25/1/10

Μέρα νύχτα, μέρα νύχτα

Ψυχογράφημα ενός εκτελεστή θα μπορούσαμε να πούμε με δύο λόγια, αλλά τι εκτελεστή… Εδώ έχουμε ένα 19χρονο κορίτσι, που ετοιμάζεται να κάνει επίθεση αυτοκτονίας στην Times Square. Μιλάει χωρίς προφορά, είναι αδύνατο να εντοπίσουμε την εθνικότητά της. Δεν μαθαίνουμε ποτέ γιατί έχει πάρει αυτήν την απόφαση, αλλά την έχει πάρει ήδη. Δεν γνωρίζουμε ποιον αντιπροσωπεύει ή σε τι πιστεύει, αλλά ξέρουμε σίγουρα ότι το πιστεύει βαθιά. Η ταινία είναι χωρισμένη σε δύο περιόδους. Αυτή της προετοιμασίας και αυτή της δράσης. Ακολουθούμε το κορίτσι βήμα - βήμα μέσα από τη μέρα και τη νύχτα πριν τη σχεδιασμένη πράξη. Σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, μόνη της.

12/1/10

Ανήκουστος βλάβη

Ανήκουστος βλάβη και όχι ανήκεστος, γιατί απλούστατα ο ήρωας αυτού του πρωτότυπου μυθιστορήματος είναι κουφός.
Έτσι,με τη μοναδική του ικανότητα να διακωμωδεί το τραγικό, ο συγγραφέας μεταβάλλει την πάθηση του ήρωά του σε προπόνηση για την απόλυτη σιωπή που έρχεται κάποτε για όλους. Και περιγράφει τη δύσκολη συμφιλίωσή μας με τα γηρατειά και τη θνητότητα, σ’ ένα βιβλίο αστείο, συγκινητικό και αφοπλιστικά ειλικρινές, που υπενθυμίζει τελικά πως η ζωή είναι ωραία, ακόμη κι όταν η ένταση αρχίζει να χαμηλώνει αμετάκλητα.
Ένας καθηγητής που βγαίνει στη σύνταξη και του λείπουν όλα, η σχολή, οι φοιτητές, οι εργασίες του, οδηγείται σιγά - σιγά στη κουφαμάρα. Την ίδια ώρα η γυναίκα του αρχί΄ζει να γίνεται ανυπόφορη, το ίδιο και ο γέρος πατέρας του. Έτσι έχουν τα πράγματα, όταν σε μια εκδήλωση γνωρίζει την Άλεξ. Δεν καταλαβαίνει λέξη απ’ όσα του λέει μες στη φασαρία, αλλά είναι τόσο νέα, τόσο ενθουσιώδης, που ο Ντέσμοντ δεν μπορεί να κάνει αλλιώς: συγκατανεύει, συμφωνεί, χωρίς να έχει ιδέα σε τι μπλέκει. Αν άκουγε, φυσικά, είναι βέβαιο ότι δεν θα συμφωνούσε.
Έξυπνο, γλαφυρό, κωμικό και τραγικό συνάμα, το βιβλίο αυτό το τελείωσα σε λιγότερο από τρεις μέρες.

10/1/10

Παίζοντας με τον Μπρεχτ

Μια πρωτότυπη όσο και εκπληκτική παράσταση παρακολουθήσαμε προ καιρού στη μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων του Νοσοκομείου «Σωτηρία», η οποία λόγω της συνεχιζόμενης επιτυχίας της πρόκειται να επαναληφθεί στο εγγύς μέλλον και πιθανόν μετά το Πάσχα. Πρόκειται για ένα πείραμα, ένα «παιχνίδι» που έκαναν οι εργαζόμενοι του Νοσοκομείου (γιατροί, νοσηλευτές και φίλοι ερασιτέχνες) με τίτλο «Παίζοντας με τον Μπρεχτ».
Ένα δύσκολο ομολογουμένως εγχείρημα, το οποίο αν κρίνουμε και από την αθρόα προσέλευση του κόσμου (που απέδειξε ότι στην Ελλάδα η μέθοδος «από στόμα σε στόμα» είναι το καλύτερο marketing) στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία.
Ας μιλήσουμε πρώτα για το έργο. Δεν πρόκειται για κάποιο συγκεκριμένο έργο του Μπρεχτ, αλλά για μια «συρραφή», θα λέγαμε, αποσπασμάτων από τέσσερα έργα του: Το «Βίο του Γαλιλαίου», τη «Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της», το «Μονόλογο της Ψαροπώλισσας» (από το «Ανάγνωση στον Μπρεχτ») και την «Εβραία», ενώ στο καλαίσθητο οκτασέλιδο πρόγραμμα της παράστασης, έχουν χρησιμοποιηθεί και άλλα κείμενά του. Τέσσερα αποσπάσματα για τον πόλεμο και τις συνέπειές του, δεμένα μεταξύ τους με τέτοιο τρόπο που ένας «άσχετος» για το εγχείρημα θεατής μπορεί να θεωρήσει ότι πρόκειται περί ενός. Ενός έργου, όχι αντιπολεμικού, όπως σημειώνουν σε κάποιο σημείο του προγράμματος οι συντελεστές του εγχειρήματος, αλλά ενός έργου για τον πόλεμο και για τον τρόμο του ανθρώπου απέναντι σε αλαζονικές εξουσίες και συμπεριφορές. Πώς να τα συμπτύξεις όλα αυτά σε δύο ώρες;
Κι όμως, οι συντελεστές αυτής της επιτυχίας καταφέρνουν μέσα από την εκφώνηση και την αφήγηση των Δήμητρας Γεννηματά, Στέλλας Ζούρα και Νίκου Γιούλη, να αποδώσουν όλη τη φρίκη, τη συμφορά, την τραγικότητα που προξενεί ο πόλεμος, ενώ οι ερμηνείες των γιατρών και των νοσηλευτών (και το τονίζω αυτό γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κανείς δεν ήταν επαγγελματίας ηθοποιός), είναι από εξαιρετικά καλές έως άριστες.
Επρόκειτο για μια άρτια παράσταση με υποβλητικούς φωτισμούς και επιβλητική μουσική επένδυση και πειστικά κοστούμια, μια παράσταση για την οποία όπως αναφέρουν οι συντελεστές της, «συναντηθήκαμε με ανθρώπους που στήριξαν την προσπάθεια αυτή με συγκινητικό τρόπο, άνθρωποι σπουδαίοι και άνθρωποι απλοί». Μέσα δε στους πολλούς και ανώνυμους συντελεστές των εργαζομένων του Νοσοκομείου «Σωτηρία», που βοήθησαν στο στήσιμο των σκηνικών (τεχνικούς, ελαιοχρωματιστές, ξυλουργούς, σιδεράδες, οδηγούς και άλλους), στο ράψιμο των κοστουμιών (του τμήματος Ιματισμού του Νοσοκομείου και την κ. Λ. Διαμαντίδου), διαβάσαμε και μερικά ονόματα που γοητεύτηκαν από το εγχείρημα και «έβαλαν το δικό τους λιθαράκι» στο όλο οικοδόμημα, όπως: Φίλιππο Κουτσαφτή (στο φωτισμό), Γιώργο Μιχαηλίδη, Άρη Σκιαδόπουλο, Ηρώ Τριγώνη, Μηνά Μαυρικάκη, Θάνο Μικρούτσικο και Ηρώ Αργυράκη.
Την επιλογή των κειμένων και τη σκηνοθεσία της παράστασης είχε η κ. Αντωνία Τερτίπη, ενώ τους ρόλους μοιράστηκαν οι: Θανάσης Παγωνίδης, Βασίλης Γεωργόπουλος, Φωτεινή Σπυροπούλου, Παναγιώτης Πανίδης, Αναστασία Διονά, Βαγγέλης Σαλακούμας, Λευτέρης Μπερσίμης, Μαριάνθη Ρακοπούλου – Φωτεινού, Θοδωρής Πεπονάς, Άρης Μπαζίνης, Γιούλη Νίκου, Αργυρώ Παλιουδάκη, Φωτεινή Γαρουφαλή, Κώστας Γιωτάκης, Ανθή Βασιλειάδου και η σκηνοθέτις.
Τη μουσική επιμέλεια είχε ο Ορέστης Ζαχαρογιάννης (Εισαγωγή και Επίλογος), ενώ στο «Μάνα Κουράγιο» ακούστηκε η «Μουσική πράξη στο Μπρεχτ» του Θάνου Μικρούτσικου και στο πιάνο ήταν ο Αλέξανδρος Δημόπουλος.
Λοιποί συντελεστές: Ιάσων Στούμπος (Video αrt), Μιχ. Σπυρόπουλος (αστρικοί χάρτες), Γιάννης Πορφυρόπουλος (φωτογραφίες και τεχνική υποστήριξη), Γιώργος Αργυρίου (τεχνική υποστήριξη), Αντωνία Ανδριανοπούλου (γραμματειακή υποστήριξη) και Δήμητρα Τζίτζη, Νίκος Μπαλογιάννης, Έλενα Ακριτοπούλου και Κωνσταντίνα Ανόγνου (ταξιθεσία).

8/1/10

Το νησί των καταραμένων

Τίποτα σ’ αυτό το βιβλίο δεν σε προϊδεάζει για το τέλος του. Είναι τόσο απροσδόκητο, όσο και στην ταινία που γύρισε αργότερα ο Μάρτιν Σκορτσέζε με τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο.
Είναι από τις λίγες φορές που έχοντας διαβάσει το βιβλίο με κράτησε σε ενδιαφέρον και η ταινία, η οποία κατορθώνει να κινηθεί τόσο στο αστυνομικό επίπεδο, όσο και στο μεταφυσικό. Είναι από τις λίγες φορές που μια ταινία τηρεί απόλυτα το ύφος του συγγραφέα του βιβλίου.
Να θυμίσω ότι ο συγγραφέας του μυθιστορήματος είναι αυτός που είχε γράψει και το «Σκοτεινό ποτάμι», τη μεγάλη αυτή επιτυχία του Κλιντ Ήστγουντ.