11/11/15

Ο γιος του Σαούλ – Son of Saul

Υπόθεση: Οκτώβριος 1944, Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Ο Saul Auslonder είναι Ούγγρος, μέλος της Sonderkommando, της ομάδας των Εβραίων κρατουμένων η οποία έχει απομονωθεί από το στρατόπεδο και είναι αναγκασμένη να βοηθά τους Ναζί στον μηχανισμό των μεγάλης κλίμακας εκτελέσεων. Ενώ δουλεύει σε ένα από τα κρεματόρια ο Σαούλ ανακαλύπτει το πτώμα ενός αγοριού το οποίο θεωρεί ότι είναι παιδί του. Ενώ η Sonderkommando σχεδιάζει εξέγερση, ο Σαούλ αποφασίζει να φέρει εις πέρας μια αδύνατη αποστολή: να σώσει το σώμα του παιδιού από τις φλόγες, να βρει ένα Ραββίνο να απαγγείλει την νεκρώσιμη ακολουθία (Kaddish) και να θάψει το αγόρι όπως πρέπει.
Κριτική: Ένα συγκλονιστικό φιλμ,
ένα αριστούργημα χαμηλού προϋπολογισμού αλλά υψηλών τόνων και νοημάτων. Ανήκει στο είδος των ταινιών σινεφίλ, αν θέλετε να σας το κατατάξω. Επίσης, ανήκει και στην κατηγορία των ταινιών γύρω από το Ολοκαύτωμα, αλλά μη σας πάει το μυαλό στο οσκαρικό και εξιδανικευμένο «Η λίστα του Σίντλερ». 
Από την αρχή, η κάμερα ακολουθεί τον Σαούλ, που είναι και ο μοναδικός χαρακτήρας, στον οποίο εστιάζει ο σκηνοθέτης, αφήνοντας έξω από το κάδρο (και out of focus), όλα τα υπόλοιπα: Γερμανούς που διατάζουν, αιχμαλώτους που φωνάζουν ή κλαίνε γοερά, σκυλιά που γαυγίζουν, κλαγγές όπλων ή και πυροβολισμούς και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Ο σκηνοθέτης, με εκπληκτική μαεστρία, έχει αφήσει τα χειρότερα στη φαντασία σας: Ακούτε για ανθρώπους που πρέπει να γδυθούν, να μπούνε στα «ντους», για άλλους που μαζεύουν τα ρούχα τους, τα τιμαλφή τους. Για γιατρούς που πειραματίζονται, για κομμάτια που πρέπει να πάνε στο χειρουργείο, για κομμάτια που πρέπει να φυλαχθούν, για άλλους που πρέπει να πάνε στους λάκκους και να καούν. Για κορεσμό των θαλάμων, για ποσοστά που πρέπει να «φύγουν» την επαύριο….
Πότε-πότε, οι θαμπές (εκτός βάθους πεδίου) εικόνες, γίνονται πιο συγκεκριμένες αλλά δεν σοκάρουν, είναι τόσο κατακερματισμένες, που άλλα περιμένει ο θεατής από το σενάριο: Πως θα καταφέρει ο Σαούλ, να διατηρήσει ατόφιο το κορμάκι ενός αγοριού, που το νομίζει γιο του, από αυτόν τον ηθικό ξεπεσμό και να το κηδέψει ήσυχα σε κάποια γωνία με την προσευχή ενός ραβίνου. 
Σιωπηλά και με βλέμμα που «σκοτώνει» ο Σαούλ (απλά υπέροχος ο Γκέζα Ρόριγκ), ρισκάρει, εκβιάζοντας συντρόφους και φίλους, εβραίους και αλλοεθνείς, που βρίσκονται στην ίδια μοίρα με αυτόν (διότι θα έλθει και η σειρά τους για τους θαλάμους των αερίων), αλλά σε άλλους τομείς του κρεματόριου, ώστε να βρεθεί για λίγο έξω από το στρατόπεδο και να κάνει το ανθρώπινο καθήκον του, σεβόμενος την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την αξία της θρησκείας, στοιχεία χαμένα μέσα σ’ εκείνο το κολαστήριο. Εκεί ακριβώς βρίσκεται και η τελειότητα της ταινίας, στο γεγονός ότι σου χαρίζει μια αισιοδοξία, πως πάντα υπάρχουν άνθρωποι που ελπίζουν και αντλούν δύναμη από αυτό, για να κάνουν πράξη κάτι που σε άλλος φαντάζει ως μάταιο και άχρηστο.
Έχουν μεγάλη δύναμη οι εικόνες του Λάζλο Νέμες, αρκεί να έχετε την υπομονή να ακολουθήσετε τον Σαούλ στο δύσκολο δρόμο του προς την κάθαρση. Μέσα στο κρεματόριο, έξω από αυτό και ανάμεσα από συνανθρώπους, που έχουν χάσει κάθε ίχνος ηθικής, είτε είναι θύτες, είτε θύματα.

Σκηνοθεσία: Λάζλο Νέμες
Με τους: Γκέζα Ρόχινγκ, Λεβέντε Μολνάρ, Ουρς Ρεχν
Προβάλλεται από 12/11/15