30/12/10

"Με λένε Ευρώπη"

Το «Με λένε Ευρώπη» είναι ένα εξαιρετικό ψυχογράφημα του Έλληνα, από έναν άνθρωπο, που ήλθε στη χώρα μας για ένα καλύτερο αύριο. Στο βιβλίο αυτό, το αύριο συνυπάρχει με το σήμερα, ο σπαρακτικός ρεαλισμός με το μαγικό παραλογισμό, η ειρωνεία με τον έρωτα, η Δύση με την Ανατολή και η πραγματικότητα με τη μυθοπλασία. Μέσα από τις αφηγήσεις του Καπλάνι, αντιλαμβάνεσαι πόσα λίγα πράγματα ξέρεις για τη χώρα σου και παίρνεις μια ιδέα πώς μας βλέπουν οι «άλλοι», αυτοί που νομίζεις ότι είναι «ξένοι», αλλά είναι «εμείς οι ίδιοι».
Για την ιστορία, ο Γκαζμέντ Καπλάνι γεννήθηκε το 1967 στην πόλη Λούσνια της Αλβανίας. Τον Ιανουάριο του 1991 πέρασε τα σύνορα με την Ελλάδα περπατώντας μαζί με ένα καραβάνι ανθρώπων.
Στην Ελλάδα έκανε όλα τα είδη των εργασιών που κάνει ο κάθε μετανάστης για να επιβιώσει: οικοδόμος, λαντζιέρης, περιπτεράς. Ταυτόχρονα, φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Από το 2001 είναι τακτικός αρθρογράφος της εφημερίδας Τα Νέα, όπου διατηρεί εβδομαδιαία στήλη. (Εκδόσεις Λιβάνη)

(Δημοσιεύτηκε στην Αμαρυσία στις 13/12/10)

24/12/10

Είναι Ένας Τρελός… Τρελός… Τρελός Κόσμος (1963 – It’ s A Mad, Mad, Mad World)

Γιατί στις 100: Γιατί είναι πιο θεότρελη κωμωδία «δρόμου». Διαθέτει πλειάδα πρωταγωνιστών με επικεφαλής τον Σπένσερ Τρέισι, ο οποίος υποδύεται τον πλέον βλάκα ήρωα, που θεωρεί τον εαυτό του πανέξυπνο. Η ταινία αναφέρεται στον αρχαιότερο στόχο του ματαιόδοξου ανθρώπινου είδους, το εύκολο χρήμα. Το θησαυρό. Περιλαμβάνει δε όλους τους ανθρώπινους χαρακτήρες, που είναι δυνατόν να τον αναζητήσουν. Νοικοκυραίους, τυχοδιώκτες, καλλιτέχνες, ηθοποιούς… Όλοι τους δε, κουβαλάνε και κάποιο είδος τρέλας. Έξυπνο σενάριο, εξωφρενικοί διάλογοι, απίθανες καταστάσεις, πλούσια εφέ για την εποχή, άφθονα κωμικά ευρήματα και ένα ταξίδι σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ταινία προτάθηκε για έξι Όσκαρ, αλλά πήρε μόνον το «Ηχητικών Εφέ».
Υπόθεση: Μετά από μια καραμπόλα σε εθνικό δρόμο των ΗΠΑ, ένας οδηγός που νομίζει ότι πεθαίνει, ομολογεί σ’ αυτούς που πάνε να τον βοηθήσουν ότι έχει κρύψει κάπου ένα θησαυρό. Στο άκουσμα της μαγικής λέξης, όλοι τον εγκαταλείπουν και φεύγουν για να προλάβουν το σημείο που είναι κρυμμένος. Από πίσω τους και ένας σερίφης που τους κυνηγά, αλλά θέλει και το θησαυρό.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κράμερ
Πρωταγωνιστούν: Σπένσερ Τρέισι, Σιντ Σίζαρ, Μίκι Ρούνεϊ, Πίτερ Φολκ, Τρίο Στοούντζες

Η Λάμψη (1980 – The Shining)

Γιατί στις 100: Πρόκειται για ένα όχι απλό θρίλερ, αλλά για κάτι ξεχωριστό, μια μελέτη πάνω στην τρέλα. Στην τρέλα της μοναξιάς. Πώς λέμε «μόνος ούτε στον Παράδεισο»; Έτσι ακριβώς. Ο σκηνοθέτης καταφέρνει και παίρνει ένα απλό μυθιστόρημα του Στίβεν Κινγκ, το απλώνει και μαγεύει. Οι εικόνες σε προετοιμάζουν για κάτι αόριστο και αυτό σε αιχμαλωτίζει. Συμβαίνουν πράγματα στο μυαλό του μοναχικού συγγραφέα; Ή συμβαίνουν πραγματικά; Είναι στοιχειωμένοι οι χώροι που κάθεται να σκεφτεί και βλέπουμε ένα μεταφυσικό θρίλερ; Ή ό,τι βλέπουμε το φαντάζεται; Τα χρώματα της ταινίας, η φωτογραφία της, η κίνηση της κάμερας, όλα σε μπερδεύουν, αλλά δεν σε κουράζουν. Το ερημικό τοπίο σε υποβάλλει και η ερμηνεία του Νίκολσον είναι ανεπανάληπτη.
Υπόθεση: Ένας συγγραφέας αναλαμβάνει τη φύλαξη ενός τεράστιου ξενοδοχείου τη χειμερινή περίοδο που είναι κλειστό, μαζί με τη γυναίκα του και το μικρό γιο τους, που διαθέτει το χάρισμα της πρόβλεψης δυσάρεστων γεγονότων (shining). Ο μικρός «βλέπει» ότι ο ίδιος και η μητέρα του θα κινδυνέψουν από τον μπαμπά, ο οποίος σταδιακά τρελαίνεται από τη μοναξιά.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Τζακ Νίκολσον, Σέλεϊ Ντιβάλ, Ντάνι Λόιντ

Κάποτε Στη Δύση (1968 – Once Upon A Time In The West)

Γιατί στις 100: Είναι η πρώτη ταινία του Λεόνε μετά την τριλογία των «Δολαρίων» και πρέπει να ομολογήσουμε ότι η πλοκή της έχει παρθεί από το φιλμ Johnny Guitar. Θεαματική, με το νωχελικό ρυθμό που καθιέρωσε ο Λεόνε. Διαθέτει εξαιρετική φωτογραφία του γυμνού δυτικού τοπίου, άψογες ερμηνείες, αγωνία, χιούμορ και έξοχη μουσική του Ένιο Μορικόνε. Στα υπέρ του έργου είναι το σενάριο που συνυπογράφουν (λίγη προσοχή παρακαλώ) ο Σέρτζιο Λεόνε, ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι και ο Ντάριο Αρτζέντο των ταινιών φρίκης. Αρκετά ενδιαφέρον είναι και ο ρόλος του «κακού», που υποδύεται με μοναδική επιτυχία ο Χένρι Φόντα. Θεωρήθηκε ο καλύτερος «κακός» σε γουέστερν.
Υπόθεση: Μια ιδιοκτήτρια μεγάλων εκτάσεων γης, που περιμένει με αγωνία να περάσει η γραμμή του τρένου μέσα από τις ιδιοκτησίες της, γνωρίζεται με έναν ενδιαφέροντα μοναχικό τύπο, χωρίς να υποψιάζεται ότι πρόκειται για πληρωμένο φονιά που έχει πάει εκεί για να την σκοτώσει, ώστε η εταιρία να περάσει το έργο ανεμπόδιστα.
Σκηνοθεσία: Σέρτζιο Λεόνε
Πρωταγωνιστούν: Κλαούντια Καρντινάλε, Χένρι Φόντα, Τζέισον Ρόμπαρτς, Τσαρλς Μπρόνσον, Γκαμπριέλε Φερτσέτι, Κίναν Γουίν

Ο Νευρικός Εραστής (1977 - Annie Hall)

Γιατί στις 100: Επειδή είναι η πιο έξυπνη και διαλεκτική κωμωδία του Γούντι Άλεν. Ζεστή, πνευματώδης, πλούσια σε νοήματα και με μια νίκη της Νέας Υόρκης επί του Λος Άντζελες. Νίκη της κουλτούρας επί της ματαιοδοξίας του θεάματος. Η καλύτερή του. Μέσα από την αιώνια πάλη μεταξύ αρσενικού και θηλυκού που στοιχειώνει όλες σχεδόν τις ταινίες του, έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε τις πιο έξυπνες (ή εξυπνακίστικες) ατάκες που κάνουν αυτό το φιλμ μια από τις πιο σοβαρές κωμωδίες του πάνω στις σχέσεις. Ταυτόχρονα, έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε και μελλοντικούς αστέρες του σινεμά. Δεν είναι τυχαίο ότι προτάθηκε για πέντε Όσκαρ και πήρε τα τέσσερα: Καλύτερης Ταινίας, Γυναικείας Ερμηνείας (Κίτον), Σκηνοθεσίας και Σεναρίου.
Υπόθεση: Πρόκειται για μια αυτοβιογραφία ουσιαστικά, στην οποία ο Άλεν αφηγείται με αλλεπάλληλα φλασμπάκ, τις σχέσεις του με τις γυναίκες και τις σχέσεις του με τους γονείς της, ας πούμε, πρώτης του αγάπης, που δεν το θέλουν αλλά το ζευγάρι συνεχίζει, παρ’ όλες τις νευρώσεις, τις εμμονές και τις προκαταλήψεις τους και ιδιαίτερα του Γούντι.
Σκηνοθεσία: Γούντι Άλεν
Πρωταγωνιστούν: Γούντι Άλεν, Ντάιαν Κίτον, Τόνι Ρόμπερτς, Κάρολ Κέιν, Πολ Σάιμον

19/12/10

"Πάει" και η Τασσώ Καββαδία

Η πιο διάσημη «κακιά» του ελληνικού κινηματογράφου, η Τασσώ Καββαδία, έφυγε από κοντά μας το Σάββατο που μας πέρασε.
Είχε γεννηθεί στην Πάτρα το 1921. Σπούδασε στη Σχολή του Θεάτρου Τέχνης όπου και πρωτοεμφανίστηκε στο έργο του Θόρντον Γυάιλντερ «η μικρή μας πόλη».
Στο Θέατρο Τέχνης παρέμεινε έως και το 1958 παίζοντας σε έργα των Πιραντέλλο, Τέννεσι Ουίλλιαμς, Μπρεχτ, Λόρκα κ.α
Έλαβε μέρος σε κινηματογραφικές ταινίες, τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές σειρές, ενώ ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και μετέφρασε πληθώρα λογοτεχνικών και θεατρικών έργων.
Σπούδασε πιάνο στην Αθήνα, ζωγραφική και διακόσμηση στο Παρίσι, σκηνογραφία και ενδυματολογία κοντά στο Γιάννη Τσαρούχη και υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης κοντά στον Κάρολο Κούν.
Την καθιέρωσαν οι ρόλοι της "κακιάς" (πεθερά, αδελφή, νύφη ακόμα και δεσμοφύλακας αναμορφωτηρίου είχε κάνει). Στο θέατρο, πάντως, έπαιξε ρόλους που κάλυπταν όλο το ρεπερτόριο, με μοναδική εξαίρεση την αρχαία τραγωδία, για την οποία είχε δηλώσει: «Δεν έπαιξα αρχαία τραγωδία γιατί τη σέβομαι πάρα πολύ, είναι κάτι μουσειακό για μένα. Δεν μου αρέσει το μουσειακό θέατρο, μου αρέσει το καθημερινό θέατρο».
Χαρακτηριστικές ταινίες της: Στέλλα (1955), Ερόικα (1960), Φαίδρα (1962), Ένας μεγάλος έρωτας (1964), Στεφανία (1966), Η κραυγή μιας αθώας (1969), Η αμαρτία της ομορφιάς (1972), Φοβού τους Έλληνες (2000).

17/12/10

"Έφυγε" ο δημιουργός του Ροζ Πάνθηρα

Στις 15 Δεκεμβρίου έφυγε από κοντά μας ο διάσημος σκηνοθέτης Μπλέικ Εντουαρντς που είχε γίνει ευρύτερα γνωστός ως σκηνοθέτης και σεναριογράφος της σειράς των ταινιών «Ροζ Πάνθηρας» (με πρωταγωνιστή πάντα τον άφθαστο Πίτερ Σέλερς), του «10», του «Πάρτυ» καθώς και των κλασσικών ταινιών «Πρωινό στο Τίφανις» και «Μέρες Κρασιού και Λουλουδιών».
Είχε γεννηθεί στην Τούζλα της Οκλαχόμα, στις 22 Ιουλίου του 1922. Είχε αποκτήσει μια κόρη, την Τζένιφερ και ένα γιο τον Τζέφρι, από τον πρώτο του γάμο με τη Πατρίτσια Γουόκερ. Το 1969 παντρεύτηκε με την διάσημη ηθοποιό Τζούλι Αντριους, με την οποία υιοθέτησαν δύο ορφανά από το Βιετνάμ, την Εϊμι Λι και την Τζοάνα Λιν.
Το 2004 ο Μπλέικ Εντουαρτς βραβεύτηκε με Όσκαρ για τη συνολική του προσφορά, που δεν ήταν και μικρή. Σκορπούσε το γέλιο.

S.O.S. Πεντάγωνο καλεί Μόσχα (1963 - Dr. Strangelove)

Γιατί στις 100: Είναι αντιπολεμική σάτιρα και μαύρη κωμωδία. Διαθέτει ένα ευρηματικό και ταυτόχρονα προφητικό και ανατριχιαστικό σενάριο. Αναδεικνύει την παράνοια, στην οποία οδηγείται η ανθρωπότητα μέσα από την τεχνολογική εξέλιξη, από την οποία εξαρτώμεθα όλοι. Δεν μας εξυπηρετεί απλώς, γινόμαστε και έρμαιά της. Βασίζεται στην ερμηνεία του πρωταγωνιστή, που υποδύεται ταυτόχρονα τρεις κύριους ρόλους και η ασπρόμαυρη φωτογραφία της κάνει πιο εφιαλτικό το μήνυμα της ταινίας. Η τραγική ειρωνεία στις εμφύλιες μάχες που δίνονται, είναι μια πινακίδα που είναι αναρτημένη σε πολλά σημεία ενός στρατοπέδου και γράφει «Η ειρήνη είναι το επάγγελμά μας». Η ταινία έδειξε στον κόσμο πόσο εύθραυστη είναι ασφάλεια των πυρηνικών όπλων και η ισορροπία στις σχέσεις των μεγάλων δυνάμεων και βλέπεται πάντοτε σα να είναι χθεσινή. Προτάθηκε για τέσσερα Όσκαρ.
Υπόθεση: Ένας φανατικός αντικομμουνιστής στρατιωτικός, εξαπολύει πυρηνικό πόλεμο κατά της (τότε) Σοβιετικής Ένωσης. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εξαπολύει επίθεση κατά της Μονάδας, με σκοπό την αποτροπή ολοκαυτώματος. Παράλληλα, αρχίζει τηλεφωνικές επαφές με το Σοβιετικό ηγέτη.
Σκηνοθεσία: ΣτάνλεΪ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Πίτερ Σέλερς, Τζορτζ Σ. Σκοτ, Στέρλινγκ Χέιντεν, Κίναν Γουίν, Τζέιμς Ερλ Τζόουνς

Θα σε κάνω βασίλισσα (1964)

Γιατί στις 100: Επειδή περικλείει όλα τα ελαττώματα του νεοέλληνα της μεταπολεμικής περιόδου. Του τσιγκούνη που με το Κατοχικό Σύνδρομο μαζεύει συνεχώς λεφτά «για να εξασφαλίσει ένα καλύτερο αύριο», το οποίο «αύριο» δεν έρχεται ποτέ. Του καπάτσου, που προσπαθεί να αρμέξει οικονομικά, τον «θείο από την Αμερική». Του «άντρα του πολλά βαρύ», που θέλει να κάνει τη γυναίκα του βασίλισσα στο μέλλον, αλλά την παραμελεί συστηματικά στο παρόν. Του απατεωνίσκου, αλλά βλάκα, που σκαρφίζεται τα πιο απίθανα πράγματα, χωρίς να υπολογίζει ότι μπορεί να του γυρίσουν «μπούμεραγκ». Η καλύτερη ερμηνεία του Θανάση Βέγγου.
Υπόθεση: Ένας τσιγκούναρος, που αποτιμά σε χρήμα κάθε δραστηριότητα, αρμέγει κανονικά ένα θείο της γυναίκας του, ο οποίος για πολλά χρόνια στέλνει από την Αμερική χρήματα, επειδή τον έχουν πληροφορήσει ότι… είναι χήρα και φτωχιά. Ο θείος όμως κάποια στιγμή έρχεται στην Ελλάδα και ο τσιγκούνης θα σκαρφιστεί άλλο σενάριο για να μην φανερωθεί. Έλα όμως, που ο θείος από την Αμερική φέρνει και γαμπρό για τη χήρα…
Σκηνοθεσία: Αλέκος Σακελλάριος
Πρωταγωνιστούν: Θανάσης Βέγγος, Νίκη Λινάρδου, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Γιώργος Μούτσιος, Γιάννης Βογιατζής, Σούλη Σαμπάχ, Δημήτρης Νικολαΐδης

Συνέντευξη μ’ ένα βρυκόλακα (1994 – Interview With The Vampire)

Γιατί στις 100: Γιατί είναι η μοναδική ταινία με θέμα τα βαμπίρ, που προβάλλει τη δυστυχία που αποπνέει η ιδιότητα του να είσαι αθάνατος. Είναι δυστυχία να μη φθείρεσαι όταν όλα γύρω σου μεταβάλλονται συνεχώς. Υπάρχει μια μοναξιά που δεν αναπληρώνεται με τίποτα. Όταν λέμε «μόνος ούτε στον Παράδεισο», σκεφτείτε τη μοναξιά μέσα στην Κόλαση. Γιατί είναι κόλαση, να ζεις στους αιώνες και να βλέπεις την ανθρωπότητα να αναλώνεται σε πολέμους και ανταγωνισμούς μάταιους και εσύ να πρέπει να επιβιώνεις πίνοντας το αίμα των άλλων. Φανταστική η σύλληψη του σεναρίου. Εκπληκτικές ερμηνείες από νεαρούς κυρίως ηθοποιούς, φοβερό περιβάλλον, εξαιρετική φωτογραφία, υποβλητική μουσική και τύφλα να ‘χει η σειρά «Λυκόφως». Υποψήφια για δύο Όσκαρ.
Υπόθεση: Στο σύγχρονο Σαν Φρανσίσκο, ένας βρυκόλακας αφηγείται σε έναν έκπληκτο δημοσιογράφο την περιπλάνησή του για χρόνια, αναζητώντας το δημιουργό του. Διακόσια χρόνια Αμερικανικής ιστορίας περνούν από τα μάτια του πρωταγωνιστή και τα δικά μας, που συνηθίζουν στην ιδέα ότι αυτό το πλάσμα είναι δέσμιο της μοίρας του.
Σκηνοθεσία: Νιλ Τζόρνταν
Πρωταγωνιστούν: Τομ Κρουζ, Μπραντ Πιτ, Αντόνιο Μπαντέρας, Στίβεν Ρία, Κρίστιαν Σλέιτερ

Αισθηματικό τραγούδι

Αν φύγεις εκεί που η θάλασσα σμίγει με μουσικές και με φώτα
να θυμάσαι κάνει κρύο σ' αυτόν τον παράξενο κόσμο
δεν έχω τίποτε άλλο, μόνο δάκρυα
που παίζουν με το μουσκεμένο φως του δρόμου.

(Ποίημα του Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου από τη συλλογή «Ο δύσκολος θάνατος», Νεφέλη 2007)

10/12/10

Για το «The Social Network»

Διαβάζοντας την «αιχμηρή κριτική» του Νίκου Τυρογιάννη για την ταινία «The Social Network» πρέπει εξ αρχής να δηλώσω ότι συμφωνώ μαζί του στο γενικό μήνυμα της αλλοτρίωσης του σύγχρονου νέου ανθρώπου και της απομόνωσής του από την αλόγιστη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων, όπως και με το μήνυμα περί «του απόλυτα εγωκεντρικού μοντέλου απόκτησης χρημάτων, που χρόνια ολόκληρα πλασάρεται στους νέους με χυδαιότητα».
Να μου επιτρέψει όμως να διαφωνήσω με την άποψη, ότι «η ταινία αποτελεί την αποθέωση της ηδονοβλεπτικής πλευράς του ατόμου, μέσα από τη διαδικτυακή προβολή των προσωπικών μας δεδομένων».
Η ανάγνωση της ταινίας έχει δύο επίπεδα. Το ένα επίπεδο, είναι το θέμα της εφεύρεσης που από τη μία αλλάζει τον κόσμο δημιουργώντας ένα νέο είδος κοινωνικής επαφής, κι από την άλλη απομακρύνει τους βασικούς συντελεστές της, καταστρέφοντας τη φιλία τους μέσα από την αντιζηλία. Το άλλο επίπεδο είναι η πολυδιάστατη προσωπικότητα του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, του συνιδρυτή του Facebook, ο οποίος μπορεί να μοιάζει ισχυρός ή αδύναμος, γενναίος ή φοβισμένος, οραματιστής ή

5/12/10

Ο άνθρωπος που δεν ήταν εκεί (2001 - The man who wasn't there)

Γιατί στις 100: Ίσως η καλύτερη ταινία των αδελφών Κοέν, οι οποίοι εδώ, σχολιάζοντας όπως πάντα την Αμερικανική κοινωνία της εποχής του ’40 (που διαδραματίζεται η υπόθεση), χρησιμοποιούν το στυλ του φιλμ νουάρ και έχουν ως πρωταγωνιστή ένα μπλαζέ ηθοποιό, τον αξεπέραστο Θόρντον. Ωραία ασπρόμαυρη φωτογραφία, και ένα σενάριο που στηρίζεται στα λάθη των ηρώων, γι’ αυτό και μου αρέσει. Από λάθος, διαπράττεται το πρώτο έγκλημα. Η Αστυνομία συλλαμβάνει λάθος ένοχο και ο λάθος ένοχος αυτοκτονεί για λάθος λόγους. Στη συνέχεια ο αληθινός ένοχος συλλαμβάνεται για λάθος φόνο, τον οποίο είχε πραγματοποιήσει το πρώτο θύμα, που σκοτώθηκε εκ λάθους.
Υπόθεση: Ένας ασήμαντος, απαθής και κλεισμένος στον εαυτό του βοηθός κουρέα σε μια μικρή επαρχιακή πόλη στην Αμερική του 1949, παρ' όλο που γνωρίζει ότι η γυναίκα του Ντόρις έχει κρυφό δεσμό με το αφεντικό της δεν αντιδρά, ώσπου η προοπτική για μια επικερδή επιχείρηση που του προτείνει ένας πλασιέ, τον οδηγεί στον εκβιασμό. Πράξη που θα προκαλέσει απρόσμενα αποτελέσματα, μπλέκοντάς τον σε φόνο και δολοπλοκίες.
Σκηνοθεσία: Τζόελ Κοέν
Πρωταγωνιστούν: Μπίλι Μπομπ Θόρντον, Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, Τζέιμς Γκαντολφίνι, Μάικλ Μπανταλούκο, Τζον Πόλιτο

Full Metal Jacket (1987)

Γιατί στις 100: Είναι μια ταινία για το Βιετνάμ, γυρισμένη εξ ολοκλήρου στην Αγγλία από έναν τελειομανή σκηνοθέτη, που στέλνει τα αντιπολεμικά της μηνύματα μέσα από τις σκηνές εκπαίδευσης των αμερικανών στρατιωτών, που ετοιμάζονται για το Βιετνάμ, αλλά και τις κλασσικές πολεμικές σκηνές που έχουμε συνηθίσει στα πολεμικά φιλμς. Διαθέτει εξαιρετικές ερμηνείες, όπως αυτή του Λοχία Χάρτμαν (Λι Έρμεϊ), αλλά και των νεαρών Μοντίν και Ντ’ Ονούφριο. Πρόκειται για ένα φιλμ που καταδικάζει την απανθρωπιά που χρησιμοποιείται στην στρατιωτική εκπαίδευση, προκειμένου να σκληραγωγήσει (υποτίθεται) τους νεοσύλλεκτους και ειδικά αυτούς που ανήκουν στα σκληρά Σώματα (όπως οι Πεζοναύτες στις ΗΠΑ). Προσεγμένη στη λεπτομέρεια η ταινία, είναι αρκετά δυνατή στο πρώτο μέρος και καταλήγει τυποποιημένη στο δεύτερο, αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ως αντιπολεμική, αλλά και ως ταινία χαρακτήρων.
Υπόθεση: Διμοιρία νεαρών εκπαιδεύεται από ένα σκληρό λοχία προκειμένου να σταλεί στο Βιετνάμ. Πολλοί και διαφορετικοί χαρακτήρες αντιμετωπίζουν με διαφορετική ματιά την εκπαίδευση. Όσοι παραμείνουν ή επιζήσουν θα σταλούν τελικά στο Βιετνάμ για να ζήσουν τη φρίκη που δεν είχαν φανταστεί.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Μάθιου Μοντίν, Βίνσεν Ντ’ Ονούφριο, Λι Έρμεϊ

Ποιος παγίδεψε τον Ρότζερ Ράμπιτ; (1988 – Who Framed Roger Rabbit?)

Γιατί στις 100: Η πρώτη και καλύτερη κωμωδία, αστυνομικού ενδιαφέροντος, μάλιστα, η οποία παντρεύει τους ηθοποιούς με τα σκίτσα. Τι σκίτσα όμως; Ζωντανά, με όγκο και σκιές που νομίζεις ότι κινούνται στον ίδιο χώρο με τους ηθοποιούς. Ταυτόχρονα, κινείται στο χώρο του θεάματος και ειδικά του κινηματογράφου κλείνοντας το μάτι στον ψαγμένο θεατή, να αναγνωρίσει στους ήρωες της ταινίας, γνωστές ντίβες του θεάματος και γνωστούς αστέρες της εποχής του 1947 που διαδραματίζεται η υπόθεση. Άριστη τεχνική, πρωτοποριακές σκηνές, ευρηματικά κωμικά γκαγκς, έξυπνοι διάλογοι και αστυνομικό μυστήριο, συνδυάζονται αρμονικά σ’ αυτό το πολύχρωμο φιλμ-νουάρ (όσο αντιφατικό κι αν ακούγεται αυτό). Εξαιρετικά διασκεδαστικό και έξυπνο.
Υπόθεση: Ένας άνθρωπος ντετέκτιβ αναλαμβάνει να εξιχνιάσει ένα φόνο που έγινε στο Χόλιγουντ και στην κοινότητα Toontown των κόμικς. Κύριος ύποπτος είναι ο λαγός (και αστέρας του σινεμά) Ρότζερ Ράμπιτ. Μοιραία γυναίκα, η Τζέσικα Ράμπιτ (σούπερ σκίτσο με τη φωνή της Κάθλιν Τέρνερ, παρακαλώ). Δύσκολη η έρευνα για τον ντετέκτιβ, ο οποίος ως μοναδικό βοηθό έχει τον κύριο ύποπτο και αντιμετωπίζει σκληρούς, ανθρώπινους και κόμικ ήρωες.
Σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Ζεμέκις
Πρωταγωνιστούν: Μπομπ Χόσκινς, Κρίστοφερ Λόιντ, Τζοάνα Κάσιντι, Στάμπι Κέι

1/12/10

Μικρό μανιφέστο (γιατί πρέπει να διαβάζουμε ποίηση)

Να διαβάζεις ποίηση
Η ποίηση είναι το μυστικό σου
Χωρίς μυστικό τίποτα δεν είσαι
Να διαβάζεις ποίηση
Η ποίηση είναι λέξη και έξη
είναι μυθική καη ηθική
Η ποίηση είναι μύηση
Με την ποίηση φτάνεις εκεί
που δεν φτάνει η γνώση
Η ποίηση είναι χαρά
είναι λύπη
είναι χαρμολύπη
Να διαβάζεις ποίηση
Να τη βλέπεις
Να την ακούς
Να τη φαντάζεσαι
Να περπατάς μαζί
Να κοιμάσαι μαζί
Να ξαγρυπνάς μαζί
Να διαβάζεις ποίηση
Με την ποίηση είσαι ελεύθερος
Γιατί ποίηση είναι ο σκύλος
δεν είναι το λουρί του
Η ποίηση δεν σταματά πουθενά
Η ποίηση πετά
Πετά στον πάνω κόσμο
Πετά στον κάτω κόσμο
Η ποίηση δεν στέκεται
Αντιστέκεται
Να διαβάζεις ποίηση
Η ποίηση διαβάζεται
δεν βιάζεται
Την ποίηση την οσμίζεσαι
Την ορέγεσαι
Τη λιμπίζεσαι
Η ποίηση είναι όμορφη
Είναι λογισμός
Και παροξυσμός
Η ποίηση είναι ψηλά
Και πιο πάνω
Και πιο ψηλά
Η ποίηση είναι έρωτας Μόνο
Να διαβάζεις ποίηση
κάνει καλό.

(Ποίημα από τη συλλογή του Τηλέμαχου Χυτήρη "Τι μένει από το ρόδο & Μικρό μανιφέστο", Μεταίχμιο 2010)

27/11/10

Ο Χρυσοθήρας (1925 - The Gold Rush)

Γιατί στις 100: Μια αριστουργηματική βωβή κωμωδία, που καθιέρωσε πάρα πολλές ευρηματικές σκηνές ως εμβληματικές για τις κωμωδίες που θα ακολουθούσαν. Αμέτρητα γκαγκς δείχνουν ότι ο Τσάπλιν ήταν μια ιδιοφυΐα του σινεμά. Η ταινία διατηρεί μια προσεκτική ισορροπία σε επιδέξιες γκάφες, ρομαντικές ευαισθησίες και πικρή κοινωνική σάτιρα. Διαθέτει σειρά ολόκληρη ευρηματικών σκηνών, από το κρέμασμα στην άκρη του γκρεμού της καλύβας και την προσπάθεια του ήρωα να ισορροπήσει, μέχρι το χορό με τα ψωμάκια στο τραπέζι, αλλά και το φαγητό του πεινασμένου Σαρλώ, που το αποτελούσε η μπότα του και τα κορδόνια της, που τα ρουφούσε σα μακαρόνια με τόσο πειστικό τρόπο, ώστε όταν αργότερα το κοινό πληροφορήθηκε ότι ήσαν κατασκευασμένα από γλυκόριζα, ανακουφίστηκε. Όλοι νόμιζαν ότι ήταν αναγκασμένος να τρώει στην πραγματικότητα τα υλικά αυτά για χάρη της ταινίας.
Υπόθεση: Ο Σαρλώ πηγαίνει στο Κλοντάικ της Αλάσκα για να βρει χρυσό. Μια τρομερή καταιγίδα, όμως, τον υποχρεώνει να καταφύγει σε μια καλύβα, μαζί με έναν επικίνδυνο ληστή και έναν τυχοδιώκτη.
Σκηνοθεσία: Τσάρλι Τσάπλιν
Πρωταγωνιστούν: Τσάρλι Τσάπλιν, Μακ Σουέιν, Τομ Μάρεϊ, Τζόρτζια Χέιλ

Ο Δεσμώτης Του Ιλίγγου (1958 – Vertigo)

Γιατί στις 100: Αριστούργημα. Συνδυάζει αστυνομικό μυστήριο και μεταφυσική μέχρι το τέλος που δίνει λύση. Είναι το πιο πολυσυζητημένο φιλμ του Άλφρεντ Χίτσκοκ και σήμερα θεωρείται ένα από τα καλύτερά του, διότι περιέχει όλα εκείνα τα κλισέ που αγαπούσε ο σκηνοθέτης. Υποδειγματικά γυρισμένο, διαθέτει έντονη ατμόσφαιρα μυστηρίου, αλλά και ένα λανθάνοντα ερωτισμό. Ουσιαστικά, μια πρωτότυπη ερωτική ιστορία ανακατεμένη με θρίλερ, μυστήριο, γοητεία και σασπένς, αλλά και κοινωνικό σχόλιο. Εξαιρετική είναι και η φωτογραφία και η μουσική, όπως άλλωστε και οι ερμηνείες, ειδικά της Κιμ Νόβακ σε δύο ρόλους.
Υπόθεση: Ένας αστυνομικός, ο Σκοτ Φέργκιουσον, φεύγει από το Σώμα λόγω της υψοφοβίας του. Ένας παλιός του φίλος και εφοπλιστής, τον προσλαμβάνει για να παρακολουθεί την νευρωτική, με τάσεις αυτοκτονίας, γυναίκα του, Μαντλέν. Ο αστυνομικός την ερωτεύεται, αλλά αδυνατεί να την σώσει όταν αυτή επιχειρεί ένα πήδημα θανάτου από ψηλά. Καιρό μετά, κι ενώ προσπαθεί να ξεφύγει από τις εμμονές του, θα ξανασυναντήσει την νεκρή του αγάπη στο πρόσωπο της μελαχρινής Τζούντι. Είναι αυτή που είχε γνωρίσει ή κάποια άλλη;
Σκηνοθεσία: Άλφρεντ Χίτσκοκ
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Στιούαρτ, Κιμ Νόβακ, Μπάρμπαρα Μπελ Γκέντες

Φρανκενστάιν Τζούνιορ (1974 – Young Frankenstein)

Γιατί στις 100: Σπαρταριστή σάτιρα του είδους «το δημιούργημα καταστρέφει το δημιουργό του». Ασπρόμαυρη, ώστε να θυμίζει τη χρυσή εποχή των b-movies του Ρότζερ Κόρμαν με την αντίστοιχη μουσική υπόκρουση και εμπνευσμένη. Συνδυάζει την κωμωδία, τον τρόμο που κρύβεται πίσω από κάθε γκριζόμαυρη σκιά και τη σάτιρα των ταινιών φρίκης. Διαθέτει έξυπνο σενάριο και εκπληκτικές ερμηνείες με πρώτη αυτή του βοηθού του Δρ. Φράνκενστιν (που δεν θέλει να δεχτεί ότι είναι αλλήθωρος και έχει καμπούρα), ενώ ακόμα και το τέρας βγάζει γέλιο ορισμένες στιγμές όταν εκφράζει τα… βαθιά του συναισθήματα.
Υπόθεση: Η γνωστή. Ο δόκτορ Φράνκενστιν (προσέξτε την διαφορά) πειραματίζεται με θέμα τη Δημιουργία. Το πλάσμα που θα δημιουργήσει από όργανα και μέλη νεκρών, των οποίων την καταγωγή δεν είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει, αφού ο βοηθός του αυθαιρετεί και του φέρνει ό,τι βρίσκει από τάφους και εργαστήρια, θα ξεφύγει από τον έλεγχό του και ερωτευτεί, μάλιστα. Θα το κυνηγήσουν, αλλά μετά από μια σειρά παρεξηγήσεων και αλλαγές εγκεφάλων, όλοι θα βρουν το δρόμο τους.
Σκηνοθεσία: Μελ Μπρουκς
Πρωταγωνιστούν: Τζιν Γουάιλντερ, Μάρτι Φέλντμαν, Πίτερ Μπόιλ, Μαντλίν Κάαν

20/11/10

Μοντέρνοι Καιροί (1936 – Modern Times)

Γιατί στις 100: Αριστουργηματική και κλασική πλέον σάτιρα της μηχανοκρατούμενης εποχής μας, και είναι «μας» επειδή το θέμα της ταινίας παραμένει επίκαιρο και συγκρίσιμο με σημερινά δεδομένα. Δεν είναι η σπαρταριστή κωμωδία, αλλά προκαλεί χαμόγελα ακριβώς λόγω της σύγκρισης. Είναι η πρώτη ημι-ηχητική ταινία του σκηνοθέτη, αφού ενώ δεν υπάρχει διάλογος, ακούγονται ήχοι αλλά και μουσική γραμμένη από τον ίδιο το σκηνοθέτη.
Το φιλμ έχει φόντο το μεγάλο οικονομικό και χρηματιστηριακό κραχ του 1929 και αποτελεί ένα σχόλιο στην απεγνωσμένη εύρεση εργασίας σε μια κοινωνία με τεράστια ανεργία, καθώς και στην οικτρή οικονομική κατάσταση των ανθρώπων. Τέλος, γίνονται ειρωνικές αναφορές για την έντονη βιομηχανοποίηση και την επιρροή της, στις συνθήκες εργασίας.
Υπόθεση: Ο γνωστός αλητάκος με το χαρακτηριστικό καπέλο και μουστάκι, αγωνίζεται να επιβιώσει στον μοντέρνο, βιομηχανοποιημένο κόσμο. Η δε σκηνή, κατά την οποία ο αλητάκος ενώ προσλαμβάνεται για να σφίγγει βίδες στη γραμμή παραγωγής ενός εργοστασίου, μπλέκεται στα γρανάζια ενός τεράστιου μηχανήματος και τελικά χάνει τόσο πολύ την ανθρώπινη υπόστασή του από τη δουλειά, ώστε τριγυρίζει στο εργοστάσιο, σφίγγοντας τις μύτες και τα κουμπιά όσων συναντά, παραμένει αξέχαστη.
Σκηνοθέτης – Πρωταγωνιστής: Τσάρλι Τσάπλιν

The Truman Show (1998)

Γιατί στις 100: Είναι μια ταινία για τον κόσμο, που τον κατασκευάζουν όπως θέλουν και μας έχουν σαν πιόνια, από την ημέρα που γεννιόμαστε μέχρι που φεύγουμε απ’ αυτό τον κόσμο. Ενός κόσμου επίπλαστου, στον οποίο για να επιβιώσεις πρέπει να σκέπτεσαι, κινείσαι, ντύνεσαι και μιλάς όπως εκείνοι θέλουν. Ενός κόσμου, στον οποίο πρώτα μας θεωρούν εργαζόμενους, ύστερα καταναλωτές και μετά ανθρώπους. Αλλά έρχεται κάποια στιγμή (πού θα πάει;) που όλο και κάποιος θα αφυπνισθεί, για να αφυπνίσει και τους υπόλοιπους. Όπως ο Τρούμαν του Τζιμ Κάρεϊ που απέδειξε σ’ αυτό το φιλμ ότι δεν είναι μόνο για γκριμάτσες. Εξαιρετική η ιδέα, εκπληκτική αντίσταση κατά του «συστήματος» και έξοχες ερμηνείες.
Υπόθεση: Το Truman Show είναι μια «σε 24ωρη βάση reality» τηλεοπτική εκπομπή, που παρακολουθεί τη ζωή του Τρούμαν από την ημέρα που γεννήθηκε, μέσα σε ένα τεράστιο στούντιο-πολιτεία, όπου όλοι οι άλλοι άνθρωποι που περιστοιχίζουν τον πρωταγωνιστή είναι κομπάρσοι, ουσιαστικά φυλακισμένοι και αυτοί μαζί του, παίζοντας διάφορους ρόλους. Μέχρι τη στιγμή που ο Τρούμαν θα καταλάβει και θα επαναστατήσει.
Σκηνοθεσία: Πίτερ Γουίαρ
Πρωταγωνιστούν: Τζιμ Κάρεϊ, Εντ Χάρις. Λόρα Λίνεϊ

Σπάρτακος (1960 – Spartacus)

Γιατί στις 100: Η καλύτερη «χλαμύδα» όλων των εποχών. Είναι μια επική ταινία, στην οποία όλα είναι τέλεια, ντεκόρ, κοστούμια, σκηνές μάχης, ερμηνείες και η μουσική του Άλεξ Νορθ, που επενδύει την ταινία, επική επίσης. Εκτός τούτου, είναι ένα έντονα πολιτικοποιημένο και κοινωνικοποιημένο φιλμ, που σχολιάζει τα ήθη, τα έθιμα και το σύστημα εξουσίας στην αρχαία Ρώμη με αναφορές στη διαφθορά, στις συνωμοσίες και στις πολιτικές και στρατιωτικές διαμάχες. Ίσως δε, να είναι και η πρώτη ταινία του είδους που αναφέρεται σε ομοφυλοφιλικές σχέσεις μέσα από τη φιλία ενός συγκλητικού (Λόρενς Ολίβιε) με τον υπηρέτη του (Τόνι Κέρτις). Διαθέτει ένα δυνατό επιτελείο ηθοποιών, εκπληκτική έγχρωμη φωτογραφία, εξαιρετικές σκηνές μάχης, πλήθος κομπάρσων. Απόσπασε τέσσερα Όσκαρ.
Υπόθεση: Γύρω στο 73 π.Χ. ένας εκπαιδευτής μονομάχων αγοράζει ένα σκλάβο από τη Θράκη που έχει μεγαλώσει στα κάτεργα. Έχοντας μάθει να πολεμά στην αρένα ο Σπάρτακος και μην αντέχοντας να θίγεται η αξιοπρέπειά του, που τον βάζουν να παλεύει στην αρένα σα ζώο, καλεί τους μονομάχους σε εξέγερση και πρωτοστατεί στην επανάσταση των σκλάβων.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Κερκ Ντάγκλας, Τζιν Σίμονς, Λόρενς Ολίβιε, Τσαρλς Λότον, Πίτερ Ουστίνοφ

Το άχρηστο μάθημα της μεταφυσικής

Πού ανήκει, λοιπόν, η ψυχή μου
εκτός σώματος διατρέχοντας τον κόσμο,
αφήνοντας πίσω ίχνη
όπως τα πουλιά που ταξιδεύουν
με προορισμό να μην εμπιστεύονται
το κενό που τα στηρίζει;

(Του Βασίλη Καραβίτη από τη συλλογή «Λυπομανία», Στιγμή, 1989)

18/11/10

Η θηλιά (1948 – The rope)

Γιατί στις 100: Είναι η μοναδική ταινία μονοπλάνο. Που σημαίνει ότι όσο διαρκεί η ταινία, η κάμερα δεν αλλάζει πλάνα αλλά έχει συνεχή κίνηση, που νομίζεις ότι είναι χωρίς μοντάζ. Ευρηματικός τρόπος γυρίσματος ενός θρίλερ, για τον οποίο ο Χίτσκοκ τελικά είχε δηλώσει ότι ήταν «βλακώδες πείραμα», επειδή ήλθε σε ρήξη με τους παραδοσιακούς τρόπους γυρισμάτων. «Έβαζα έναν ηθοποιό να περνά πλάτη μπροστά από την κάμερα όταν τελείωνε η πομπίνα και με τη νέα πομπίνα ξεκινούσα τη σκηνή από την πλάτη» ομολόγησε ο Χίτσκοκ. Παρ’ όλα αυτά η ταινία, που βασίζεται σε θεατρικό δράμα, έχει φοβερή αγωνία μέχρι το τέλος της.
Υπόθεση: Δύο νεαροί προκειμένου να απολαύσουν την ηδονή της εμπειρίας ενός φόνου στραγγαλίζουν έναν συμμαθητή τους και τον κρύβουν σε ένα μπαούλο, το οποίο χρησιμοποιούν ως τραπεζάκι στο πάρτι που δίνουν το ίδιο βράδυ. Καλεσμένοι, είναι ο πατέρας του θύματος, η μνηστή του, ο πρώην φίλος της και ένας καθηγητής τους, τον οποίο οι δύο νεαροί θαυμάζουν για την ευφυΐα του και θέλουν να τον προκαλέσουν σε «διανοητική μονομαχία».
Σκηνοθεσία: Άλφρεντ Χίτσκοκ
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Στιούαρτ, Φάρλεϊ Γκρέιντζερ, Τζον Νταλ

Pulp Fiction (1994)

Γιατί στις 100: Επειδή συνδυάζει τον κυνισμό και τη βία με το χιούμορ και δημιουργεί ένα νέο είδος κινηματογραφικής αφήγησης, που στο εξής θα αποκαλείται «ταραντινικό». Διαθέτει απολαυστικές ερμηνείες από μεγάλους ηθοποιούς, οι οποίοι φαίνονται να «το γλεντάνε» παρά τις όποιες ακρότητες βλέπουμε στο πανί. Εκτός από τους έξυπνους και «οικονομικούς» διάλογους, το σενάριο έχει ανατροπές και γι’ αυτό άλλωστε κέρδισε και Όσκαρ, ενώ είχε προταθεί και για άλλα έξι. Όπως έγραψε και ο διάσημος κριτικός Roger Ebert, είναι «μια κωμωδία για το αίμα, τα έντερα, τη βία, το περίεργο σεξ, τα ναρκωτικά, τις μάχες, την εξαφάνιση ενός πτώματος…».
Υπόθεση: Η ιστορία δεν είναι κάτι που πρέπει να θυμάται στο τέλος ο θεατής, αφού διαθέτει πολλά επεισόδια, που ξεκινούν από δύο πληρωμένους φονιάδες, οι οποίοι αναλαμβάνουν υποθέσεις, αλλά δεν μπορούν στη συνέχεια να ξεφορτωθούν τα πτώματα. Ευτυχώς όμως, που γνωρίζουν «ειδικούς» γι’ αυτό. Ο τίτλος Pulp fiction είναι αρκετά κατάλληλος, αφού παραπέμπει στην ελαφριά αστυνομική λογοτεχνία, που μετά το διάβασμα πετάς το βιβλίο.
Σκηνοθεσία: Κουέντιν Ταραντίνο
Πρωταγωνιστούν: Τζον Τραβόλτα, Σάμιουελ Τζάκσον, Ούμα Θέρμαν, Χάρβεϊ Καϊτέλ

Στη φωλιά του κούκου (1975 – One Flew Over The Cuckoo’ s Nest)

Γιατί στις 100: Διότι θίγει το θέμα των ατομικών ελευθεριών και του αυταρχικού, καταπιεστικού, δικτατορικού, φασιστικού κράτους με φόντο ένα ψυχιατρείο. Δείχνει ότι οι αγώνες για την ελευθερία της έκφρασης έχουν πάντοτε κάποιο τίμημα και δεν μπορούν να διεξάγονται από τον καναπέ του σπιτιού ακούγοντας απαλή μουσική και κυρίως κλασική, όπως πολύ εύστοχα χρησιμοποιείται για αποχαύνωση στα σαλόνια του θεραπευτηρίου. Αν και με καταθλιπτικό περιεχόμενο η «πολιτική» αυτή ταινία, βλέπεται θαυμάσια εξαιτίας των καταπληκτικών ερμηνειών, της σφιχτής σκηνοθεσίας και της φωτογραφίας της. Προτάθηκε για 9 Όσκαρ και κέρδισε τα 5, εκ των οποίων δύο πήραν οι πρωταγωνιστές.
Υπόθεση: Καταδικασμένος σε ισόβια ο Μακ Μέρφι υποδύεται τον τρελό για να σταλεί στο φρενοκομείο και να περνάει καλά. Ατυχώς, γι’ αυτόν το ίδρυμα στο οποίο εισάγεται, διοικείται από μια πολύ σκληρή προϊσταμένη, με την οποία έρχεται σε σύγκρουση, ιδιαιτέρως όταν προτρέπει τους άλλους «όχι και τόσο τρελούς» -όπως διαπιστώνει- σε εξέγερση για να ανακτήσουν κάποια στοιχειώδη δικαιώματα. Αποτέλεσμα θα είναι, να τιμωρηθεί πολύ σκληρά και να εμπνεύσει ένα γιγαντόσωμο μαύρο για να δραπετεύσει.
Σκηνοθεσία: Μίλος Φόρμαν
Πρωταγωνιστούν: Τζακ Νίκολσον, Λούις Φλέτσερ

15/11/10

"Έφυγε" η Σμάρω Στεφανίδου

Πριν λίγες μέρες χάσαμε τη Σμάρω Στεφανίδου, τη γνωστή "πεθερά" της ελληνικής κωμωδίας.
Είχε γεννηθεί το 1913 στην Αθήνα από Μικρασιάτες γονείς και από πολύ μικρή ανέβηκε στο θεατρικό σανίδι.
Τελείωσε τις θεατρικές της σπουδές στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και το 1937 συνεργάστηκε με τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη. Από την δεκαετία του ΄50 συμμετείχε στον θίασο του Βασίλη Λογοθετίδη και έμεινε μαζί του μέχρι τον θάνατό του.
Σταθμός στην καριέρα της υπήρξε ο ρόλος της Εκάβης στις «Τρωάδες» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Τσαρούχη, «στην Ακαδημία Τσαρούχη».
Στον κινηματογράφο έκανε την πρώτη της εμφάνιση το 1951 με την ταινία «Τα τέσσερα σκαλοπάτια».
Η Σμάρω Στεφανίδου συνεργάστηκε με όλα τα μεγάλα ονόματα, από την Κατερίνα και την Λαμπέτη μέχρι τον Χόρν, τον Κωνσταντάρα, τον Φέρτη, τον Νίκο Κούρκουλο και πολλούς άλλους. Ευτύχησε να παίξει στα πιο σημαντικά έργα του ελληνικού και ξένου θεατρικού ρεπερτορίου.
Ιδιαίτερα σημαντική ήταν και η παρουσία της στο ραδιόφωνο με σειρές, θεατρικά έργα και αναγνώσεις μυθιστορημάτων και αξέχαστη η φωνή της στη «Βαρώνη Στάφ» και στο «Τρίτο Στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή. Στην τηλεόραση πήρε μέρος σε τέσσερις μόνον σειρές.
Από τον γάμο της με τον τραγουδιστή Βασίλη Σεϊτανίδη απέκτησε μια κόρη (1951), τη Λήδα Σάνταλα.

Ψηφίζουμε εκεί που μένουμε

Όλα τα πρόβλεψε ο "Καλλικράτης", αλλά ένα ξέχασε: Να ψηφίζουν όλοι στον τόπο διαμονής τους.
Τουλάχιστον, θα απέτρεπε μερικούς να δικαιολογούνται για την αποχή τους στις δημοτικές εκλογές λέγοντας "πού να τρέχω τώρα;"
Με τόσο κόστος που έχει αναλάβει αυτή η κυβέρνηση, ας αναλάβει κι άλλο ένα. Να γίνει υποχρεωτική η ψήφος στον τόπο διαμονής. Είναι δικαιότερο και οικονομικότερο.

14/11/10

Το Μωρό Της Ρόζμαρι (1968 - Rosemary’ s Baby)

Γιατί στις 100: Γιατί παίζει με τα νεύρα του θεατή αριστοτεχνικά. Ανακατεύει την ψυχολογία με τον υπερφυσικό τρόμο. Σε καθηλώνει στο κάθισμα χωρίς να έχει ούτε μια σκηνή τρόμου ή φρίκης, χωρίς ούτε μια σταγόνα αίμα. Περιμένει πραγματικά το παιδί του Εωσφόρου η Ρόζμαρι; Ή μήπως η εγκυμοσύνη της και οι ευθύνες από τη μελλοντική γέννα της έχουν δημιουργήσει μια κακή ψυχολογική κατάσταση και φαντάζεται καταστάσεις; Είναι ιδέα της ή όλες οι εγκυμονούσες αισθάνονται όπως αυτή; Ατμοσφαιρική ταινία, στην οποία κέρδισε και Όσκαρ Δεύτερου Γυναικείου Ρόλου η Ρουθ Γκόρντον, η κυρία που περιποιόταν τη Ρόζμαρι και ταυτόχρονα υπηρετούσε το Κακό.
Υπόθεση: Νεαρό νιόπαντρο ζευγάρι μετακομίζει σε διαμέρισμα πολυκατοικίας κοντά στο Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης, για την οποία προειδοποιούνται ότι είναι καλύτερα να φύγουν, επειδή εκεί έχουν συμβεί «παράξενα πράγματα». Το ζευγάρι δεν είναι προληπτικό και παραμένει παρ’ όλο που στην πολυκατοικία οι γείτονες δεν φέρονται «λογικά». Ένα παράξενο όνειρο που θα δει η Ρόζμαρι θα την πείσει ότι κάτι δεν πάει καλά, ακόμα και με την εγκυμοσύνη της.
Σκηνοθεσία: Ρομάν Πολάνσκι
Πρωταγωνιστούν: Μία Φάροου, Ρουθ Γκόρντον, Τζον Κασαβέτις,

13/11/10

Επικίνδυνες σχέσεις (1988 - Dangerous Liaisons)

Γιατί στις 100: Ως ταινία εποχής, που ασχολείται με την ηθική και τη διαφθορά των ευγενών του 18ου αιώνα. Ταυτόχρονα, φέρνει στο επίκεντρο τη γυναίκα και τους αγώνες, που δίνονται για την κατάκτησή της, ενώ αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο, το γεγονός ότι όταν μια γυναίκα θέλει κάτι, τίποτα δεν μπορεί να τη σταματήσει από το να το επιτύχει. Γοητευτικό το θέμα, ωραία η φωτογραφία, πλούσια κοστούμια και σκηνικά και εξαιρετικές ερμηνείες Υποψήφιο για 7 Όσκαρ, κέρδισε τρία.
Υπόθεση: Μια μαρκησία χωρίς ηθικά όρια, η οποία ζει ανάμεσα σε άτολμους και μαλθακούς ανθρώπους τολμά να έχει πάντοτε αυτό που επιθυμεί. Έτσι για να διασκεδάσει πιέζει τον πρώην εραστή της να αποπλανήσει νεαρή κόμισσα, την οποία προορίζουν για γάμο με άλλο ευγενή. Ο εραστής θα αποπλανήσει την νεαρή κόμισσα, την οποία όμως θα ερωτευτεί παράφορα, όπως και εκείνη αυτόν. Το δράμα θα ακολουθήσει όταν η μαρκησία καταλάβει ότι αγαπούσε ειλικρινά τον εραστή της και αποκαλύψει τι έχει συμβεί σε μια προσπάθεια να τον ξανακερδίσει.
Σκηνοθεσία: Στίβεν Φρίαρς
Πρωταγωνιστούν: Γκλεν Γκλόουζ, Μισέλ Φάιφερ, Τζον Μάλκοβιτς, Κιάνου Ριβς, Ούμα Θέρμαν

12/11/10

Δράκουλας του Μπράμ Στόουκερ (1992 – Bram Stoker’ S Dracula)

Γιατί στις 100: Ακολουθεί πιστά το βιβλίο του Στόουκερ και είναι εικαστικά τόσο τέλειο, όσο δεν είχε απεικονισθεί μέχρι τότε. Χρησιμοποιεί όλα τα εφέ που έχει στη διάθεσή του ο κινηματογράφος και πετυχαίνει την πιο γκόθικ, αλλά και πολύχρωμη ατμόσφαιρα, δίνοντας μια ροκ εκδοχή του μύθου. Ενός μύθου που στηρίζεται περισσότερο στον ανεκπλήρωτο έρωτα του κόμη Βλαντ και στην αιώνια μοναξιά που πλήττει τους απέθαντους. Εξηγεί πλήρως το μύθο του Δράκουλα, από την εποχή της αιμοδιψούς ζωής του, μέχρι την ανά τους αιώνες επιθυμία του να συναντήσει το μεγάλο έρωτα. Αν και ταινία τρόμου, στέλνει το μήνυμα ότι στον έρωτα πρέπει να είσαι υπομονετικός. Τα ντεκόρ και η φωτογραφία, είναι θεαματικά, πλούσια και μεγαλόπρεπα.
Υπόθεση: Η γνωστή από το βιβλίο. Νεαρός και ανυποψίαστος δικηγόρος ταξιδεύει στην Τρανσιλβανία για να τακτοποιήσει κάποιες κτηματομεσιτικές υποθέσεις του κόμη Δράκουλα, τις οποίες είχε αφήσει στη μέση ο προηγούμενος δικηγόρος που παραδόξως έχει εξαφανιστεί. Ο Δράκουλας, από φωτογραφία θα ερωτευτεί τη μνηστή του δικηγόρου και θα ταξιδέψει μέχρι το Λονδίνο για να τη συναντήσει.
Σκηνοθεσία: Φράνσις Φορντ Κόπολα
Πρωταγωνιστούν: Γκάρι Όλντμαν, Γουινόνα Ράιντερ, Κιάνου Ριβς, Σερ Άντονι Χόπκινς

11/11/10

Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ (1994 – The Shawshank Redemption)

Γιατί στις 100: Επειδή είναι η πιο «ανθρώπινη» ιστορία του Στίβεν Κινγκ. Μια ιστορία «φυλακής και απόδρασης», για το όραμα και την ελπίδα που δεν χάνονται ποτέ από τον άνθρωπο. Για τη φιλία, το σεβασμό στην προσωπικότητα του άλλου και την αλληλοεκτίμηση, που μπορούν να αναπτυχθούν ακόμα και στο κλειστό χώρο μιας φυλακής. Για την προσπάθεια που πρέπει όλοι να καταβάλλουμε, ακόμα και όταν όλα φαίνονται χαμένα. Ο σκηνοθέτης πήρε ένα διήγημα του «μετρ» του τρόμου και της φρίκης και το έκανε μια μεγάλη ιστορία, μια ταινία με ανατροπές και απρόοπτα. Υποψήφιο για 7 Όσκαρ.
Υπόθεση: Τραπεζικός φυλακίζεται ισόβια σε μια αυστηρή φυλακή, όπου μεταξύ των κρατουμένων κάνει κουμάντο ένας μαύρος. Ο τραπεζικός με εμφάνιση «καλού παιδιού», σύντομα κερδίζει το σεβασμό του μαύρου, που μπορεί να προμηθεύσει τα πάντα στους φυλακισμένους και γίνονται φίλοι. Στην εξέλιξη, ο τραπεζικός αποδεικνύεται σκληρός άνθρωπος με συγκεκριμένο στόχο και αποφασισμένος να τον πετύχει. Το τέλος είναι προβλέψιμο, όχι όμως η διαδικασία του και αυτό μετράει.
Σκηνοθεσία: Φρανκ Ντάραμποντ
Πρωταγωνιστούν: Τιμ Ρόμπινς, Μόργκαν Φρίμαν, Μπομπ Γκούντον

Τα Απομεινάρια Μιας Ημέρας (1993 – Remains Of The Day)

Γιατί στις 100: Επειδή εξυμνεί τον ανεκπλήρωτο έρωτα. Έναν έρωτα που θάβεται κάτω από τυπικές συμπεριφορές και πρωτόκολλα και υποβόσκει μέχρι το τέλος, με φόντο τους αριστοκρατικούς κύκλους στην Μεγάλη Βρετανία κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Θεωρείται η καλύτερη ταινία του σκηνοθέτη και διαθέτει εκπληκτικές ερμηνείες από δύο μεγάλους ηθοποιούς. Δεν θα ήταν δυνατόν άλλωστε να αποδοθεί διαφορετικά ένας έρωτας, μεταξύ δυο ανθρώπων ταγμένων να υπηρετούν άλλους. Εξαιρετικά πειστικά ντεκόρ και θαυμάσια φωτογραφία. Υποψήφια για 8 Όσκαρ.
Υπόθεση: Στην έπαυλη ενός βαρόνου το 1943, ένας έμπιστος και διακριτικός μπάτλερ και μια δραστήρια οικονόμος του σπιτιού, είναι υποχρεωμένοι να συνεργάζονται, εάν και έχουν διαφορετικές αντιλήψεις πάνω στα πολιτικά πιστεύω του βαρόνου που υπηρετούν. Ο μπάτλερ έχει ως μοναδικό σκοπό της ζωής του την εξυπηρέτηση του «αφεντικού» (ο οποίος προσπαθεί να συνεργαστεί με τους Γερμανούς και να ωθήσει τη Βρετανική κυβέρνηση σε υπογραφή συνθήκης ειρήνης). Η οικονόμος προσπαθεί να του εξηγήσει ότι υπάρχουν και άλλα πράγματα στη ζωή. Διαφωνούν, αλλά συμπαθεί ο ένας τον άλλο, ενώ ο μπάτλερ συνεχώς συγκρατεί τα αισθήματά του.
Σκηνοθεσία: Τζέιμς Άιβορι
Πρωταγωνιστούν : Σερ Άντονι Χόπκινς, Έμα Τόμσον, Τζέιμς Φοξ, Κρίστοφερ Ριβ

Άρωμα γυναίκας (1992 - Scent of a woman)

Γιατί στις 100: Ταινία ενός ανδρός, του Αλ Πατσίνο, που κέρδισε και Όσκαρ Α΄ Ανδρικού Ρόλου υποδυόμενος έναν τυφλό, ανυπόφορο και κυνικό αξιωματικό εν αποστρατεία, που παραπαίει μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, μη αποδεχόμενος την κατάστασή του, αλλά γεμάτος ζωντάνια, που υποβόσκει και περιμένει να εκδηλωθεί, χωρίς να γνωρίζει το «πως». Η ταινία στέλνει πάρα πολλά μηνύματα, που κυμαίνονται από τη διάθεση για προσφορά, τη θέληση για ζωή και τη χειραγώγηση του «εγώ», μέχρι το θέμα της αποδοχής της ηλικίας, των ρίσκων που προκύπτουν σε κάθε στιγμή της ζωής και φτάνει μέχρι την κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος των ιδιωτικών κολεγίων.
Υπόθεση: Νεαρός φοιτητής που θέλει να αυξήσει το χαρτζιλίκι του δέχεται να κάνει συντροφιά σε έναν τυφλό απόστρατο, που «δεν τρώγεται με τίποτα». Αποφασισμένος να μη χάσει το χαρτζιλίκι συμπεριφέρεται με τέτοιο τρόπο που κερδίζει τη συμπάθεια του ιδιότροπου συνταξιούχου, ο οποίος με τη σειρά του αποφασίζει, ότι αξίζει να βοηθήσει αυτό το νεαρό, δείχνοντάς του «να ζει τη κάθε στιγμή», αλλά και υπερασπιζόμενος μια υπόθεσή του στο κολέγιο που σπουδάζει.
Σκηνοθεσία: Μάρτιν Μπρεστ
Πρωταγωνιστούν: Αλ Πατσίνο, Κρις Ο’ Ντόνελ

Το Πάρτυ (1968 – The Party)

Γιατί στις 100: Παντρεύει τη βωβή κωμωδία με τον ομιλούντα και έγχρωμο κινηματογράφο. Διαθέτει τα πιο έξυπνα ευρήματα, λίγους και απίθανους διάλογους και συνεχείς κωμικές καταστάσεις. Το σενάριο αποτελείται από τόσες παρεξηγήσεις, που θα μπορούσε να είναι μια οποιαδήποτε Ελληνική ταινία. Διαθέτει όμως ένα τέλειο κωμικό ταλέντο, που παίρνει πάνω του όλη την ταινία: Τον Πίτερ Σέλερς, γι’ αυτό και μένει αξέχαστη. Επίσης, διαδραματίζεται με φόντο τη ζωή των παραγόντων του σινεμά (παραγωγών, σκηνοθετών, ηθοποιών κλπ) και αυτό την τοποθετεί στην ειδική κατηγορία της σάτιρας των κινηματογραφικών ηθών.
Υπόθεση: Ινδός κομπάρσος καταστρέφει άθελά του τα πανάκριβα ντεκόρ μιας υπερπαραγωγής και ο σκηνοθέτης γράφει το όνομά του σε μια χαρτοπετσέτα με εντολή να εκδιωχθεί και εάν είναι δυνατόν ακόμα και να δολοφονηθεί. Η γραμματέας παίρνει την χαρτοπετσέτα με το όνομα και νομίζει ότι πρέπει να το προσθέσει στη λίστα των καλεσμένων ενός πανάκριβου πάρτυ που κάνει ο παραγωγός, προκειμένου να προωθήσει την ταινία. Έτσι ο γκαφατζής Ινδός φτάνει το βράδυ στο πάρτυ για να συνεχίσει το έργο που άρχισε καταστρέφοντας τα ντεκόρ.
Σκηνοθεσία: Μπλέικ Έντουαρτς
Πρωταγωνιστούν: Πίτερ Σέλερς, Κλοντίν Λονζέ, Μαρτζ Τσάμπιον

Ο Καλός, Ο Κακός Και Ο Άσχημος (1966 - The Good The Bad And The Ugly)

Γιατί στις 100: Πρόκειται για την επιτομή των σπαγγέτι-γουέστερν, παρόλο που ήταν τρίτο στη σειρά από την τριλογία του Λεόνε, πάνω στο θέμα «Δολάρια» («Για μια χούφτα δολάρια» και «Μονομαχία στο Ελ Πάσο»). Γυρισμένο στην Ιταλία και την Ισπανία, σε τοπία που ελάχιστα θυμίζουν Αμερική και με χώρους που ελάχιστα θυμίζουν την παραδοσιακή Δύση. Είναι Δύση όμως και ας φαίνονται όλα τεράστια, πολύ μεγαλύτερα από τα συνηθισμένα. Θα πρέπει να είναι η απάντηση των Ιταλών στο «Τραίνο θα σφυρίξει τρεις φορές». Οι «κακοί» είναι εξαιρετικά κακοί και καλοί ίσως να είναι όλοι στο βάθος. Οι ερμηνείες δεν είναι συμβατικές και τα πλάνα του Λεόνε παραμένουν μοναδικά. Οι γωνίες λήψης είναι πρωτότυπες και το σενάριο δεν επιδέχεται αντιρρήσεις, είναι ό,τι χρειάζεται για το είδος. Διαθέτει πλοκή και αρκετές δόσεις χιούμορ Η δε μουσική του Μορικόνε παραμένει αξέχαστη.
Υπόθεση: Τρεις τυχοδιώκτες ψάχνουν μαζί για ένα θησαυρό, θαμμένο στο τάφο ενός Μπιλ Κάρσον. Ο «καλός» είναι λιγομίλητος, ο «κακός» αδίστακτος και ο «άσχημος» είναι και λίγο αφελής.
Σκηνοθεσία: Σέρτζιο Λεόνε
Πρωταγωνιστούν: Κλιντ Ίστγουντ, Λι Βαν Κλιφ, Ελάι Γουάλας

5/11/10

Ωραία Μου Κυρία (1964 - My Fair Lady)

Γιατί στις 100: Όχι γιατί κέρδισε 8 Όσκαρ από τα 12 που προτάθηκε, αλλά γιατί είναι το καλύτερο μιούζικαλ όλων των εποχών με φόντο ένα στοίχημα και ένα ρομάντζο. Είναι η πιο επιτυχημένη μεταφορά του μύθου του Πυγμαλίωνα, όπως γράφτηκε από τον Τζόρτζ Μπέρναρντ Σο και είναι μια μεγαλόπρεπη παραγωγή, διαθέτει αυτό που λέμε glamour. Πολλά από τα τραγούδια του φιλμ τραγουδιούνται ακόμα και η φατσούλα της Όντρεϊ Χέπμπορν παραμένει αξέχαστη, όπως και οι ερμηνείες των δύο φίλων που στοιχηματίζουν, πάνω στη μετατροπή μιας προσωπικότητας, η οποία μπορεί να επιτευχθεί όταν αλλάξεις τον τρόπο που μιλάει.
Υπόθεση: Ένα βροχερό απόγευμα στο Λονδίνο, έξω από το Covent Garden μια αναμαλλιασμένη στην κυριολεξία λαϊκή ανθοπώλης διασταυρώνεται τυχαία με τον περίφημο καθηγητή γλωσσολογίας και μισογύνη Χίγκινς και το φίλο του Πίκερινγκ. Οι δύο άντρες συζητώντας για τις διαφορές των κοινωνικών τάξεων καταλήγουν να στοιχηματίσουν ότι ο Χίγκινς μπορεί να τη μεταμορφώσει σε κυρία της υψηλής κοινωνίας, απλά διδάσκοντάς της να μιλάει και να προφέρει σωστά αγγλικά, κάτι που δεν πιστεύει ο Πίκερινγκ.
Σκηνοθεσία: Τζορτζ Κιούκορ
Πρωταγωνιστούν: Όντρει Χέπμπορν, Ρεξ Χάρισον, Στάνλεϊ Χόλογουεϊ

3/11/10

Ψυχώ (1960 – Psycho)

Γιατί στις 100: Είναι διατριβή πάνω στην αγωνία, τον τρόμο και τη φρίκη. Είναι ασπρόμαυρη με ένα ευρηματικό σενάριο γεμάτο ανατροπές μέχρι την τελευταία στιγμή. Ουσιαστικά είναι μια ταινία μελέτη της κινηματογραφικής εικόνας, αφού στηρίζεται περισσότερο στα πλάνα και στο καλό μοντάζ παρά στους διαλόγους, που είναι και ελάχιστοι. Δεν διαθέτει φανταστικές ερμηνείες. Δεν έχει χαρακτήρες που μένουν αξέχαστοι, αλλά έχει δυνατές εικόνες. Η σκηνή με τη δολοφονία μέσα στο μπάνιο, παραμένει αξέχαστη όπως και η μουσική που τη συνοδεύει, η οποία είναι χαρακτηριστική και θεωρείται «ήχος αναφοράς» για σκηνές τρόμου, σε πάρα πολλές παρωδίες, δυστυχώς. Είναι από τις ταινίες που δεν μπορείς να αφηγηθείς την υπόθεση γιατί χάνουν τη μαγεία τους. Ο Χίτσκοκ εμφανιζόταν ο ίδιος στο διαφημιστικό τρέιλερ και ξεναγούσε τους θεατές στο εφιαλτικής όψεως σπίτι του ψυχοπαθούς Άντονι Πέρκινς, χωρίς να λέει τίποτα για την υπόθεση της ταινίας.
Ο Φρανσουά Τρυφώ είχε πει γι’ αυτήν ότι είναι «κατά 50% μια βωβή ταινία», ενώ ο Χίτσκοκ παραδέχεται ότι χρησιμοποίησε την κάμερα «για να παραπλανήσει το κοινό».
Σκηνοθεσία: Άλφρεντ Χίτσκοκ
Πρωταγωνιστούν: Άντονι Πέρκινς, Τζάνετ Λι, Βέρα Μάιλς, Τζον Γκαβιν, Μάρτιν Μπάλσαμ

2/11/10

Φωνές

Δεν υπάρχει μια στιγμή διαφορετική υπάρχει άλλη μια στιγμή.
Το μονοπάτι που ανεβαίνει είναι το ίδιο μονοπάτι όταν κατεβαίνει.
Το άπειρο, καθένας θα μπορούσε να το καταργήσει σε μια στιγμή.
Η ψυχή που απλώνεται στο άπειρο, μέσα στο χέρι είναι μόλις μια πνοή.
Αυτό που μου ανήκει, ποτέ δε θα 'θελα να το πάρω στα χέρια μου.
Αμα λες καλούς μόνο τους καλούς, τότε ποιος εσένα θα σε πει καλό;
Μην μπαίνεις μπροστά στα μάτια σου. Ασε τα μάτια σου να βλέπουν.
Οποιος έχει δει ν' αδειάζουν τα πάντα, ξέρει και με τι γεμίζουν τα πάντα.
Ζούμε με την ελπίδα πως θα μπορέσουμε να γίνουμε μια ανάμνηση.
Τίποτα δεν είναι μόνο τίποτα. Είναι επίσης η φυλακή μας.
Μου μένει πάντα λίγη αφέλεια. Αυτή με προστατεύει.
Επειδή σ' αγαπώ, θα ήθελα, αν μπορούσα, να σε κάνω να πιστέψεις σε όλα εκείνα που εγώ έπαψα να πιστεύω.

(Αποσπάσματα από την έκδοση «Voces», του Antnio Porcia - Μετάφραση: Ε. Χ. Γονατάς - Στιγμή 2007)

American beauty (1999)

Γιατί στις 100: Επειδή μέσα από τον έρωτα ενός σαραντάρη για την καλύτερη φίλη της κόρης του, καταρρίπτει το «αμερικανικό όνειρο». Ο Μεξικανός σκηνοθέτης «επιτίθεται» κατά της παραδοσιακής εκδοχής του «αμερικανικού ονείρου» και των εκπροσώπων του, που κατέληξαν υπέρμαχοι όλων όσων κάποτε αμφισβητούσαν και ξεσκεπάζει τις μύχιες σκέψεις, ανθρώπων που άλλο δείχνουν και άλλο είναι στην πραγματικότητα. Όλοι οι ηθοποιοί, συμπεριλαμβανομένων και των νεαρών κάνουν ξεχωριστές ερμηνείες. Προτάθηκε για οκτώ Όσκαρ και πήρε πέντε.
Υπόθεση: Ευκατάστατος οικογενειάρχης των προαστίων (ο Κέβιν Σπέισι πήρε Όσκαρ ηθοποιίας), συνειδητοποιεί βαθμιαία πόσο κενή είναι η καθημερινότητά του. Η υπαρξιακή του κρίση θα πάρει σοβαρές διαστάσεις, από τη στιγμή που θα «τσιμπηθεί» με μια συμμαθήτρια της κόρης του (την οποία αντιμετωπίζει ως νυμφίδιο) και θα αρχίσει να συμπεριφέρεται εντελώς αντικοινωνικά. Την ίδια ώρα και η γυναίκα του γοητεύεται από κάποιον συνεργάτη της, ενώ η κόρη τους ελκύεται από ένα νεαρό γείτονα που το έχει ρίξει στα ναρκωτικά κάτω από την πίεση του πατέρα του που είναι πρώην πεζοναύτης.
Σκηνοθεσία: Σαμ Μέντεζ
Πρωταγωνιστούν: Κέβιν Σπέισι, Ανέτ Μπένινγκ, Μίνα Σουβάρι, Θόρα Μπιρτς, Γουές Μπέντλεϋ

Παγοθύελλα (1997 – The Ice Storm)

Γιατί στις 100: Είναι μία ταινία χαρακτήρων, την οποία δύσκολα θα γύριζε ένας αμερικανός σκηνοθέτης. Σχολιάζει τις πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές των αρχών της δεκαετίας του 1970 μέσα δύο δυσλειτουργικές οικογένειες, που ενώ θέλουν να ασχοληθούν με τα φαινόμενα των αλλαγών αυτών, προσπαθούν και να μείνουν αμέτοχες χρησιμοποιώντας ως «μέσα φυγής» το αλκοόλ, τη μοιχεία, και το σεξουαλικό πειραματισμό. Ο Ανγκ Λι, κατάφερε με τη ψυχρή ματιά του ανατολίτη, να διεισδύσει στην ψυχοπαθολογία της Αμερικανικής οικογένειας, χρησιμοποιώντας μάλιστα ως φόντο μια παγοθύελλα, που ενώ απομονώνει τις οικογένειες επιδρά πάνω τους, ως εργαλείο ανοίγματος των ψυχών τους. Οι ερμηνείες είναι από τις καταπληκτικότερες που έχω δει και ειδικά των παιδιών.
Υπόθεση: Δύο οικογένειες συνεορτάζουν την Ημέρα των Ευχαριστιών του 1973. Η παγοθύελλα που ενσκήπτει θα τις απομονώσει και θα τους δώσει την ευκαιρία να συζητήσουν περισσότερο τις σχέσεις τους, που δεν είναι και ό,τι καλύτερο, όπως αποδεικνύεται. Την ίδια στιγμή τα παιδιά τους, αντιμετωπίζουν τις ίδιες καταστάσεις αλλά από άλλη οπτική γωνία.
Σκηνοθεσία: Ανγκ Λι
Πρωταγωνιστούν: Κέβιν Κλάιν, Τζόαν Άλεν, Σιγκούρνι Γουίβερ, Τόμπι Μαγκουάιαρ, Κριστίνα Ρίτσι, Ελάιζα Γουντ

31/10/10

Γιατί «Όχι στο λευκό & άκυρο»

Αυτές τις μέρες και όσο πλησιάζουν οι δημοτικές εκλογές, εντείνεται η άποψη μεταξύ των συμπολιτών μας, που απογοητευμένοι από την οικονομική συγκυρία και την απογοήτευσή τους από τους πολιτικούς, σκέπτονται να μην ψηφίσουν, να απόσχουν των εκλογών, ενώ άλλοι σκέπτονται να ρίξουν λευκό ή άκυρο. Αυτοί, θεωρούν «πολιτική πράξη» το λευκό και το άκυρο ψηφοδέλτιο και η άποψή τους, βεβαίως, είναι σεβαστή.
Ας μου επιτρέψουν όμως, χωρίς περιστροφές, να απαντήσω, ότι η πολιτική τους πράξη, από την εφαρμοζόμενη πρακτική, «πάει χαμένη».
Θα προσπαθήσω να γίνω πιο κατανοητός, όχι απέναντι σ’ αυτούς που θεωρούν πολιτική πράξη το λευκό και το άκυρο (αυτοί το έχουν πάρει απόφαση), αλλά απέναντι σ’ αυτούς που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει ουσιαστικά η λευκή και η άκυρη ψήφος.
Σ’ αυτούς που κατά καιρούς λένε: «Μωρέ, δεν ψηφίζω εγώ κανέναν άχρηστο! Λευκό θα το ρίξω!» Ή σ’ αυτούς που λένε: «Δεν πάω να ψηφίσω! Α, να χαθούν όλοι τους».
Επίσης, θα απευθυνθώ και σ’ αυτούς που νομίζουν ότι «γνωρίζουν» και απαντούν: «Μη ρίξετε λευκά, γιατί πάνε υπέρ του πρώτου».
Υπάρχει λάθος και σε όλες περιπτώσεις και αυτό επιθυμούν και οι «εκλόγιμοι» (όπως τους αναφέρει ο νόμος), οι οποίοι σε κάθε περίπτωση στην πόλη μας θα είναι 41 δημοτικοί σύμβουλοι και θα τους έχουν εκλέξει «οι δικοί τους». Αυτοί δηλαδή, που θα έχουν ψηφίσει έγκυρα.
Θα εξηγήσω στη συνέχεια.
Τι λέει ο εκλογικός νόμος
Ο νόμος 3434/2006, άρθρο 1 και το Προεδρικό Διάταγμα 96/ 2007, στο άρθρο 98, παρ.8, ορίζει σαφώς:
«…κατά τη σύνταξη, ανά εκλογική περιφέρεια, των πινάκων αποτελεσμάτων από τα αρμόδια δικαστήρια, κατά την κατανομή των εδρών, καθώς και για τον καθορισμό του εκλογικού μέτρου, τα λευκά ψηφοδέλτια δεν προσμετρώνται στα έγκυρα».
Αυτόματα όμως αυτό συνεπάγεται ότι τα λευκά δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν στον υπολογισμό του εκλογικού μέτρου, που είναι και η λέξη - κλειδί για την κατανομή των εδρών.
Σύμφωνα με το άρθρο 100 του παραπάνω διατάγματος, ορίζεται ότι:
«4. Για την κατανομή των εδρών σε κάθε εκλογική περιφέρεια ως εκλογικό μέτρο λαμβάνεται το ακέραιο μέρος του πηλίκου που προκύπτει από τη διαίρεση του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων που έλαβαν μέρος στις εκλογές […] διά του αριθμού των εδρών της.
Για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός σε κάθε εκλογική περιφέρεια διαιρείται το σύνολο των εγκύρων ψηφοδελτίων, που έλαβε στην περιφέρεια ο εν λόγω σχηματισμός, διά του εκλογικού μέτρου. Οι έδρες του στην εκλογική περιφέρεια είναι το ακέραιο μέρος του πηλίκου της παραπάνω διαίρεσης».
Λευκά και άκυρα δεν υπολογίζονται
Θα χρησιμοποιήσω ένα «χονδρικό» παράδειγμα: Ας πούμε ότι έχουμε 1.000 εκλογείς. Από αυτούς δεν πάνε να ψηφίσουν οι 230 (αποχή 23% όπως έγινε το 2006 στο Μαρούσι). Μας μένουν 770.
Από τους 770 οι 70 ρίχνουν σκόπιμα «λευκό». Μας μένουν 700, από τους οποίους 100 ρίχνουν «άκυρα», είτε συνειδητά (οι «αγανακτισμένοι»), είτε κατά λάθος. Οπότε μας μένουν 600 έγκυροι.
Από αυτούς, 310 ψηφίζουν υπέρ του Α υποψηφίου δημάρχου, 200 υπέρ του Β και 90 υπέρ του Γ υποψηφίου.
Πιστεύετε ότι θα ασχοληθεί κανείς με τους 230 που «απείχαν», τους 70 «λευκούς» και τους 100 «άκυρους»; Λάθος, αγαπητοί μου φίλοι! Κανείς δεν ασχολείται μαζί τους! Τα ποσοστά υπολογίζονται σ’ αυτούς που ψήφισαν έγκυρα και αυτοί ήσαν 600!
Έτσι, ο υποψήφιος που πήρε 310 ψήφους, παίρνει ποσοστό 51,6% (των 600 έγκυρων) και βγαίνει δήμαρχος από την πρώτη Κυριακή και οι άλλοι δύο υποψήφιοι (Β και Γ) συγκεντρώνουν ποσοστό 48,4% (των 600 έγκυρων, επίσης) και κάθονται στην αντιπολίτευση.
Κάνουν κουμάντο οι λιγότεροι
Να το επαναλάβω πιο απλά; Από τους συνολικά 1.000 εκλογείς, οι 310 (31%) βγάζουν δήμαρχο και οι υπόλοιποι 290 (29%) δημιουργούν την αντιπολίτευση (2 συνδυασμών). Το διανοείσθε; Να σκεφτείτε ότι στο Μαρούσι των 150.000 κατοίκων, οι εκλογείς το 2006 ήσαν περίπου 42.000 και υπήρξε αποχή 23% ενώ την πρώτη Κυριακή ο πρώτος πήρε 10.203 ψήφους δηλαδή το 33,92%.
Ταυτόχρονα, παρουσιάζεται και το εξής οξύμωρο. Ανεξαρτήτως του παραδείγματος των «απεχόντων» και των «άκυρων - λευκών» που πάνε στα «αζήτητα» (στην κυριολεξία), στο παράδειγμα που παράθεσα εξελέγη δήμαρχος ένας, που 790 εκλογείς «δεν τον ήθελαν», δηλαδή ποσοστό 79%. Σκεφτείτε και αυτό, πριν διαμαρτυρηθείτε για το πώς βγαίνει κάποιος δήμαρχος, «όταν υπάρχει τόση δυσαρέσκεια γύρω σας»…
Γι’ αυτό λοιπόν, λέμε «όχι στην αποχή» και «όχι στα λευκά ή άκυρα». Ξεχάστε το. Να πάτε όλοι να ψηφίσετε κάποιον. Ακόμα και έναν ο οποίος δεν έχει πιθανότητες να βγει δήμαρχος, διότι με αυτόν αυξάνετε τις πιθανότητες να ακούγεται η φωνή σας στο Δημοτικό Συμβούλιο.

(Δημοσιεύτηκε στην Αμαρυσία στις 30/10/2010)

30/10/10

1984

Γιατί στις 100: Διότι αποδίδει πιστά το «1984», το πιο πολυδιαβασμένο βιβλίο του 20ού αιώνα, του Τζορτζ Όργουελ, ο οποίος όταν το έγραφε το 1948 (και έκανε αναγραμματισμό της χρονιάς εκείνης για τίτλο), φοβόταν την επικράτηση του Χιτλερισμού, του Σταλινισμού και του ολοκληρωτισμού γενικά.
Η εξαθλίωση των ανθρώπων, η απόγνωση από την έλλειψη στοιχειωδών αγαθών και ο φόβος από την παρακολούθηση ακόμα και των συναισθημάτων τους, απεικονίζονται όπως δεν έχει ξαναγίνει στο σινεμά, ενώ τα λιτά ντεκόρ και τα μουντά χρώματα είναι και τα καταλληλότερα για την καταπιεστική ατμόσφαιρα του φιλμ, η οποία γίνεται πιο υποβλητική χάρη στη μουσική των «Eurythmics». Ο δε ήρωας του Όργουελ βρήκε τον καταλληλότερο ερμηνευτή στο πρόσωπο του ηθοποιού Τζον Χαρτ.
Υπόθεση: Στο μέλλον σε μια δικτατορική χώρα που η ηγεσία παρακολουθεί τα πάντα και η ιστορία μεταβάλλεται καθημερινά, ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες του στρατοκρατικού καθεστώτος, ένας δημόσιος υπάλληλος ερωτεύεται, άρα εγκληματεί. Μαζί με την κοπέλα του, νομίζουν ότι θα μπορέσουν να αντισταθούν στο σύστημα, η «Αστυνομία της Σκέψης» όμως, καραδοκεί.
Σκηνοθεσία: Μάικλ Ράντφορντ
Πρωταγωνιστούν: Τζον Χαρτ, Σουζάνα Χάμιλτον, Ρίτσαρντ Μπάρτον

Ο Βρώμικος Χάρι (1971 – Dirty Harry)

Γιατί στις 100: Όχι για την καταιγιστική δράση της και την αξέχαστη φυσιογνωμία που κτίζει ο Κλιντ Ίστγουντ, αλλά για το γεγονός ότι μέσα από την ταινία περνάει το μήνυμα «εκεί που δεν φτάνει ο νόμος, παίρνουμε το νόμο στα χέρια μας», που σημαίνει ότι η ταινία είναι ένας καθρέφτης της σύγχρονης Αμερικής, της χώρας που ο ηθοποιός Τσάρλτον Ίστον καμαρώνει που έχει καραμπίνα στο σπίτι του για να «καθαρίζει» όποιον νομίζει ότι του χαλάει την «οικογενειακή γαλήνη» και η χώρα τον ανταμείβει κάνοντάς τον πρόεδρο των οπλοφόρων Αμερικανών. Όπως είχε γράψει και ο διάσημος κριτικός κινηματογράφου Ρότζερ Έμπερτ: «Το ηθικό δίδαγμα της ταινίας είναι: Φασισμός. Χωρίς αμφιβολία».
Υπόθεση: Ο αστυνόμος Χάρι Κάλαχαν, σκληροτράχηλος και λιγομίλητος, αναλαμβάνει να ανακαλύψει έναν serial killer ονόματι «Σκορπιός». Στην προσπάθειά του καταστρατηγεί όλους τους κανόνες περί Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σε σημείο που αρχίζεις να συμπαθείς τους ταλαίπωρους παράνομους που πέφτουν στο διάβα του. Στο τέλος, θα καθαρίσει εν ψυχρώ τον Σκορπιό που φωνάζει «Έχω δικαίωμα δικηγόρου» και πετάει το σήμα της αστυνομίας στον υπόνομο.
Σκηνοθεσία: Ντον Σίγκελ
Πρωταγωνιστούν: Κλιντ Ίστγουντ, Ρένι Σαντόνι, Άντι Ρόμπινσον

Ρόλερμπολ (1975 – Rollerball)

Γιατί στις 100: Ως cult movie, για τις άψυχες και απρόσωπες πόλεις του μέλλοντος, που το μόνο ενδιαφέρον που μπορούν να προσφέρουν είναι τα θεαματικά και βίαια σπορ και ειδικά όταν γι’ αυτά ενδιαφέρονται περισσότερο οι χορηγοί παρά οι «αθλητές». Παράλληλα, ένα φιλμ για την επιχειρηματική δράση και μέχρι πού μπορεί να φτάσει. Μια ταινία, χωρίς απαιτητικές ερμηνείες, χωρίς εξαιρετική δράση, αλλά με σκεπτικό και σκηνές που κόβουν την ανάσα και με μια ξεχωριστή δυναμική.
Υπόθεση: Στο Χιούστον του μέλλοντος, οι κούρσες ταχύτητας είναι μια αφορμή για να διαφημιστούν οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες και ζητούν το άθλημα να γίνει θεαματικότερο, ώστε να ανεβάσει και τα εισιτήρια, αλλά και την τηλεθέαση. Σε ένα άθλημα με πατίνια, κάτι σαν χόκεϊ, ένας νεαρός πρωταθλητής προσπαθεί να αναδείξει τον άνθρωπο, τον ήρωα, μέσα από το άθλημα, αλλά οι επιχειρηματίες έχουν άλλη γνώμη. Γι’ αυτό και θα δώσουν εντολή, οι κανόνες του αθλήματος να γίνουν πιο σκληροί. Που σημαίνει εξοντωτικοί για τους αθλητές, οι οποίοι εξελίσσονται σε φονικά όπλα προκειμένου να επικρατήσουν.
Σκηνοθεσία: Νόρμαν Τζούισον
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Κάαν, Τζον Χάουζμαν, Μοντ Άνταμς

28/10/10

O Ταξιτζής (1976 – Taxi driver)

Γιατί στις 100: Πως μπορεί ένας περιθωριοποιημένος τύπος, όπως ένας ταξιτζής στη Νέα Υόρκη, να καταντήσει μισάνθρωπος και στη συνέχεια παράφρων… Περιθωριοποιημένος, όχι περιθωριακός, σε μια απρόσωπη πόλη που ισοπεδώνει τους πάντες, ακόμα και αυτούς που έχουν αγωνιστεί στο Βιετνάμ γι’ αυτό που νόμιζαν «παντοδύναμη Αμερική». Ο Σκορτσέζε, μέσα από την ιστορία του ταξιτζή, αναδεικνύει όχι μόνο το κοινωνικό πρόβλημα της Αμερικής, αλλά και το πολιτικό μέσα από την υποτιθέμενη σχέση του ήρωά του και μιας κοπέλας που βοηθά προεκλογικά έναν γερουσιαστή. Η νυκτερινή Νέα Υόρκη κάνει την ταινία να φαντάζει σαν έναν εφιάλτη που δεν είναι άλλο παρά η εξωφρενική πραγματικότητα. Ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο σε μεγάλα κέφια (Are you talking to me?) και η Τζούντι Φόστερ κοπελίτσα.
Υπόθεση: Ένας ταξιτζής, εξοντωμένος από τη ρουτίνα νομίζει ότι θα ξεφύγει και θα αναδειχθεί και θα γνωρίσει τον έρωτα που ονειρεύεται με κάποια ξανθιά όμορφη κοπέλα. Όταν διαπιστώσει ότι τα πράγματα δεν είναι όπως νόμιζε θα εξελιχθεί σε μανιακό δολοφόνο.
Σκηνοθεσία: Μάρτιν Σκορτσέζε
Πρωταγωνιστούν: Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Σίμπιλ Σέπαρντ, Τζούντι Φόστερ, Χάρβεϊ Καϊτέλ, Πίτερ Μπόιλ

Μερικοί Το Προτιμούν Καυτό (1959 - Some Like It Hot)

Γιατί στις 100: Η πιο τρελή κωμωδία όλων των εποχών, με δύο εξαιρετικούς ερμηνευτές στα μεγάλα κέφια τους και την Μέριλιν Μονρόε έξοχη. Διαθέτει εξαιρετική πλοκή, που στηρίζεται στις γκάφες των πρωταγωνιστών και στις ατυχείς συμπτώσεις και έχει πανέξυπνους διάλογους. Συνδυάζει την αισθηματική κωμωδία με την γκανγκστερική περιπέτεια χωρίς να ρίχνει το βάρος στο ένα από τα δύο. Υποψήφια για έξι Όσκαρ, κέρδισε μόνον αυτό των Κοστουμιών.
Υπόθεση: Εποχή ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ. Δύο μουσικοί γίνονται άθελά τους μάρτυρες μιας αιματηρής διαμάχης δύο συμμοριών (γνωστή στην Αμερική ως Σφαγή της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου). Προκειμένου να κρυφτούν επειδή γίνονται αντιληπτοί, ντύνονται γυναίκες και εισχωρούν σε μια μουσική μπάντα που αποτελείται μόνον από κορίτσια και περιοδεύει την Αμερική με κατεύθυνση το Μαϊάμι. Οι παρεξηγήσεις είναι αναπόφευκτες, όπως και η συνεχής κάλυψή τους. Ταυτόχρονα, ο ένας από τους δύο (Τόνι Κέρτις) θα ερωτευτεί και μια κοπέλα από την μπάντα, ενώ ο άλλος (Τζακ Λέμον) παίζει τόσο πειστικά το ρόλο του, που αρχίζει να πιστεύει ότι είναι «πολύ σέξι κορίτσι».
Σκηνοθεσία: Μπίλι Γουάιλντερ
Πρωταγωνιστούν: Τζακ Λέμον, Τόνι Κέρτις, Μέριλιν Μονρόε, Τζορτζ Ραφτ, Πατ Ο’ Μπράιαν

2001: Η Οδύσσεια του διαστήματος (1968 - 2001 A Space Odyssey)

Γιατί στις 100: Επειδή πρόκειται για ένα έπος του διαστήματος, μια ταινία που καθόρισε το μέλλον της επιστημονικής φαντασίας στο σινεμά. Ταυτόχρονα, αντιμετώπισε φιλοσοφικά τον τομέα της κατάκτησης του διαστήματος, αλλά και ψυχολογικά τη σχέση του ανθρώπου με τις μηχανές και την εξέλιξή τους. Έδειξε τη μηδαμινότητα του ανθρώπου απέναντι στην απεραντοσύνη του σύμπαντος και προβλημάτισε τον κόσμο πάνω στην αναγκαιότητα των ταξιδιών στο διάστημα. Εκτός από την εκπληκτική σκηνοθεσία, η ταινία έχει κατακυρωθεί ως η αυθεντικότερη από άποψη ντεκόρ και κέρδισε Όσκαρ Σπέσιαλ Εφέ. Χαρακτηρίστηκε δε και ως αντιφατική για το τέλος της, όπου ο πρωταγωνιστής ξαναγεννιέται ως «παιδί των άστρων». Κατάφερε, τέλος, να συνδυάσει το βαλς «Γαλάζιος Δούναβης» του Στράους με εικόνες από το διάστημα, ενώ έκανε δημοφιλές το «Τάδε έφη Ζαρατούστρα» στην πιο μεγαλειώδη εναρκτήρια σκηνή του σινεμά. Ο διάσημος κριτικός Roger Ebert έγραψε γι’ αυτήν: «Μπορεί να απέτυχε στο επίπεδο του ανθρώπινου παράγοντα, αλλά ήταν μεγαλειώδης σε κοσμική κλίμακα».
Υπόθεση: Ξεκινά από τη γέννηση του Ανθρώπου, για να καταλήξει στην αναγέννησή του, μετά από τη διαμάχη του με την Τέλεια Μηχανή.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Κιρ Ντούλια, Γκάρι Λόκγουντ, Γουίλιαμ Σιλβέστερ

Ένας προφήτης, μα τι προφήτης (1979 – Life Of Brian)

Γιατί στις 100: Γιατί δεν έχει ξαναγίνει! Είναι τελείως μια ανατρεπτική, τολμηρή και πρωτότυπη σάτιρα, που δεν αφήνει τίποτα όρθιο. Το γεγονός και μόνο ότι καταδικάστηκε από την Εκκλησία στη Βρετανία και για αρκετό καιρό είχε απαγορευτεί η προβολή του, φτάνει. Πρόκειται για την πλέον αμφιλεγόμενη κωμωδία, η οποία αν την προσέξεις δεν σατιρίζει μόνο τους θρησκόληπτους αλλά και την πολιτική και τη στρατιωτική ηγεσία. Έξυπνοι διάλογοι, πολύ καλές ερμηνείες και αυθεντικότητα στα κοστούμια και στα ντεκόρ της εποχής.
Υπόθεση: Ο Μπράιαν γεννιέται δίπλα στη φάτνη που γεννιέται και ο Χριστός. Από την πρώτη σκηνή με τους μάγους, που μπαίνουν στη λάθος φάτνη, μέχρι το τέλος της ταινίας, όλα θα πάνε κωμικοτραγικά στραβά γι’ αυτόν. Τα πλήθη στη Γαλιλαία θα νομίζουν ότι ο Μπράιαν είναι ο μεσσίας τους. Οι Ρωμαίοι θα τον αντιμετωπίζουν σαν το νούμερο ένα αναρχικό της περιοχής και μια σειρά συμπτώσεων θα τον οδηγήσουν μέχρι τη σταύρωσή του, με τους ληστές να του τραγουδούν το γνωστό τραγούδι «Always look on the bright side of life».
Σκηνοθεσία: Τέρι Τζόουνς
Πρωταγωνιστούν: Τζον Γκλιζ, Γκράχαμ Τσάπμαν, Τέρι Γκίλιαμ, Τέρι Τζόουνς

15/10/10

Τα Φτερά Του Έρωτα (1987 – Wings Of Desire)

Γιατί στις 100: Γιατί είναι ένα ατμοσφαιρικό, λυρικό, ποιητικό και γλυκό ασπρόμαυρο όνειρο. Είναι ένα αφιέρωμα στον Έρωτα, στη ζωή, στην ειρήνη, στην αγάπη και την αισιοδοξία. Μια αξεπέραστη ταινία, για την οποία έγινε και μια απόπειρα «εξαμερικανισμού» της με τον Νίκολας Γκέιτζ και την Μεγκ Ράιαν (κρίμα!). Η ταινία διαθέτει και έναν εκφραστικότατο πρωταγωνιστή, ενώ οι «ανθρώπινες» σκηνές της εμφανίζονται έγχρωμες.
Υπόθεση: Στο χωρισμένο από το τείχος Βερολίνο, άγγελοι περιπλανιούνται στους δρόμους, ακούγοντας τις σκέψεις των ανθρώπων. Ένας από αυτούς ερωτεύεται μια ακροβάτισσα του τσίρκου. Τα αισθήματά του για αυτήν είναι τόσο έντονα που επιλέγει να αφήσει την αθανασία και την αιωνιότητα και να «οξειδωθεί μες στη νοτιά των ανθρώπων», να σταματήσει να παρακολουθεί (με την ασπρόμαυρη ματιά του) τη ζωή και να τη ζήσει σαν άνθρωπος. Ο άγγελος Ντάμιελ θα εκπέσει με τη θέλησή του, στους περιορισμούς του χρόνου, στην αρρώστια, τον πόνο και στο θάνατο, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να αγγίζει, να αισθάνεται και να ζήσει τον έρωτά του για τη Μάριον.
Σκηνοθεσία: Βιμ Βέντερς
Πρωταγωνιστούν: Μπρούνο Γκαντζ, Σολβέι Ντονμάρτιν, Ότο Σάντερ, Πίτερ Φολκ

Καζαμπλάνκα (1942 – Casablanka)

Γιατί στις 100: Γιατί είναι μια μεγάλη ερωτική ιστορία με φόντο τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την κατασκοπία της εποχής. Ο εξαιρετικός σκηνοθέτης Μάικλ Κέρτις ανακατεύει σε σωστές δόσεις το δράμα, το μελόδραμα, την κωμωδία και την ίντριγκα, δημιουργώντας ένα σφιχτοδεμένο σύνολο. Είναι γυρισμένη με εκπληκτική ασπρόμαυρη φωτογραφία και –εννοείται- πολύ καλές ερμηνείες από διάσημους ηθοποιούς της εποχής.
Υπόθεση: Καζαμπλάνκα, σταυροδρόμι κατασκόπων στον Β’ Π.Π.. Στο κλαμπ του κυνικού και απόμακρου Ρικ εμφανίζεται ξαφνικά η πρώην αγαπημένη του από το Παρίσι, που τον είχε εγκαταλείψει ξαφνικά. Ο έρωτας μεταξύ τους ξαναφουντώνει και τα διλήμματα για τον Ρικ ξαναρχίζουν όταν πληροφορείται ότι η Ίλσα τον είχε εγκαταλείψει για χάρη του συζύγου της, που ήταν θρυλικός αντιστασιακός και ακόμα τον κυνηγούν οι Ναζί. Τι πρέπει να κάνει ο Ρικ; Να διεκδικήσει ξανά τον μεγάλο του έρωτα, ή να θυσιαστεί για χάρη ενός ανώτερου σκοπού, όπως είναι ο παγκόσμιος αγώνας εναντίον της ναζιστικής φρίκης και να βοηθήσει την Ίλσα και τον άντρα της να δραπετεύσουν στην Αμερική;
Σκηνοθεσία: Μάικλ Κέρτις
Πρωταγωνιστούν: Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Ίνγκριτ Μπέργκμαν, Πολ Χένρεϊντ, Κλοντ Ρέινς

Άτιτλο

Εκανε τον κύκλο του ο ήλιος κι έδυσε
βήματα χλωρά στο γρασίδι η βακτηρία στην ανηφόρα
κορμιά που σμίξανε με πάθος τώρα γηρασμένα.

Αστέρια σοφά κι ακροβολισμένα στον ουρανό
η Αρκτος που δεν μουγκρίζει ο Σείριος που λάμπει επίμονα
η Αφροδίτη που δακρύζει
μόνη στο στρώμα.

(Ποίημα του Μάρκου Μέσκου από τη συλλογή «Ελεγείες», Ικαρος 2004)

14/10/10

Το τραίνο θα σφυρίξει τρεις φορές (1952 – High noon)

Γιατί στις 100: Το καλύτερο γουέστερν με το λιγότερο πιστολίδι και ταυτόχρονα μια μελέτη κοινωνικής συμπεριφοράς. Γυρισμένο σε πραγματικό χρόνο, από τις 10.40 το πρωί μέχρι τις 12 το μεσημέρι (High noon), όσο διαρκεί δηλαδή και η ταινία. Δεμένη σκηνοθεσία, γρήγορος ρυθμός και αγωνία. Η ταινία κέρδισε Όσκαρ Α΄ Ανδρικού Ρόλου (Κούπερ), Μουσικής (Ντιμίτρι Τιόμικν), Τραγουδιού και Μοντάζ.
Υπόθεση: Σερίφης μικρής πόλης την ημέρα που έχει αποσυρθεί από το επάγγελμα και μόλις έχει τελέσει το γάμο του, πληροφορείται ότι εκείνη την ίδια ημέρα, μεσ’ το καταμεσήμερο καταφθάνει παλιός εχθρός του, γυρεύοντας εκδίκηση. Όλοι προσπαθούν να τον πείσουν να φύγει, χωρίς να δείχνουν διατεθειμένοι να τον βοηθήσουν και ενώ μπορεί να το κάνει, αυτός παραμένει. Έτσι, διώχνει τη γυναίκα του, όλοι τον εγκαταλείπουν, η μικρή πόλη ερημώνει τελείως και ο σερίφης ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το «κάθαρμα», που δεν έρχεται μόνος του, αλλά με τρεις άλλους, μεταξύ των οποίων και ο Λι Βαν Κλιφ (μετέπειτα διάσημος στα Ιταλικά γουέστερν). Ένας εναντίον τριών και με τα ρολόγια να δείχνουν συνεχώς τον πραγματικό χρόνο. Έξοχο.
Σκηνοθεσία: Φρεντ Τσίνεμαν
Πρωταγωνιστούν: Γκάρι Κούπερ, Γκρέις Κέλι

Το Κουρδιστό Πορτοκάλι (1971 – Α Clockwork Orange)

Γιατί στις 100: Επειδή διαπραγματεύεται το θέμα της βίας, τόσο της άναρχης όσο και της κρατικής, μέσα από μια ιστορία επιστημονικής και πολιτικής φαντασίας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι και μια προφητική σάτιρα ηθών για τις κοινωνίες του μέλλοντος (μη ξεχνάμε ότι γυρίστηκε το 1971). Εκτός αυτού, ο τελειομανής Κιούμπρικ παντρεύει ακόμα μια φορά την κλασσική μουσική, με σκηνές που άλλοι σκηνοθέτες πιθανόν να απέφευγαν.
Υπόθεση: Μεγάλη Βρετανία στο μέλλον. Ο Άλεξ με τους φίλους του, είναι αληταράδες του αισχίστου είδους, που διασκεδάζουν κλέβοντας, χτυπώντας ανυπεράσπιστους και βιάζοντας. Κάποια στιγμή, ο Άλεξ συλλαμβάνεται και γίνεται ο πρώτος, στον οποίο η Εξουσία θα πειραματιστεί, ώστε να του αποβάλλει τις βίαιες ιδέες. Έτσι, επανέρχεται στην κοινωνία «διορθωμένος», ώστε να τον πιάνει ναυτία και εμετός όποτε ασκεί ή του ασκείται βία. Δυστυχώς γι’ αυτόν, συναντά τα προηγούμενα θύματά του, τα οποία τον εκδικούνται με το ίδιο νόμισμα, χωρίς να μπορεί να αντιδράσει. Έτσι η Εξουσία θα τον «επαναφέρει» για να τον χρησιμοποιήσει («κρατική βία») ενάντια στη λαϊκή βία.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Μάλκομ Μακ Ντάουελ, Πάτρικ Μακ Γκι, Μάικλ Μπέιτς

11/10/10

Χωρίς τίτλο

Ευλαβούμαι, Ανάγκη
ότι εσύ έπλασες το συνεχές του κόσμου
το δωσ' μου, το δεν έχω του.
Αλλά τον έρωτα όχι, όχι εσύ, Ανάγκη
τον έρωτα τον έπλασε ο θάνατος
από άγρια περιέργεια
να εννοήσει
τι είναι ζωή.

(Της Κικής Δημουλά από τη συλλογή «Τα εύρετρα», Ικαρος 2010)

Dogville (2003)

Γιατί στις 100: Αριστουργηματική ταινία για τις ανθρώπινες σχέσεις, την εξουσία, το ήθος και τα όριά τους. Μια ατμοσφαιρική ταινία χωρίς σκηνικά, αλλά άσπρες γραμμές στο πάτωμα και με απροσδόκητο τέλος.
Υπόθεση: Στη Ντόγκβιλ καταφθάνει μια κοπέλα, την οποία καταδιώκει μια συμμορία. Οι καλοί φαινομενικά άνθρωποι την κρύβουν και την προστατεύουν με αντάλλαγμα να τους βοηθά σε όλες τις δουλειές. Η βοήθεια αυτή όμως εξελίσσεται σε καταναγκαστικά έργα που εξευτελίζουν την προσωπικότητά της χωρίς λόγο, με αποκορύφωμα το βιασμό της. Τέλος, αποφασίζουν και να την προδώσουν. Όταν φτάνει η συμμορία όμως, διαπιστώνουν ότι είναι η κόρη του αρχιμαφιόζου, που είχε φύγει από κοντά του επειδή διαφωνούσε μαζί του πιστεύοντας ότι οι άνθρωποι, γίνονται κακοί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Ο πατέρας της, τής απαντά ότι δεν μπορεί να κριτικάρει, επειδή κι αυτή είναι άνθρωπος με τις ίδιες αδυναμίες. Μετά από έναν απίστευτο μεταξύ τους διάλογο, περί «δικαίου και ηθικής» και «περί ελευθερίας της βούλησης», η κοπέλα αναλογίζεται πως της είχαν φερθεί -χωρίς να τους έχει πειράξει- προηγουμένως και πείθεται.
Σκηνοθεσία: Λαρς Φον Τρίερ
Πρωταγωνιστούν: Νικόλ Κίντμαν, Στέλαν Σκάρσγκαντ, Μπεν Γκαζάρα, Τζέιμς Κάαν

M.A.S.H. (1970)

Γιατί στις 100: Η καλύτερη μαύρη, αντιπολεμική, ξεκαρδιστική κωμωδία. Δείχνει μια ασέβεια κατά του στρατού, που συγκρίνεται μόνον με αυτή των Μόντυ Πάιθον κατά των θρησκόληπτων στην ταινία «Ένας προφήτης μα τι προφήτης». MASH είναι τα αρχικά των λέξεων Mobile Army Surgical Hospital, που σημαίνει Κινητή Χειρουργική Μονάδα Στρατού. Είναι μια αναρχική, ανατρεπτική ταινία που δείχνει τη τραγικότητα του πολέμου μέσα από κωμικές καταστάσεις. Διαθέτει έξυπνους διάλογους και απολαυστικές ερμηνείες. Ήταν υποψήφια για πέντε Όσκαρ και κέρδισε αυτό του Σεναρίου.
Υπόθεση: Βρισκόμαστε στον πόλεμο της Κορέας. Σε μια Κινητή Χειρουργική Μονάδα λίγο πιο έξω από τα πεδία των μαχών, η οποία δέχεται τους βαριά τραυματισμένους, καταφθάνουν μια μέρα για να την ενισχύσουν δύο χειρουργοί τελείως «ξεψάρωτοι», που απομυθοποιούν κάθε έννοια περί πειθαρχίας, υπακοής και σεβασμού στο στράτευμα. Η άφιξή τους, θα δημιουργήσει μια χαλαρότητα συμπεριφορών σε όλα τα επίπεδα της μονάδας, η οποία δεν θα είναι αρεστή στους ανώτερους. Το κακό είναι, ότι δεν θα μπορούν να αντιδράσουν γιατί οι χειρουργοί τους είναι απαραίτητοι.
Σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Άλτμαν
Πρωταγωνιστούν: Ντόναλντ Σάδερλαντ, Έλιοτ Γκουλντ, Τομ Σκέριτ, Σάλι Κέλερμαν, Ρόμπερτ Ντιβάλ