’ Ρόλου στον Μάρλον Μπράντο, Καλύτερης Ταινίας και Σεναρίου (βασισμένου στο βιβλίο του Μάριο Πούτζο).
Σκηνοθεσία: Φράνσις Φορντ Κόπολα
Πρωταγωνιστούν: Μάρλον Μπράντο, Αλ Πατσίνο, Τζέιμς Κάαν, Ρόμπερτ Ντιβάλ, Ρίτσαρντ Καστελάνο, Νταϊάν Κίτον

Φαντασία (1940 – Fantasia)

Γιατί στις 100: Γιατί μέχρι αυτή την ταινία, τα κινούμενα σχέδια ήταν απλά χάρτινα και κουνιόντουσαν σπασμωδικά κάτω από μια μουσική, που αν την άκουγες χωρίς αυτά, σου έξυνε τα αυτιά. Η Φαντασία, ζωντάνεψε τα κινούμενα σχέδια, τα έκανε ανθρώπινα, συνδυάζοντας ήχους κλασσικής μουσικής με τις γνωστές φιγούρες του Ντίσνεϋ. Διαθέτει εξαιρετικό χρώμα για την εποχή της και δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και μέχρι σήμερα, όλοι την περιλαμβάνουν στις καλύτερες ταινίες του 20ού αιώνα. Πήρε δε δύο Τιμητικά Όσκαρ: Ένα ο Λέοπολντ Στοκόφσκι για το συγχρονισμό μουσικής και εικόνας και ένα ο Γουόλτ Ντίσνεϋ για τη συμβολή του στην προώθηση της μουσικής και του ήχου γενικά στα κινούμενα σχέδια.
Υπόθεση: Δεν υπάρχει. Πρόκειται για οκτώ ανεξάρτητες ιστορίες εμπνευσμένες από τα κλασσικά κομμάτια «Τοκάτα και Φούγκα σε Ρε Ελάσσονα» του Μπαχ, «Ο Καρυοθραύστης» του Τσαϊκόφσκι, «Ο μαθητευόμενος μάγος» του Ντικά, «Η ιεροτελεστία της άνοιξης» του Στραβίνσκυ, «Η ποιμενική συμφωνία» του Μπετόβεν, «Ο χορός των ωρών» του Πονκιέλι και «Η νύχτα στο φαλακρό βουνό» του Μουσόργκσκυ (η οποία καταλήγει λυτρωτικά στο γνωστό «Άβε Μαρία»). Σε όλες πρωταγωνιστές είναι φιγούρες των Στούντιο Ντίσνεϋ.
Παραγωγή: Γουόλτ Ντίσνεϋ

Όλοι Οι Άνθρωποι Του Προέδρου (1976 - All The President's Men)

Γιατί στις 100: Επειδή είναι η μοναδική ταινία που αναδεικνύει τη δημοσιογραφία σα λειτούργημα. Δείχνει όλες τις λεπτομέρειες τις δουλειάς που κάνουν οι δημοσιογράφοι-ερευνητές και δεν ρίχνει το βάρος στο αποτέλεσμα, στην αποκάλυψη του σκανδάλου του Γουότεργκεϊτ, αλλά στις λεπτομέρειες που ανάδειξαν το σκάνδαλο. Την έρευνα των δύο δημοσιογράφων, την αγωνία τους και το τρέξιμό τους. Εκτός τούτου, και οι ερμηνείες των δύο ηθοποιών που υποδύονται τους πραγματικούς δημοσιογράφους, είναι εξαιρετικά πειστικές, όπως και η εξέλιξη που ενώ γνωρίζεις το τέλος, ανησυχείς μήπως υπάρχει άλλη τροπή. Πήρε και τέσσερα Όσκαρ: Β΄ Ρόλου στον Τζέισον Ρόμπαρτς, Σεναρίου, Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης και Ήχου.
Υπόθεση: Οι δημοσιογράφοι Μπέρνσταϊν και Γούντγουορντ της Ουάσινγκτον Ποστ, ερευνώντας μια αθώα ληστεία στο ξενοδοχείο Γουότεργκεϊτ, όπου επρόκειτο να γίνει το συνέδριο των Δημοκρατικών, ανακαλύπτουν στοιχεία που εμπλέκουν ονόματα της CIA σε παρακολούθηση τηλεφώνων μέσα στο κτήριο. Σκαλίζοντας την υπόθεση βαθύτερα και με τη βοήθεια ενός αγνώστου που τους τηλεφωνεί με βαθιά φωνή (και τον αποκαλούν «Βαθύ λαρύγγι») ξεσκεπάζουν το σκάνδαλο που σημάδεψε την Αμερικανική πολιτική ζωή.
Σκηνοθεσία: Άλαν Πάκουλα
Πρωταγωνιστούν: Ρόμπερτ Ρέντφορντ, Ντάστιν Χόφμαν, Τζακ Γουόρντεν, Μάρτιν Μπάλσαμ, Τζέισον Ρόμπαρτς

5/10/10

Ανατροπή

O,τι φαντάζεσαι πως λείπει
η ηδύτητά σου το αναπληρώνει.
Ανατρέποντας τους κανόνες του ωραίου.
Από της αμηχανίας σου τη στενωπό
ξεχύνονται αθώοι χυμοί
Και στο φως σιωπηλά σε αποδίδουν.

(Ποίημα του Χριστόφορου Λιοντάκη από την έκδοση της συλλογής
«Στο τέρμα της πλάνης» - Εκδόσεις Καστανιώτη 2010)

1/10/10

Αλέκος Βαλσαμάκης: Ένας σεμνός άνθρωπος

Η Κεραμική θρηνεί εδώ και λίγες μέρες τον χαμό ενός πανάξιου καλλιτέχνη, κεραμίστα του Αλέκου Βαλσαμάκη.
Τον Αλέκο, τον συνάντησα για τελευταία φορά τον Μάιο του 2007 στην έκθεση για τα 50 χρόνια του πρωτοπόρου κεραμίστα Πάνου Βαλσαμάκη, που ήταν ο πατέρας του και του οποίου το έργο συνέχισε επάξια και προώθησε την Κεραμική Τέχνη σε υψηλό βαθμό, τιμώντας με το ήθος του τον κλάδο των κεραμιστών.
Ήταν καλλιτέχνης χαμηλών τόνων, αν και ουδέποτε επεδίωξε τη δημοσιότητα, υπήρξε μέλος και πρόεδρος του ΕΣΚΒΕΤ, συνδικαλιστής και αγωνίστηκε για μια καλύτερη κεραμική σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Είχε ένα από τα τελευταία εργαστήρια στη λεωφόρο Κηφισιάς, το οποίο μάλιστα έκλεισε πρόσφατα..
Άξιος διάδοχος του πατέρα του Πάνου, ο Αλέκος Βαλσαμάκης είχε μαθητεύσει κοντά του μαζί με τη