Χαμένοι Στη Μετάφραση (2003 - Lost In Translation)

Γιατί στις 100: Γιατί είναι μια ταινία στην οποία δεν συμβαίνει τίποτα και όμως γίνονται τόσα πολλά. Μια ταινία γεμάτη ανθρωπιά, για τη μοναξιά των ανθρώπων και τα βαθιά συναισθήματα που μπορεί να εκφραστούν κάτω από συνθήκες που δεν τις περιμένουμε. Ένα φιλμ για τη σχέση ανθρώπων με μεγάλη διαφορά ηλικίας, δοσμένη με τέτοιο τρόπο που δεν σοκάρει, δεν προκαλεί και αφήνει πίσω του μια μελαγχολία. Διαθέτει δύο δυνατές ερμηνείες, εκ των οποίων αυτή της Σκάρλετ Γιόχανσον βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας.
Υπόθεση: Στο σύγχρονο, φωτισμένο με νέον Τόκιο, συναντώνται ένας παντρεμένος 50άρης Αμερικανός ηθοποιός (που έχει πάει μόνος του εκεί για να γυρίσει ένα διαφημιστικό βίντεο κλιπ) και μια 20άρα Αμερικανίδα (η οποία περιπλανιέται μόνη της, επειδή ο φωτογράφος σύζυγός της γυρίζει από δω κι από κει φωτογραφίζοντας). Θα γνωριστούν καλύτερα και θα αρχίσουν να βγαίνουν μαζί. Αθώα στην αρχή, σαν πατέρας με κόρη, αλλά και με έναν λανθάνοντα ερωτισμό στη συνέχεια, θα ζήσουν αξέχαστες στιγμές τριγυρνώντας στο Τόκιο. Μέχρι την ημέρα που θα πάνε στο αεροδρόμιο για την επιστροφή τους…
Σκηνοθεσία: Σοφία Κόπολα
Πρωταγωνιστούν: Μπιλ Μάρεϊ, Σκάρλετ Γιόχανσον, Τζιοβάνι Ρίμπιζι

Το Ακρωτήρι Του Φόβου (1991 – Cape Fear)

Γιατί στις 100: Επειδή είναι μια ταινία για το φόβο και την ανησυχία, που πάνε να διαλύσουν μια οικογένεια. Μια ταινία χωρίς ήρωες, αλλά με ανθρώπους που έχουν αδυναμίες και έρχεται κάποια στιγμή που θα δείξουν και τους κακούς εαυτούς τους. Ένα ψυχολογικό θρίλερ, με καθηλωτικές ερμηνείες από τον Ντε Νίρο και τον Νόλτε, σε ρόλους που στο αρχικό φιλμ του 1962, είχαν παίξει οι Ρόμπερτ Μίτσαμ και Γκρέγκορι Πεκ, οι οποίοι εμφανίζονται και σ’ αυτή την ταινία ως συνήγοροι των δύο πρωταγωνιστών.
Υπόθεση: Ο Μαξ Κάντι, ένας καταδικασμένος σε 14 χρόνια φυλάκιση, μετά την έκτιση της ποινής του, επιστρέφει και γυρεύει εκδίκηση από τον δικηγόρο του Μπόουντεν, για τον οποίο θεωρεί ότι δεν τον είχε υπερασπιστεί όπως έπρεπε. Στην προσπάθειά του να αμυνθεί και να σώσει την οικογένειά του, ο δικηγόρος Μπόουντεν, θα κάνει ενέργειες που θα τον φέρουν σε αντίθεση με το νόμο. Έτσι θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει μόνος του τη μανία του Μαξ Κάντι και η σύγκρουση θα είναι ολέθρια.
Σκηνοθεσία: Μάρτιν Σκορτσέζε
Πρωταγωνιστούν: Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Νικ Νόλτε, Τζέσικα Λανγκ, Τζουλιέτ Λιούις, Μάρτιν Μπάλσαμ, Ρόμπερτ Μίτσαμ, Γκρέγκορι Πεκ

Blade Runner: Ομάδες εξόντωσης (1982 και 1993 - Blade Runner)

Γιατί στις 100: Συνδυάζει την επιστημονική φαντασία με το αστυνομικό φιλμ – νουάρ. Διαθέτει εξαιρετική βραδινή φωτογραφία, τα καλύτερα ντεκόρ των ταινιών του είδους, τα οποία μάλιστα βασίζονται στην παραδοσιακή τεχνολογία (φυσικοί χώροι, αλλά και μακέτες σε μικρογραφία) και εκπληκτικά ταιριαστή με το έργο μουσική του δικού μας Βαγγέλη Παπαθανασίου. Βασίζεται σε μυθιστόρημα του Φίλιπ Ντικ και τέλος έχει εξαίσιες ερμηνείες. Στην έκδοση του σκηνοθέτη (1993), δεν ακούγεται η αφήγηση του Χάρισον Φορντ (Ντέκαρτ) και έχουν προστεθεί σκηνές, ενώ αμφιλεγόμενο είναι και το φινάλε της ταινίας. Ή ούτως ή άλλως, είναι μια μνημειώδης ταινία.
Υπόθεση: Σε ένα βροχερό, σκοτεινό και πολυπληθές Λος Άντζελες του 2019 τρία ανθρωποειδή ρομπότ που έχουν δραπετεύσει από έναν πλανήτη – ορυχείο προσπαθούν να συναντήσουν τον δημιουργό τους και να του ζητήσουν παράταση της διάρκειας της ζωής τους, επειδή έχουν αρχίσει να αποκτούν συναισθήματα και θέλουν να μοιάσουν στους ανθρώπους. Στο διάβα τους σκορπούν μόνον θάνατο. Την εξολόθρευσή τους αναλαμβάνει ο Ντέκαρτ, πρώην blade runner, δηλαδή εξολοθρευτής τέτοιου είδους «μηχανών».
Σκηνοθεσία: Ρίντλεϊ Σκοτ
Πρωταγωνιστούν: Χάρισον Φορντ, Σιν Γιάνγκ, Ντάρυλ Χάνα, Ρούντγκερ Χάουαρντ

Ο Εξορκιστής (1973 – The Exorcist)

Γιατί στις 100: Γιατί είναι μια ταινία που σε χτυπάει στα νεύρα και στο στομάχι από την αρχή μέχρι το τέλος. Σε τρομάζει, σε φοβίζει, θέτει υπό αμφισβήτηση την ιατρική επιστήμη και σοκάρει τη χριστιανική πίστη. Διαθέτει εξαιρετικά πειστικά σπέσιαλ εφέ και πολύ σοβαρές ερμηνείες, που πείθουν σε βαθμό, να πιστεύεις πως ό,τι βλέπεις είναι δυνατόν να συμβαίνει πραγματικά. Όταν προβλήθηκε το 1974, πολύς κόσμος δεν κοιμόταν μετά από την προβολή. Γυρίστηκαν και άλλες στη συνέχεια, αλλά σαν αυτή, καμία. Η ταινία, έχει χαρακτηρισθεί τελείως ακατάλληλη για παιδιά, ακόμα και σήμερα που έχουν εθιστεί σ’ αυτό το είδος από άλλες ταινίες.
Υπόθεση: Δωδεκάχρονη κοπέλα αρχίζει να συμπεριφέρεται παράξενα και οι γιατροί θεωρούν ότι πάσχει από κάποια νευρική διαταραχή, η μητέρα της όμως βιώνει καταστάσεις, που εκτός από ανατριχιαστικές εξελίσσονται και σε βίαιες. Καλεί τον πνευματικό της, ο οποίος αποφαίνεται ότι κάποιος δαίμονας έχει εγκατασταθεί στο σώμα της δωδεκάχρονης. Έτσι αποφασίζεται να γίνει εξορκισμός. Καλείται ειδικός εξορκιστής, αλλά αντιμετωπίζει πανίσχυρες δυνάμεις. Η θυσία, στο τέλος του έργου διαφαίνεται αναπόφευκτη και έτσι θα γίνει.
Σκηνοθεσία: Γουίλιαμ Φρίντκιν
Πρωταγωνιστούν: Έλεν Μπέρνστιν, Λίντα Μπλέρ, Μαξ Φον Σίντοφ, Τζέισον Μίλερ

Τραγουδώντας Στη Βροχή (1952 - Singing In The Rain)

Γιατί στις 100: Είναι ένα μιούζικαλ με περιεχόμενο. Μέσα από τις εικόνες του παρελαύνουν καταστάσεις της περιόδου μετάβασης του κινηματογράφου από τον βωβό στον ομιλούντα. Ταλέντα του βωβού καταστρέφονται λόγω κακής φωνής και νέες ειδικότητες εμφανίζονται. Το μιούζικαλ, σ’ αυτή την πολύχρωμη, με ωραία χορευτικά και πλούσια σε ντεκόρ και κοστούμια ταινία, βρίσκει την ιδεολογική του πλατφόρμα. Ο θεατής διασκεδάζει και ψυχαγωγείται, μαθαίνοντας πώς και γιατί οι απαρχές του ομιλούντος σινεμά χαρακτηρίζονται από την ύπαρξη τόσων πολλών ταινιών μιούζικαλ. Αξέχαστα, το ομώνυμο τραγούδι του Κέλι και το χορευτικό «Κάνε τους να γελάσουν» του Ο’ Κόνορ.
Υπόθεση: Τέλη δεκαετίας του ’20. Ο Λόκγουντ και η Λαμόντ, διάσημο ντουέτο της βωβής περιόδου, καλείται να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις του ομιλούντος. Λίγο πριν την καταστροφή της καριέρας τους, επειδή η Λαμόντ διαθέτει μια κακάσχημη τσιριχτή φωνή, θα εμφανιστεί μια νεαρή ηθοποιός που θα την βάλουν να ντουμπλάρει τη φωνή της βεντέτας. Τη νεαρή θα ερωτευτεί ο Λόκγουντ. Εν τω μεταξύ, ο θεατής θα γνωρίσει όλα όσα συμβαίνουν στα παρασκήνια, πίσω από τη λάμψη των προβολέων.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Ντόνεν
Πρωταγωνιστούν: Τζιν Κέλι, Ντέμπι Ρέινολντς, Ντόναλντ Ο’ Κόνορ, Τζιν Χάγκεν

Έχετε Μήνυμα Στον Υπολογιστή Σας (1998 – You’ ve Got Mail)

Γιατί στις 100: Επειδή είναι αισθηματική μέχρι δακρύων, για τις κυρίες. Είναι μπριόζα, διαθέτει έξυπνους διαλόγους, που μπορεί να σου προκαλέσουν και κάποιο χαμόγελο. Δεν είναι κωμωδία, είναι όμως αστεία. Αν και προβλέψιμη, διαθέτει ανατροπές και τραγική ειρωνεία. Διαδραματίζεται με φόντο τη Νέα Υόρκη κατά τις γιορτές των Χριστουγέννων, που είναι πανέμορφα. Διαθέτει δύο εκπληκτικούς ερμηνευτές. Τελειώνει με το τραγούδι «Over the rainbow» της Τζούντι Γκάρλαντ από το «Μάγος του Οζ», γεμίζοντας τον θεατή με την αισιοδοξία ότι οι μεγάλες αγάπες δεν είναι δύσκολο να βρεθούν, αρκεί καμιά φορά να κοιτάζουμε και λίγο πιο πέρα από τη μύτη μας. Τέλος, είναι η πρώτη που ασχολείται με τις απρόσωπες διαδικτυακές σχέσεις.
Υπόθεση: Μια κοπέλα έχει ένα τοπικό μικρό βιβλιοπωλείο και βλέπει ξαφνικά την δουλειά της να απειλείται από ένα πολυκατάστημα που θα ανοίξει απέναντι από το μαγαζί της. Αρχίζει να μισεί θανάσιμα τον ιδιοκτήτη του, ενώ ταυτόχρονα είναι ερωτευμένη παράφορα με έναν άγνωστο μέσω του internet, τον οποίο άγνωστο ο θεατής γνωρίζει και είναι ο ιδιοκτήτης του πολυκαταστήματος.
Σκηνοθεσία: Νόρα Έφρον
Πρωταγωνιστούν: Τομ Χανκς, Μεγκ Ράιαν, Γκεγκ Κινίαρ

Το Τελευταίο Κύμα (1977 – The Last Wave)

Γιατί στις 100: Συναρπαστικό θρίλερ φαντασίας, με υποβλητική ατμόσφαιρα πάνω στο μυστήριο και τον τρόμο του θανάτου ανακατεμένα με δόσεις υποβόσκοντα μεταφυσικού τρόμου. Ουσιαστικά η ταινία, σχοινοβατεί πάνω στις σχέσεις των λευκών που κατάκτησαν την Αυστραλία και των γηγενών, των αβορίγινων (ab-origines) που καταπιέζονται και η μόνη δύναμη που διαθέτουν είναι η μυστικιστική σχέση τους με τις φυσικές δυνάμεις. Μια ταινία, στην οποία τα όρια μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας συγχέονται με όση μαεστρία χρειάζεται, για να κρατά το θεατή σε διαρκή αγωνία. Είναι συναρπαστική η εναρκτήρια σκηνή με την καταιγίδα που ξεσπά, από έναν ανέφελο ουρανό και κινείται προς το Σίδνεϋ, η οποία και προδιαθέτει το θεατή για το τι θα επακολουθήσει. Από τις πρώτες ταινίες του Γουίαρ, που μας έχει χαρίσει και «Το μυστικό του βράχου των κρεμασμένων».
Υπόθεση: Στο Σίδνεϋ, ένας δικηγόρος (άπειρος τόσο στο ποινικό δίκαιο, όσο και στις σχέσεις λευκών και αβορίγινων) βρίσκεται μπλεγμένος στο μυστήριο που κρύβει ο θάνατος ενός ιθαγενούς και ανακαλύπτει, ότι σύμφωνα με μια αρχαία προφητεία, έρχεται το τέλος του κόσμου από ένα καταστροφικό κύμα.
Σκηνοθεσία: Πήτερ Γουίαρ
Πρωταγωνιστούν: Ρίτσαρντ Τσάμπερλεν, Βίβιαν Γκρέι, Κρις Λι.

Ελευθερία

Μόνο τα άνθη αγαπούν αληθινά
την ελευθερία
γι' αυτή μιλούν κρυφά
στο αυτί του ανέμου
μα εκείνος δεν κρατά το μυστικό
κι ευωδιάζει.

(Ποίημα από τη συλλογή «Η πείρα του θανάτου», του Βαγγέλη Κάσσου,
εκδόσεις Ινδικτος 2002)

Πολίτης Κέιν (1941 - Citizen Kane)

Γιατί στις 100: Γιατί είναι η καλύτερη ταινία όλων των εποχών. Όχι μόνον έσπασε όλους τους μέχρι τότε κινηματογραφικούς κανόνες, αλλά δημιούργησε και νέους. Δεν είναι τυχαίο ότι αποτελεί αντικείμενο μελέτης σε όλες τις σοβαρές σχολές κινηματογράφου. Πρωτότυπο σενάριο (βασισμένο στην ιστορία του μεγιστάνα Hearst). Απολαυστικές ερμηνείες. Εξαιρετική ασπρόμαυρη φωτογραφία, κίνηση της κάμερας όπως ποτέ δεν είχαμε ξαναδεί, πρωτοφανείς γωνίες λήψης, εστίαση της εικόνας σε όλο το βάθος πεδίου, φωτισμός υποβλητικός. Για πρώτη φορά βλέπουμε ταβάνια στους εσωτερικούς χώρους, διότι μέχρι τότε οι σκηνοθέτες έκρυβαν εκεί φωτιστικά σώματα και μικρόφωνα. Ταινία, που πρέπει να δει κάθε κινηματογραφόφιλος. Ειρωνεία: Πήρε μόνον Όσκαρ Σεναρίου!
Υπόθεση: Λίγο πριν πεθάνει, ο βαθύπλουτος εκδότης και επιχειρηματίας Κέιν, ψευδίζει τη λέξη «ροδανθός» (Rosebud), η οποία κανείς δεν ξέρει τι σημαίνει. Ένας δημοσιογράφος, αναλαμβάνει να λύσει το μυστήριο. Μέσα από την έρευνά του, ο θεατής ταξιδεύει στο μυστηριώδες παρελθόν του «πολίτη Κέιν», ανακαλύπτοντας, μαζί με αυτόν άγνωστες πτυχές της προσωπικότητάς του Κέιν. Μέχρι και το νόημα του «Ροδανθού», το οποίο όμως ο ερευνητής δημοσιογράφος δεν θα μάθει ποτέ.
Σκηνοθεσία: Όρσον Γουέλες
Πρωταγωνιστούν: Όρσον Γουέλες, Τζόζεφ Κότεν, Έβερετ Σλόαν, Ντόροθι Κόμινγκορ

Forrest Gump (1994)

Γιατί στις 100: Επειδή είναι κοινωνική και πολιτική ταινία και κωμωδία και δράμα ταυτόχρονα. Είναι ουσιαστικά μια θαυμάσια σάτιρα της Αμερικανικής κοινωνίας, κατά την ιστορική περίοδο μεταξύ των ετών 1950 και 1980. Με έξυπνο σενάριο, πολύ καλή σκηνοθεσία και με οπτικά εφέ που ίσως για πρώτη φορά φέρνουν τους πρωταγωνιστές σε επαφή με πρόσωπα που έχουν πάψει να υπάρχουν προ πολλού. Εξαιρετική η ερμηνεία του Τομ Χανκς αλλά και των άλλων συντελεστών. Κέρδισε και έξι Όσκαρ.
Υπόθεση: Ο Φόρεστ Γκαμπ είναι ένας νέος με IQ 75, ο οποίος ύστερα από μια σειρά συμπτώσεων θα καταφέρει να είναι κοντά σε όλα τα μεγάλα γεγονότα που θα σημαδέψουν την Αμερικανική ιστορία. Θα δείξει στον Έλβις πώς να χορεύει, θα αποκαλύψει τυχαία το Γουότεργκέιτ, θα συναντηθεί με τον Τζον Λένον, θα ξεφτιλίσει τον Λύντον Τζόνσον, θα παίξει διπλωματικό πινγκ-πονγκ με τους Κινέζους, θα ηγηθεί του κινήματος των χίπις, θα πάει στο Βιετνάμ, θα επιστρέψει ήρωας και θα δημιουργήσει μεγάλη κονσερβοποιεία σαρδελών με τον ανάπηρο λοχία του.
Σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Ζεμέκις
Πρωταγωνιστούν: Τομ Χανκς, Σάλι Φιλντ, Γκάρι Σίνιζ, Ρόμπιν Ράιτ

Τζέημς Μποντ - Πράκτωρ 007 Σε Παγίδα (1963 – From Russia With Love)

Γιατί στις 100: Ο πιο γήινος Μποντ ever. Ο καλύτερος, της μακροβιότερης σειράς ταινιών που έγινε ποτέ. Πλοκή, αγωνία και δράση και ένα σενάριο απόλυτα συμβατό με τις απαιτήσεις της κατασκοπείας της εποχής. Ο «κακός» της ταινίας είναι «ολοκληρωτικά κακός και κυνικός» και η ταινία διαθέτει την πιο μεγάλη σε μήκος πάλη, που έχει γίνει στο σινεμά, μέσα σε βαγόνι τρένου και με το τρένο εν κινήσει. Σκοτεινή εν γένει ατμόσφαιρα με επιρροές film-noir και πολύ καλές ερμηνείες.
Υπόθεση: Ο Μποντ φτάνει στην Κωνσταντινούπολη για να κλέψει έναν αποκωδικοποιητή μηνυμάτων από το Ρωσικό Προξενείο, μαζί με το… αξεσουάρ του, την όμορφη και ξανθιά Ρωσίδα υπάλληλο που τον χειρίζεται, η οποία και θα τον βοηθήσει με αντάλλαγμα να την πάρει μαζί του στη Δύση. Ο Μποντ δεν γνωρίζει όμως αυτό που ο θεατής ξέρει: Ότι όλη η ιστορία είναι παγίδα και ένας ξανθός Ρώσος «δολοφονική μηχανή», θα ανέβει μαζί τους στο Όριαν Εξπρές με εντολή να τον σκοτώσει, μαζί με την ξανθιά, πριν φτάσουν στην Ειδομένη στα Ελληνικά σύνορα.
Σκηνοθεσία: Τέρενς Γιάνγκ
Πρωταγωνιστούν: Σον Κόνερι, Ρόμπερτ Σο, Λότε Λένια, Ντανιέλα Μπιάνκι, Πέντρο Αρμεντάριζ

Τρέξε Λόλα, Tρέξε (1998 - Run Lola, Run)

Γιατί στις 100: Ένα μοναδικό θρίλερ αγωνίας γυρισμένο σε πραγματικό χρόνο. Σε 20 λεπτά πρέπει η ηρωίδα να πετύχει ένα στόχο. Την επίμονη και επικίνδυνη προσπάθειά της την βλέπουμε ξανά και ξανά. Η σκηνοθεσία σε αγχώνει πραγματικά και το συνεχές τρέξιμο της ηρωίδας σε λαχανιάζει. Δεν διακρίνεται για της ερμηνείες των ηθοποιών η ταινία, αλλά για την πρωτοτυπία. Οι θεατές καλούνται να δουν την ιστορία τρεις φορές, με το ερώτημα «τι θα συνέβαινε αν τα πράγματα είχαν πάει αλλιώς;» να πλανάται συνεχώς πάνω από τα κεφάλια τους.
Υπόθεση: Στο Βερολίνο της δεκαετίας του 1990, ένας νεαρός χάνει στο τρένο τα 100.000 μάρκα, που έπρεπε να επιστρέψει σε έναν λαθρέμπορο. Απελπισμένος παίρνει τηλέφωνο την φίλη του τη Λόλα και ζητά τη βοήθειά της. Μόνο που η βοήθεια αυτή πρέπει να γίνει σε είκοσι λεπτά, άλλως ο νεαρός θα αναγκαστεί να ληστέψει ένα σούπερμάρκετ με κίνδυνο να συλλφθεί ή να μην πάει τα χρήματα και να τον σκοτώσουν. Η Λόλα θα κάνει τα πάντα για να τον βοηθήσει, αλλά δεν έχει παρά μόνον είκοσι λεπτά στη διάθεσή της.
Σκηνοθεσία: Τομ Τικβέρ
Πρωταγωνιστούν: Φράνκα Ποτέντε, Μόριτζ Μπλέιμπτριου, Χέρμπερτ Κνάουπ

Ο άνθρωπος που γύρισε απ’ το μέλλον (1968 - Planet of the apes)

Γιατί στις 100: Είναι επιστημονικής φαντασίας και θίγει το θέμα της αμφισβήτησης και της αμφιβολίας καθιερωμένων ιδεών, χωρίς να θίγει το… κατεστημένο. Αλληγορικό και ανατρεπτικό φιλμ, που αντιμετωπίζει την ανθρώπινη κοινωνία «από την ανάποδη». Εκπληκτικό σενάριο, βασισμένο στην ομότιτλη νουβέλα του Πιέρ Μπουλ (συγγραφέα του «Η γέφυρα του ποταμού Κβάι»), με ένα συγκλονιστικό τέλος και με σοβαροφανείς καταστάσεις, για τις οποίες δεν προλαβαίνεις να γελάσεις, επειδή η υποβόσκουσα ειρωνεία δεν σου επιτρέπει.
Υπόθεση: Αστροναύτες μένουν ναυαγοί σε άγνωστο πλανήτη, όπου κυβερνούν ομιλούντες πίθηκοι και οι άλαλοι άνθρωποι ζουν σαν ζώα. Ο επιζών αστροναύτης, ως «ευφυές ζώο» θα κερδίσει τη συμπάθεια χιμπατζίνας καθηγήτριας, που προσπαθεί να αποδείξει ότι «οι πίθηκοι κατάγονται από τον άνθρωπο». Οι στρατιωτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες των πιθήκων όμως, αντιδρούν και προσπαθούν να εξοντώσουν το έξυπνο αυτό «ζώο» πριν αποκαλυφθούν πράγματα που θα μειώσουν την ισχύ τους. Έτσι το «ζώο» και το «θηλυκό», που έχει γνωρίσει στο κλουβί του, φυγαδεύονται έξω από τη χώρα, όπου και θα ανακαλύψουν την τραγική γι’ αυτούς αλήθεια.
Σκηνοθεσία: Φράνκλιν Σάφνερ
Πρωταγωνιστούν: Τσάρλτον Ίστον, Ρούντι Μακ Ντόουαλ, Κιμ Χάντερ, Μόρις Ίβανς, Λίντα Χάρισον

Μπεν-Χουρ (1959 - Ben-Hur)

Γιατί στις 100: Για την πλοκή και τους χαρακτήρες της ταινίας, με εξέχοντα αυτό του Τσάρλτον Ίστον. Για τα κολοσσιαία ντεκόρ (300 σετ και 200 αγάλματα φυσικού μεγέθους) και τα πλούσια κοστούμια (8.000 θεατές στον ιππόδρομο), για την εξαίσια φωτογραφία και την επική μουσική του Μίκλος Ρότζα. Για το μοντάζ και τη σφικτή σκηνοθεσία, που σου κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον επί τρεις ώρες. Για τα 11 Όσκαρ που κέρδισε. Τέλος, για την 20λεπτη φανταστική και αξέχαστη ιπποδρομία-μονομαχία.
Υπόθεση: Αρνούμενος να προδώσει το λαό του, ο Τζούντα, στέλνεται στη σκλαβιά από τον παιδικό του φίλο Μεσσάλα, που υπηρετεί τους Ρωμαίους. Θα σώσει τη ζωή του ναύαρχου του στόλου που μεταφέρει τους σκλάβους, ύστερα από μια ναυμαχία και θα αποκτήσει την ελευθερία του. Θα γνωρίσει ένα έμπορο αλόγων ιπποδρομιών, που θα τον βοηθήσει να επιστρέψει και να συμμετάσχει στις ιπποδρομίες, όπου θα βρεθεί αντίπαλος του Μεσσάλα, ο οποίος προηγουμένως θα έχει εξορίσει τη μητέρα και την αδελφή του Τζούντα στη «χώρα των λεπρών».
Σκηνοθεσία: Γουίλιαμ Γουάιλερ
Πρωταγωνιστούν: Τσάρλτον Ίστον, Στέφεν Μπόιντ, Τζακ Χόκινς, Χιού Γκρίφιθ, Μάρθα Σκοτ, Χάγια Χάραρετ

Ο Τρίτος Άνθρωπος (1949 - The Third Man)

Γιατί στις 100: Επειδή είναι ένα κατασκοπευτικό θρίλερ μυστηρίου, σκοτεινό, με μπαρόκ ατμόσφαιρα, εξαιρετικά καλή ασπρόμαυρη φωτογραφία και διαθέτει ένα εξίσου ατμοσφαιρικό μουσικό θέμα του Αντόν Καράς. Βασίζεται δε στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Γκράχαμ Γριν.
Υπόθεση: Ένας Αμερικανός συγγραφέας καταφθάνει λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην κατεχόμενη από τις τρεις μεγάλες δυνάμεις Βιέννη, προκειμένου να βρει ένα φίλο του, τον Χάρι Λάιμ. Εκεί θα μάθει ότι ο φίλος του έχει σκοτωθεί σε δυστύχημα, αλλά δεν θα το πιστέψει και θα ξεκινήσει μόνος του έρευνα για να λύσει το μυστήριο γύρω από το θάνατό του. Στην προσπάθειά του, έρχεται αντιμέτωπος με καταστάσεις που δεν μπορούσε να φαντασθεί όταν ξεκίνησε την έρευνα, ενώ τον καταδιώκουν οι αστυνομίες τριών δυνάμεων, Αμερικής, Αγγλίας και Γαλλίας μαζί με την Αυστριακή. Παράλληλα, ένας Άγγλος αξιωματικός θα τον μυήσει για την «πραγματική πραγματικότητα» της κατεχόμενης Βιέννης και θα του απομυθοποιήσει όσα είχε ακούσει από τους Συμμάχους. Ο Αμερικανός, καταλαβαίνοντας τι θα πει «κατασκοπία» βρίσκει τον φίλο του, αλλά τώρα επιθυμεί τον θάνατό του.
Σκηνοθεσία: Κάρολ Ριντ
Πρωταγωνιστούν: Τζόζεφ Κότεν, Όρσον Γουέλες, Αλίντα Βάλι, Τρέβορ Χάουαρντ

Κάποτε στην Αμερική (1984 - Once Upon a Time in America)

Γιατί στις 100: Πρόκειται για μια γκανγκστερική ταινία – έπος. Ένα φιλμ τριών ωρών και 47 λεπτών, το οποίο όταν προβλήθηκε στην Αμερική ήταν μόνο 88 λεπτά!!! Γιατί αναφέρεται στην Αμερικανική μαφία με ένα μοναδικό νοσταλγικό και ρομαντικό τρόπο, που νομίζεις ότι παρακολουθείς μια ιστορία αγάπης. Τα σέπια χρώματα της ταινίας, η πάντα ρομαντική μουσική του Ένιο Μορικόνε, οι καταπληκτικές ερμηνείες, η αργή κίνηση της κάμερας και γενικά ο ρυθμός της ταινίας, εξιδανικεύουν αυτό που λέμε «παρανομία» και κάνουν την ταινία ένα ποίημα. Δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να είναι μικρότερη των τριών ωρών. Πώς και τι κόπηκε, για να προβληθεί στη χώρα της ελευθερίας, είναι μεγάλη απορία για μένα. Παραμένει κλασικό και αξέχαστο το μουσικό θέμα της ταινίας με τίτλο «Deborah’ s theme».

Υπόθεση: Μέσα από τις αναμνήσεις του Νούντλ, του κεντρικού ήρωα, πάμε πίσω στα χρόνια της ποτοαπαγόρευσης και παρακολουθούμε την ιστορία μιας παρέας παιδιών μεταναστών, που απογοητευμένα από την ζωή τους στη Νέα Υόρκη, καταφεύγουν στην παρανομία για να εξελιχθούν σε μια παντοδύναμη συμμορία.
Σκηνοθεσία: Σέρτζιο Λεόνε
Πρωταγωνιστούν: Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Τζέιμς Γουντς, Τζο Πέσι, Μπαρτ Γιάνγκ, Ελίζαμπεθ Μακ Γκόβερν

Όσα Παίρνει Ο Άνεμος (1939 - Gone With The Wind)

Γιατί στις 100: Όχι μόνο γιατί σε κρατάει επί τρεις και πλέον ώρες καρφωμένο στη θέση σου, αλλά γιατί είναι η καλύτερη αισθηματική(;) ιστορία που έχει γραφτεί με φόντο τον Αμερικανικό Εμφύλιο. Μια επική και από τις πιο πλούσιες ταινίες του 20ού αιώνα, η οποία έχει υποστεί τις περισσότερες επανεκδόσεις και παρά τις όποιες αντιρρήσεις πάντοτε γεμίζει τα ταμεία. Πήρε 10 Όσκαρ.
Υπόθεση: Η νεαρή Σκάρλετ, που είναι κακομαθημένη από την πολύ προσοχή που της δίνουν οι άντρες, έχει εμμονή με τον μοναδικό που της έχει πει «όχι». Για να τον κάνει να ζηλέψει παντρεύεται άλλον. Ο Εμφύλιος θα την αφήσει χήρα. Στη ζωή της θα μπει ο Ρετ, ένας τυχοδιώκτης που θα τον ερωτευθεί και θα παντρευτούν. Θα κάνουν παιδί, το οποίο θα πεθάνει και αυτός ως γνήσιος τυχοδιώκτης θα την εγκαταλείψει. Στην απόγνωση του «Ρετ, που με αφήνεις;», θα της απαντήσει «Αγαπητή μου, δε δίνω δεκάρα» και εκείνη θα μονολογήσει: «Αύριο θα είναι μια άλλη μέρα».
Σκηνοθεσία: Βίκτορ Φλέμινγκ, Τζορτζ Κιούκορ, Σαμ Γουντ, Γουίλιαμ Κάμερον Μέντζις και Σίντνεϊ Φράνκλιν
Πρωταγωνιστούν: Βίβιαν Λι, Κλαρκ Γκέιμπλ, Ολίβια Ντε Χάβιλαντ, Λέσλι Χάουαρντ

Σινεμά ο Παράδεισος (1988 – Cinema Paradiso)

Γιατί στις 100: Διότι είναι μια ταινία μαγείας, ένας ύμνος για το σινεμά. Διαθέτει δύναμη και μια ευαισθησία άνευ προηγουμένου. Αναδεικνύει όλα τα κινηματογραφικά είδη, μέσα από μια ιστορία φιλίας μεταξύ ενός μηχανικού προβολής και ενός ατίθασου πιτσιρικά, αλλά και την ιστορία του ανεκπλήρωτου έρωτα μεταξύ του πιτσιρικά και μιας κοπέλας.
Υπόθεση: Μέσα από τις αναμνήσεις του Τορνατόρε, πάμε σε ένα χωριό της Ιταλίας αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου ο παπάς του χωριού λογοκρίνει τις ταινίες πριν την προβολή τους, κόβοντας όλες τις σκηνές με τα φιλιά, ανεξαρτήτως του είδους της ταινίας. Εκεί, ο μικρός που είναι γοητευμένος με το σινεμά και κάθε βράδυ ενοχλεί τον υπεύθυνο προβολής με την παρουσία του και τις ερωτήσεις του, συγκεντρώνει τις κομμένες σκηνές των φιλιών. Στο τέλος της ταινίας μας, θα έχει φτιάξει ένα μικρού μήκους φιλμ με τα φιλιά όλων των ταινιών της εποχής. Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές και η μουσική του Ένιο Μορικόνε είναι αισθαντική και μελαγχολική όπως πάντα. Η ταινία κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Σκηνοθεσία: Τζιουζέπε Τορνατόρε
Πρωταγωνιστούν: Φιλίπ Νουαρέ, Ζακ Περέν, Σαλβατόρε Κάσκιο και Μάριο Λεονάρντι

Αποκάλυψη Τώρα (1979 - Apocalypse Now)

Γιατί στις 100: Ως αντιπολεμικό έπος, μέσα από αλληγορικές και σουρεαλιστικές φαντεζί εικόνες (κέρδισε Όσκαρ Φωτογραφίας). Αξέχαστη η σκηνή με τα ελικόπτερα που καταστρέφουν ένα χωριό αμάχων, υπό τους ήχους των «Βαλκυριών» του Βάγκνερ, όπως και η πολύχρωμη νυχτερινή σκηνή με τα κορίτσια του Playboy «στον πάτο της κόλασης» και το γλέντι υπό την επήρεια των ναρκωτικών που μοιράζονταν αφειδώς στους Αμερικανούς στρατιώτες. Συγκλονιστική η εμφάνιση του Μπράντο και αξέχαστη η ερμηνεία του Ντιβάλ.
Υπόθεση: Ένας ειδικός πράκτορας (Σιν) στέλνεται στη ζούγκλα της Καμπότζης να βρει και εκτελέσει έναν αμερικανό στρατηγό (Μπράντο) που έχει λιποτακτήσει με το τάγμα του, το οποίο διοικεί δικτατορικά. Η πορεία του πράκτορα στο ποτάμι, ανάμεσα σε χίλιους κινδύνους είναι μια αξέχαστη εμπειρία για το θεατή. Πέραν του κυνισμού και της σκληρότητας των Αμερικανών αξιωματικών που αντιμετωπίζει ο πράκτορας, θα συναντήσει (στην έκδοση Redux της ταινίας) και μια οικογένεια Γάλλων που διαμένουν μόνιμα μέσα στο δάσος, οι οποίοι και θα του εξιστορήσουν το πολιτικό και στρατιωτικό ιστορικό της κήρυξης αυτού του πολέμου.
Σκηνοθεσία: Φράνσις Φορντ Κόπολα
Πρωταγωνιστούν: Μάρτιν Σιν, Ρόμπερτ Ντιβάλ, Φρέντερικ Φόρεστ και Μάρλον Μπράντο

Θωρηκτό Ποτέμκιν (1925 – Potyomkin Bronenosets)

Γιατί στις 100: Είναι ταυτόχρονα «πολιτική» και «αντιπολεμική» ταινία, που αποπνέει ανθρωπιά, ηθική και αξιοπρέπεια, αλληλεγγύη και συντροφικότητα και στην οποία το μοντάζ χρησιμοποιείται με τέτοια μαεστρία, ώστε η εξέλιξη της ιστορίας να μην αφήνει αδιάφορο το θεατή ακόμα και μέχρι σήμερα. Σε ηλικία 27 ετών, ο σκηνοθέτης είχε ήδη διαχωρίσει το μοντάζ σε είδη, ώστε να το χρησιμοποιεί ακόμα και για πολιτικούς και ιδεολογικούς σκοπούς. Όπως σ’ αυτή την ταινία. Η σκηνή όπου ένα καροτσάκι με το μωρό μέσα, κατρακυλάει σε μια σκάλα στην Οδησσό, ανάμεσα στα πυρά των αντιμαχομένων, έχει μείνει στην ιστορία. Είναι μια από τις καλύτερες ταινίες του 20ού αιώνα.
Υπόθεση: Το 1905 στη Ρωσία έχει αρχίσει να «ψιθυρίζεται», ότι κάποια επανάσταση ετοιμάζεται κατά του Τσάρου. Στο τσαρικό θωρηκτό Ποτέμκιν, οι ναύτες αρνούνται να φάνε το κρέας που τους σερβίρεται, επειδή είναι σάπιο. Κάτω από την πίεση του καπετάνιου κάνουν ανταρσία. Ο Τσάρος στέλνει στρατό να τους «νουθετήσει» και στο λιμάνι γίνεται η πρώτη εξέγερση, στη κλιμάκωση της οποίας συμβάλλουν και οι πολίτες.
Σκηνοθεσία: Σεργκέι Αϊζενστάιν
Πρωταγωνιστούν: Γκριγκόρι Αλεξαντρόφ, Βλαντιμίρ Μπάρσκι, Αλεξάντερ Αντόνοφ.

Ποιος σκότωσε τον Όμηρο;

Καθηγητής Ελληνικών, ο Βίκτορ Ντέηβις Χάνσον και καθηγητής Κλασσικών Σπουδών, ο Τζον Χηθ, σε πανεπιστήμια της Καλιφόρνια, έγραψαν αυτό το βιβλίο γιατί κατά τη γνώμη τους «οι Έλληνες είναι τόσο σπουδαίοι και τόσο λίγο γνωστοί».
Το βιβλίο αυτό ερευνά τους λόγους, για τους οποίους έχουν μείνει πολύ λίγοι οι καθηγητές που διδάσκουν πλέον στον κόσμο ότι οι σύγχρονες δυτικές έννοιες της συντεταγμένης πολιτείας, του ελεύθερου λόγου, των ατομικών δικαιωμάτων, του ελέγχου των στρατιωτικών από τους πολίτες, του διαχωρισμού της πολιτικής από την θρησκευτική εξουσία, την ισοτιμία της μεσαίας τάξης, της ατομικής ιδιοκτησίας και της ελεύθερης επιστημονικής αναζήτησης, που είναι ζωτικής σημασίας για την ύπαρξή μας προέρχονται από τους αρχαίους Έλληνες.
Αναφερόμενοι στα πανεπιστημιακά και ακαδημαϊκά ιδρύματα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, οι συγγραφείς ασχολούνται κυρίως με την προσποίηση και την υποκρισία, με την οποία αντιμετωπίζεται τα τελευταία χρόνια, η κλασσική παιδεία στην Αμερική. Δεν τους ενδιαφέρουν οι πολιτικές τάσεις των κλασσικιστών, αλλά η συμπεριφορά και η παιδεία τους, τους ενδιαφέρει (και αναλύουν με πολλά και γλαφυρά παραδείγματα, από τους αρχαίους κλασσικούς), το μεγάλο χάσμα που υπάρχει, μεταξύ των όσων υποστηρίζουν οι κλασσικιστές και των όσων πράττουν. Και ας μη ξεχνάμε ότι οι όροι ελευθερία και δημοκρατία, από την αρχαία Ελλάδα ξεκίνησαν.
Το «Ποιος σκότωσε τον Όμηρο;» αφορά περισσότερο στο θάνατο ενός δύσκολου και ιδιαίτερου τρόπου θεώρησης του κόσμου, του τρόπου με τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν το σύμπαν τους.
Γράφουν σε κάποιο σημείο του βιβλίου τους οι δύο καθηγητές: «οι δικοί μας Πατέρες του Έθνους βοήθησαν να εδραιωθεί μια αμερικανική λατρεία της αρχαιότητας στο τελευταίο μισό του 18ου αιώνα. Περπατώντας κανείς στους δρόμους της Ουάσινγκτον, βιώνει από πρώτο χέρι τους ελληνορωμαϊκούς θεσμούς, την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία. Πρώτες μας έρχονται στο νου προσωπικότητες, όπως ο Τόμας Τζέφερσον, ο οποίος στους κλασσικούς βρήκε πρότυπα ελευθερίας, δημοκρατίας και αγροτικής ζωής, καθώς και ιδιωτικής και δημόσιας αρετής. Πράγματι, οι Αμερικανοί περισσότερο απ’ οποιονδήποτε άλλον πίστεψαν ότι οι Έλληνες ανήκαν σε όλους. Ότι η εργατική τάξη, των μη αριστοκρατικών, μπορούσε να διαμορφωθεί και να καθοδηγηθεί από τα κλασσικά ιδεώδη διακυβέρνησης, έκφρασης και κάλους».
(Εκδόσεις Κάκτος)

Η Άγρια Συμμορία (1969 - The Wild Bunch)

Γιατί στις 100: Ήταν η πρώτη ταινία γουέστερν, στην οποία καθιερώθηκε το slow motion σε σκηνές βίας και πιστολίδια που κατέληγαν σε λουτρά αίματος, αφού προηγουμένως (και για πρώτη φορά επίσης) έδειχναν τις σφαίρες να ανοίγουν διαμπερείς τρύπες στα κορμιά των ηρώων. Σημαδιακή παραμένει η πρώτη σκηνή, κατά την οποία εμφανίζονται ανήλικα παιδιά να διασκεδάζουν στη θέα δύο σκορπιών που έρχονται αντιμέτωποι πάνω από ένα σωρό κόκκινα δηλητηριώδη μυρμήγκια. Ο σκηνοθέτης δημιουργεί ένα νέο είδος γουέστερν που δεν είχαμε δει παρόμοιο μέχρι τότε.

Υπόθεση: Το 1913, στο μέσο του Μεξικανικού Εμφύλιου, μια συμμορία της οποίας τα μέλη είναι ντυμένα σαν στρατιώτες εισβάλλει σε ένα χωριό, ληστεύει την τράπεζα και προβαίνει σε ένα κάρο άλλες αγριότητες (λεηλασίες, ληστεία τραίνου κλπ), προκαλώντας την επέμβαση των αρχών και των απλών πολιτών. Οι μάχες είναι ατελείωτες και το αίμα που ρέει είναι άφθονο. Οι «κακοί» είναι εξαιρετικά κακοί και οι «καλοί» όσο αξιολύπητοι γίνεται.

Σκηνοθεσία: Σαμ Πέκινπα
Πρωταγωνιστούν: Γουίλιαμ Χόλντεν, Έρνεστ Μπόργκναϊν, Ρόμπερτ Ράιαν, Έντμοντ Ο’ Μπράιαν, Γουόρεν Όουτς, Μπεν Τζόνσον και Εμίλιο Φερνάντεζ.

Άλιεν, ο επιβάτης του διαστήματος (1979 – Alien)

Γιατί στις 100: Επειδή δημιούργησε σχολή στην «επιστημονική φαντασία τρόμου και φρίκης» (δεκάδες ταινίες γυρίστηκαν στη συνέχεια), είναι εξαιρετικά σκοτεινή και κλειστοφοβική και όλοι οι ηθοποιοί παίζουν άψογα και με σοβαρότητα τους ρόλους τους. Διαθέτει εκπληκτικά σκηνικά που δεν είχαν ξαναβγεί στην οθόνη μέχρι τότε και η μουσική είναι ελάχιστη, έως ανύπαρκτη. Ακολούθησαν τρεις συνέχειες, αλλά καμία δεν είχε την ατμόσφαιρα της πρώτης ταινίας.
Υπόθεση: Το επταμελές πλήρωμα ενός διαστημοπλοίου, μετά από μια αναγκαστική προσεδάφιση σε άγνωστο πλανήτη, δέχεται την επίθεση από μια άγνωστη μορφή ζωής, η οποία προσκολλάται στο πρόσωπο ενός μέλους του πληρώματος. Επιστρέφοντας στο διαστημόπλοιο δεν καταφέρνουν να θανατώσουν το «ξένο» σώμα, το οποίο αναπτύσσεται σε ένα ακατανίκητο φρικτό, απαίσιο και σαρκοφάγο πλάσμα. Τα μέλη του πληρώματος εξοντώνονται ένα – ένα με φρικτό τρόπο και απομένει (για το τελευταίο εν τρίτο του έργου) μόνη της η Ρίπλεϊ (φανταστική η Σιγκούρνι Γουίβερ).
Σκηνοθεσία: Ρίντλεϊ Σκοτ
Πρωταγωνιστούν: Σιγκούρνι Γουίβερ, Τζον Χαρτ, Τομ Σκέριτ, Χάρι Ντιν Στάντον, Βερόνικα Καρτράιτ, Ίαν Χολμ και Γιάφετ Κότο

Λολίτα (Lolita - 1962)

Γιατί στις 100: Επειδή συνδυάζει τέλεια τον υποβόσκοντα ερωτισμό με ένα ρομάντζο που οδηγεί σε αδιέξοδα, παροξυσμό και στο έγκλημα. Η «Λολίτα» του Άντριαν Λάιν (1997) με τον Τζέρεμι Άιρονς δεν πιάνει μία μπροστά της.
Υπόθεση: Χωρίς να ακολουθεί πιστά το ομότιτλο μυθιστόρημα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, η ταινία αφηγείται (σε φλάσμπακ) την ιστορία ενός μεσήλικα καθηγητή, που ερωτεύεται ένα 14χρονο νυμφίδιο. Προκειμένου να μένει κοντά της φλερτάρει τη μητέρα της, μια διψασμένη για σεξ ζωντοχήρα που τον κάνει κέφι, την οποία τελικά παντρεύεται. Η μικρή αντιλαμβάνεται το σχέδιό του, εκμεταλλεύεται την κατάσταση και οδηγεί με τη στάση της τον μεσήλικα σε απόγνωση. Φεύγουν μαζί, μακριά από τη μάνα της και όταν νοσηλεύονται σ’ ένα νοσοκομείο από μια επιδημία, η Λολίτα το σκάει.
Μετά από χρόνια, θα ζητήσει τη βοήθειά του, όταν πια θα είναι παντρεμένη με έναν εργάτη, ο οποίος όμως δεν ευθύνεται για την εξαφάνισή της, αφού δεν ήταν αυτός που την είχε πάρει από το νοσοκομείο, αλλά ένας αποτυχημένος συγγραφέας. Ο μεσήλικας θα ψάξει να τον βρει για να πάρει την εκδίκησή του για την απώλειά της.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Μέισον, Σιού Λάιον, Σέλεϊ Γουίντερς, Πίτερ Σέλερς