16/6/21

Yalda, a night for forgiveness – Γιάλντα, η νύχτα της συγχώρεσης

Γιάλντα αποκαλείται ένα περσικό έθιμο που έχει τις ρίζες του στη Ζωροαστρική παράδοση και είναι μία γιορτή του χειμερινού ηλιοστασίου. Στην πιο μεγάλη νύχτα του χρόνου, οι άνθρωποι μαζεύονται, πίνουν και τρώνε έως αργά για να υποδεχτούν ασφαλείς και ανανεωμένοι τη νέα μέρα.
Εκείνο το βράδυ έχει επιλέξει ένα τηλεοπτικό κανάλι του Ιράν για να μεταδίδει ζωντανά τη συγχώρεση που δίνει κάποιο θύμα εγκληματικής ενέργειας στον καταδικασμένο σε θάνατο θύτη του. Εάν τη δώσει, τότε ο καταδικασμένος αφήνεται ελεύθερος. Η συγχώρεση, είναι μια πράξη που την αποδέχονται, ουσιαστικά, όλες οι γνωστές θρησκείες. Όμως το να δίνεται συγχώρεση για αφαίρεση ζωής αγαπημένου προσώπου, ενώπιον κοινού και μάλιστα τηλεοπτικού, την ώρα μιας ζωντανής εκπομπής με χορηγούς και διαφημίσεις και με τηλεφωνική ψηφοφορία των τηλεθεατών, ξεπερνάει κάθε φαντασία.
Η ταινία του Μασούντ Μπακσί είναι εμπνευσμένη από πραγματική ιστορία και πραγματική τηλεοπτική εκπομπή (επί 11 χρόνια, η δημοφιλής εκπομπή «Honey Moon» προβαλλόταν κατά τη διάρκεια του ισλαμικού ιερού μήνα του Ραμαζανιού και συγκέντρωνε δωρεές από πολίτες -συνολικά σε εκατομμύρια- που βοηθούσαν στην εξόφληση των χρεών αίματος των κρατουμένων).
Στην ταινία, η φτωχή 20χρονη Μάριαμ (συγκλονιστική η Σαντάφ Ασγκαρί) έχει σκοτώσει τον ζάπλουτο 65χρονο σύζυγό της Νάσερ, είναι καταδικασμένη σε θάνατο και η μητέρα της έχει δηλώσει συμμετοχή στην εκπομπή για τη Νύχτα της Συγχώρεσης, χωρίς να την έχει ρωτήσει. Η καταδικασμένη Μάριαμ σέρνεται σχεδόν δια της βίας στο πλατό προκειμένου να ζητήσει συγγνώμη από την Μόνα (υπέροχη η Μπενάκ Τζαφαρί) την πλούσια κόρη του δολοφονημένου 65χρονου, η οποία μάλλον είναι οπαδός του «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» (που κι αυτό ισχύει σε πολλές θρησκείες).
Ο Μασούντ Μπακσί έχει δημιουργήσει μια πολυεπίπεδη ταινία. Δεν είναι μόνον το τηλεοπτικό πανηγύρι που στήνεται και έχει δύο «θύματα», την εγκληματία Μάριαμ με τα μεγάλα αθώα μάτια και την θυμωμένη κόρη του 65χρονου. Δεν είναι μόνο το θέμα των συμφερόντων μεταξύ παραγωγού της εκπομπής και σκηνοθέτη που αδιαφορούν πλήρως για τον αλληλοσπαραγμό θύματος και θύτη στο πλατό. Είναι και το θέμα των δύο κοινωνικών τάξεων, της φτωχής που παντρεύει τα κορίτσια της από τα 13 τους και της πλούσιας που εμφανίζεται να αγαπάει τους φτωχούς αλλά τους εκμεταλλεύεται. Είναι το μυστήριο που καλύπτει το κίνητρο της δολοφονίας του 65χρονου. Είναι και το μυστήριο της προσωπικότητας της Μόνα της κόρης του θύματος, που δεν μπορείς να μαντέψεις τι ζητάει από τον εαυτό της και τους άλλους. Είναι και το μυστήριο της μάνας της Μάριαμ που έστειλε την κόρη της στην εκπομπή χωρίς να τη ρωτήσει.
Υπάρχουν άγνωστα κίνητρα για τις πράξεις όλων, και ο Μασούντ Μπακσί (Μια Αξιοπρεπής Οικογένεια, 2012), έχει δημιουργήσει ένα κοινωνικό δράμα που είναι ταυτόχρονα και κλειστοφοβικό θρίλερ, μιας και διαδραματίζεται στο πλατό του στούντιο, αλλά και backstage, απ’ όπου δεν μπορεί να ξεφύγει
Η ταινία είναι εξαιρετική και οι δύο πρωταγωνίστριες συγκλονίζουν, η υποδυόμενη την καταδικασμένη με την αθωότητα που εκπέμπει και η κόρη του νεκρού με τα διλλήματα που φαίνεται να αντιμετωπίζει. Και οι δύο είναι ταυτόχρονα συμπαθείς, αλλά και αμφιλεγόμενοι χαρακτήρες. Δείτε την. (Κριτική μου στο Myfilm)
INFO
Προβάλλεται από 17/6/2021
Είδος: Κοινωνική (89΄)
Χώρες: Ιράν (2019)
Σκηνοθεσία: Μασούντ Μπακσί
Παίζουν: Σαντάφ Ασγκαρί, Μπενάκ Τζαφαρί, Μπαμπάκ Καριμί
Σύνοψη: Η Μάριαμ είναι μια νεαρή γυναίκα, η οποία έχει καταδικαστεί σε θάνατο για τη δολοφονία του ηλικιωμένου συζύγου της. Τη νύχτα της Γιάλντα θα παρουσιαστεί σε μια ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή, για να απολογηθεί για το έγκλημά της. Για να σωθεί, θα πρέπει η Μόνα, η κόρη του θύματος, να την συγχωρήσει. Αλλά η συγχώρεση αποδεικνύεται δύσκολη υπόθεση, όταν οι δύο γυναίκες αναγκάζονται να ξαναζήσουν το παρελθόν.
Βραβείο καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, Φεστιβάλ Sundance 2020.
Διανομή: Weirdwave