8/11/22

Τα ίχνη της βίας - Zeby nie bylo sladów - Leave no traces

Έντονα πολιτικό θρίλερ με θέμα την αστυνομική βία και τη συγκάλυψη της αντικειμενικής αλήθειας από τους αρμούς της εξουσίας, βασισμένο σε μια αληθινή ιστορία που οδήγησε σε ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά σκάνδαλα της κομμουνιστικής περιόδου στην Πολωνία.
Το 1983, το πρωί της 13ης Μαΐου, η πολιτοφυλακή συλλαμβάνει δύο νέους που χαριεντίζονται στη μέση της πλατείας και τους οδηγεί στο κοντινότερο τμήμα. Ο ένας από αυτούς, ο Γκζέγκος Πσέμικ αρνείται να επιδείξει την ταυτότητά του με το αιτιολογικό ότι «ο στρατιωτικός νόμος έχει λήξει». Αυτό θα σταθεί αφορμή να ξυλοκοπηθεί άγρια εντός του τμήματος και να πεθάνει. Η ταινία ακολουθεί την ιστορία του άλλου νέου Γιούρεκ Ποπίελ και μοναδικού μάρτυρα του ξυλοδαρμού, ο οποίος με συνοπτικές διαδικασίες ανακηρύσσεται σε νούμερο ένα εχθρός του κράτους, κι αυτό επειδή έχει βιώσει από κοντά τον ξυλοδαρμό και έχει ακούσει τον επικεφαλής βασανιστή να λέει «χτυπάτε τον όπου δεν αφήνει σημάδια». Το δικτατορικό καθεστώς χρησιμοποιεί ολόκληρο τον μηχανισμό του (Μυστική Υπηρεσία για τις παρακολουθήσεις, Πολιτοφυλακή, Μέσα Ενημέρωσης για χειραγώγηση και τη «στημένη» Δικαιοσύνη), ώστε να στριμώξει τον ίδιο και άλλους ανθρώπους που έχουν σχέση με την υπόθεση, όπως τους γονείς του, αλλά και τη μητέρα του νεκρού Γκζέγκος Πσέμικ.
Η σκηνοθεσία του Γιαν Ματουζίνσκι (μου θύμισε Κώστα Γαβρά) καταφέρνει να μεταδώσει στον θεατή όλα τα συναισθήματα και την πίεση που δέχεται ο Γιούρεκ Ποπίελ ο μοναδικός μάρτυρας του ξυλοδαρμού που οδήγησε σε θάνατο τον φίλο του Γκζέγκος Πσέμικ μέχρι το συγκλονιστικό φινάλε, βουτώντας προηγουμένως βαθιά στην ψυχή του. Ο Τόμας Ζίετεκ ερμηνεύει έξοχα τον Γιούρεκ που παλεύει με τα διλήμματα που του τίθενται τόσο από το περιβάλλον του, όσο και από τους γονείς του (πολύ καλοί στους υποστηρικτικούς ρόλους οι Γιάσεκ Μπράσιακ και Ανιέσκα Γκροτσόφσκα).
Με τη βοήθεια των vintage αποχρώσεων της φωτογραφίας του Κάσπερ Φέρτατς και της αντίστοιχης μουσικής υπόκρουσης του Ιμπραχίμ Μααλούφ, η ταινία καταφέρνει να φαίνεται αυθεντική και πιστεύω ότι με μικρότερη διάρκεια και λιγότερο «προπαγανδιστικό» στυλ θα ήταν ακόμα καλύτερη. (Κριτική μου για το Myfilm)
Προβάλλεται από 10/11/2022 στους κινηματογράφους
Είδος: Θρίλερ, Δράμα (160΄)
Χώρες: Πολωνία, Τσεχία, Γαλλία (2021)
Σκηνοθεσία: Γιαν Ματουζίνσκι
Παίζουν: Τόμας Ζιέτεκ, Σάντρα Κορζένιακ, Γιάσεκ Μπράσιακ, Ανιέσκα Γκροτσόφσκα. 
(Ήταν πρόταση της Πολωνίας για το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας)