30/9/22

Αθηνά - Athena

Τολμηρό, βίαιο, δραματικό και πολιτικό φιλμ του Ρομέν Γαβρά, πάνω στην ανισότητα, το ρατσισμό και την αστυνομική βία με φόντο μια φανταστική περιφερειακή γειτονιά του Παρισιού με την ονομασία «Αθηνά». Μια γειτονιά εμπνευσμένη από το «Μίσος» του Ματιέ Κασοβίτς αλλά με πιο έντονα τα χαρακτηριστικά της διαφορετικότητας (άλλωστε από το Μίσος του 1995 έχει τρέξει πολύ νερό στο κοινωνικο-πολιτικό αυλάκι, όχι μόνο της Γαλλίας).
Το φιλμ ξεκινά με πλάνα από πρόσωπα μεταναστών και ενώ από κάπου ακούγονται οι ειδήσεις που αναφέρονται στην αστυνομική βία και στο θάνατο ενός παιδιού 13 ετών από δυο αστυνομικούς, ο φακός του Γαβρά μας «συστήνει» τον Αμπντέλ (Ντάλι Μπένσαλαχ, ο Πρίμο στο No time to die) έναν Γάλλο στρατιώτη που μόλις επέστρεψε από την υπηρεσία στο Μάλι και φαίνεται θλιμμένος επειδή είναι αδελφός του 13χρονου Ιντίρ, που σκοτώθηκε από τους αστυνομικούς. Από τη σκηνή αυτή και μετά ξεκινάει μια σεκάνς, ένα μονοπλάνο τέλειας απεικόνισης μιας αγριότητας που έχει καταλάβει τα μέλη της κοινότητας, τα οποία καθοδηγούνται από τον άλλο αδελφό του 13χρονου, τον Καρίμ (Σάμι Σλιμάνι), ο οποίος είναι εμφανώς ταγμένος «απέναντι στο σύστημα» και αποφασισμένος να το αλλάξει με ένοπλη επανάσταση.
Ο φακός του Γαβρά ακολουθεί πότε τον «μετριοπαθή» Αμπντέλ που αντιλαμβάνεται ότι ο πόλεμος που έχει ξεσπάσει μεταξύ των κατοίκων της Αθηνάς και της αστυνομίας δεν πρόκειται να φέρει πίσω το νεκρό αδελφό τους και πότε τον «ριζοσπάστη» Καρίμ, που οργανώνει τις επιθέσεις κατά της αστυνομίας, ακόμα και με το δικό της οπλισμό που έχει κερδίσει από προηγούμενες μάχες στη γειτονιά. Μέσα σε όλο αυτό το χάος, υπάρχει και τρίτος αδελφός ο Μόκταρ (Ουασίνι Έμπαρεκ), ο οποίος κινείται ανεξάρτητα των άλλων δύο. Είναι ο «καιροσκόπος» που θέλει να επωφεληθεί από τις ταραχές και το χάος που επικρατεί και αυτός ο χαρακτήρας δίνει μια άλλη διάσταση στην ιστορία της ταινίας. Αλλά ως εδώ…
Τα πολλά μονοπλάνα του Γαβρά ανάμεσα στους αντιμαχόμενους -που θεωρώ ότι θα μείνουν ιστορικά (και εδώ επισημαίνω ότι η ταινία ήταν υποψήφια για Χρυσό Λέοντα στη Βενετία φέτος)- διακόπτονται μόνο από δραματικά close up στα πρόσωπα των αδελφών του δολοφονηθέντος 13χρονου, τα οποία ούτε λίγο ούτε πολύ δείχνουν ότι ακόμα και μέσα σε αυτή την ταραχή, υπάρχουν ψήγματα ανθρωπιάς, που όμως θάβεται κάτω από την αδικία, τις ανισότητες και την αδικαιολόγητη βία. Μια βία που μπορεί να αντιστρέφει τους ρόλους και αυτό φαίνεται στο φινάλε, που αν και αμφιλεγόμενο δεν παύει να είναι πολιτικό. 
Το σενάριο, που θυμίζει αρχαία τραγωδία, ανήκει στους Ρομέν Γαβρά, Ελίας Μπέλκνταρ και Λατζ Λι που είχε σκηνοθετήσει το παρόμοιο «Οι άθλιοι» (που προβάλλεται στο Cinobo). Η φωτογραφία σε κόκκινες αποχρώσεις του Ματίας Μπουκάρντ, μέσα από τους καπνούς, έξω στο δρόμο και ανάμεσα στα καταθλιπτικά διαμερίσματα των μεταναστών και των άλλων περιθωριακών τονίζει την ένταση, όπως επίσης και το χορωδιακό soundtrack του Σάρκιν. (Κριτική μου στο myFilm)
INFO
Είδος: Δράμα, Δράσης (99΄)
Χώρα: Γαλλία (2022)
Σκηνοθεσία: Ρομέν Γαβράς
Παίζουν: Ντάλι Μπένσαλαχ, Σάμι Σλιμάνι, Άντονι Μπαχόν, Ουασίνι Έμπαρεκ
Σύνοψη: Η τραγική δολοφονία ενός αγοριού πυροδοτεί έναν πόλεμο στην Κοινότητα Αθηνά. Στο επίκεντρο της σύγκρουσης βρίσκονται τα αδέρφια του θύματος (Προβάλλεται στο Netflix