17/4/21

Αιματοβαμμένες Χώρες - Timothy Snyder

Ο ιστορικός Τίμοθι Σνάιντερ, στο βιβλίο του «Αιματοβαμμένες χώρες: Η Ευρώπη μεταξύ Χίτλερ και Στάλιν» που είναι προϊόν πολύχρονης και εις βάθος έρευνας σε πηγές και σε αρχεία, έχοντας πάντα επίκεντρο τον άνθρωπο, εξετάζει εξονυχιστικά τα στοιχεία που τεκμηριώνουν δύο μεγάλα εγκλήματα. Το ένα, όταν πέντε εκατομμύρια πολίτες της Σοβιετικής Ένωσης εξοντώθηκαν εσκεμμένα από τον Στάλιν. Και το άλλο, όταν στην ίδια χώρα οι πολίτες της, πέρασαν στα χέρια του Χίτλερ, που με την μαζική εξόντωση των Εβραίων, ανέβασαν τον συνολικό αριθμό των νεκρών αμάχων στα 14 εκατομμύρια. Με έρευνα σε νέα στοιχεία, το βιβλίο αυτό συγκλονίζει, φωτίζοντας για πρώτη φορά τα βάθη της δολοφονικής μανίας των δύο αυτών ολοκληρωτισμών.
Ο Σνάιντερ εμβαθύνει στα πραγματικά κίνητρα και τους πολιτικούς σχεδιασμούς του Στάλιν εστιάζοντας σε γραπτές ή προφορικές προσωπικές μαρτυρίες θυμάτων, εβραίων και μη. Ήδη πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Στάλιν είχε προκαλέσει εσκεμμένα τη μαζική εξόντωση μέσω λιμοκτονίας σχεδόν 5 εκατομμυρίων κατοίκων της Σοβιετικής Ένωσης. Στην εκτεταμένη ζώνη μεταξύ Μόσχας και Βερολίνου, αυτήν που ο συγγραφέας αποκαλεί «Αιματοβαμμένες χώρες», περίπου 14 εκατομμύρια άμαχοι εξοντώθηκαν διαδοχικά από το σοβιετικό και το ναζιστικό καθεστώς. Καθώς οι χώρες αυτές βρέθηκαν μετά το 1945 πίσω από το σιδηρούν παραπέτασμα, η ιστορία αυτών των μαζικών εκκαθαρίσεων και εκτελέσεων έμεινε επί αρκετά χρόνια στο ημίφως. Ο συγγραφέας ερεύνησε και έφερε στο φως νέα στοιχεία που στηρίζουν πειστικά τις ρηξικέλευθες απόψεις του. Έτσι, για πρώτη φορά αντιπαραβάλλονται τα μαζικά εγκλήματα των δύο ολοκληρωτισμών και εξηγείται η σχέση μεταξύ τους.
O Τίμοθι Σνάιντερ είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Yale και συνεργάτης του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών στη Βιέννη. Ειδικός στην Ιστορία της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης και στην Ιστορία του Ολοκαυτώματος, συνεργάζεται επίσης τακτικά με γνωστά ευρωπαϊκά και αμερικανικά έντυπα. Έχει τιμηθεί από την Αμερικάνικη Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών, καθώς και με τα βραβεία Χάνα Αρεντ και της Έκθεσης της Λειψίας. Είναι επίσης μέλος του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων των ΗΠΑ (μιας δεξαμενής σκέψης που ειδικεύεται στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και στις διεθνείς υποθέσεις), μέλος της Επιτροπής Αρχών του Μουσείου Ολοκαυτώματος των ΗΠΑ και μετέχει στην συντακτική επιτροπή των περιοδικών Journal of Modern European History και East European Politics and Societies. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Brown και πήρε το διδακτορικό του το 1997 από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Μιλάει έντεκα ευρωπαϊκές γλώσσες.
Το βιβλίο «Αιματοβαμμένες χώρες: Η Ευρώπη μεταξύ Χίτλερ και Στάλιν» (σε μετάφραση Ανδρέα Παππά που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος), αποτελεί ένα συγκλονιστικό ανάγνωσμα, ειδικά για όποιον δεν αρκείται στις καθιερωμένες από χρόνια αναγνώσεις της Ιστορίας και αποτελεί βιβλίο αναφοράς όσον αφορά στην αντικειμενική ενημέρωση για μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες της Νεότερης Ιστορίας.