"Η θυσία" της Ελένης Σαραντίτη

Η φίλη μου η Αγγελική Βουλουμάνου, παρουσίασε τις προάλλες το ιστορικό μυθιστόρημα "Η θυσία" της Ελένης Σαραντίτη (εκδ. Πατάκη) στη Βορέειο Δημοτική Βιβλιοθήκη, ενώ η συγγραφέας διάβασε αποσπάσματα και ακολούθησε συζήτηση.

Το βιβλίο, όπως μας είπε η συγγραφέας, γραφόταν επί τρία χρόνια και η κ. Σαραντίτη χρησιμοποίησε πολλές πηγές. Σκοπός της ήταν να προσεγγίσει τον άνθρωπο Λεωνίδα και να κάνει γνωστό στον αναγνώστη αυτόν τον πραγματικά αξιοθαύμαστο άντρα, που έζησε μες στην αγάπη και για την αγάπη οδηγήθηκε στον δρόμο της θυσίας. Τον Λεωνίδα, μέσα από ιστορικές πηγές, τις οποίες η Ελένη Σαραντίτη εξάντλησε σε τέτοιο βαθμό, που μιλώντας στο ακροατήριο της Βορέειου, «ζούσε» αυτά που έλεγε σαν να ήταν εκεί.
Στο πλούσιο, σε ιστορικά στοιχεία, εκφράσεις και λέξεις μυθιστόρημα, ο Λεωνίδας ξαγρυπνά στις Θερμοπύλες, 20 του Αυγούστου του 480 π.Χ. Με πανσέληνο. Στην αγρυπνία του, κατακλύζεται από μνήμες και νοσταλγεί. Ο έρωτας και ο γάμος με τη γυναίκα του, ο οκτάχρονος γιος του Πλείσταρχος με την ανεπτυγμένη διαίσθηση, ο πατέρας του και η αφοσίωσή του στη γυναίκα του, την οποία πιεζόταν από την Πολιτεία να εγκαταλείψει, ως άτεκνη. Η σχέση του με την κόρη Μεσσήνιων αιχμαλώτων, τη Δελφίνη, η φιλία με τον εκπεσόντα βασιλιά της Σπάρτης, μετέπειτα σύμβουλο του Ξέρξη, Δημάρατο. Η επεισοδιακή γέννηση του τελευταίου και η θλιβερή φυγή του. Ο ισχυρός βασιλιάς Κλεομένης, ετεροθαλής αδερφός του Λεωνίδα, και η σύγκρουσή του με τους Εφόρους. Η γνωριμία του Λεωνίδα με την υπέροχη Αιθιοπίδα, Άμπα, το γράμμα με το φυλαχτό που αυτή του έστειλε όταν εκστράτευε, η σημαντική συνάντηση με τον σεβάσμιο είλωτα Ανθέα, η εξαδέλφη του Ευδώρα, φαρμακοπώλις και μουσικός, που πέθανε από αγάπη, οι σύντροφοι, το χιούμορ του, η Σπάρτη, οι εορτές, οι μάχες, το ιερό της Ωραίας Ελένης όπου λατρευόταν σαν θεά, ένα θαύμα της. Τέλος, η άφιξη στις Θερμοπύλες. Οι πρώτες συγκρούσεις. Οι προσφορές του Ξέρξη στον Λεωνίδα.

"Έφυγε" ο Σίντνεϊ Λιούμετ

Σε ηλικία 86 ετών πέθανε ο σκηνοθέτης Σίντνεϊ Λιούμετ, γνωστός για τις ταινίες του "Σέρπικο" και "Σκυλίσια Μέρα" (που αναδείκνυαν τη σκοτεινή πλευρά της Νέας Υόρκης).
Ο Λιούμετ είχε προταθεί τέσσερις φορές για Όσκαρ Σκηνοθεσίας (αλλά δεν το κέρδισε ποτέ) για ταινίες με κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις και ήρωες ψυχολογικά ασταθείς.
Μόνον το 2005 πήρε Όσκαρ για τη συνολική προσφορά του στον κινηματογράφο (έχει σκηνοθετήσει πάνω από 40 ταινίες).
Αξέχαστη ήταν η ταινία του "Το Δίκτυο", μια καυστική καταγγελία για την τηλεόραση και πως επιχειρεί να χειραγωγεί τα πλήθη, στην οποία ο πρωταγωνιστής (Πίτερ Φιντς), μη αντέχοντας ως παρουσιαστής να κοροϊδεύει τον κόσμο, βγαίνει μια μέρα στην εκπομπή του και φωνάζει την κλασσική ατάκα: "I'm mad as hell, and I'm not going to take it anymore!", που ελεύθερα σημαίνει: "Έχω τρελαθεί τελείως και δεν πρόκειται να το αντέξω άλλο", καλώντας όλους τους τηλεθεατές να βγουν να το φωνάξουν από τα παράθυρα και τα μπαλκόνια τους, όπως και γίνεται.
Άλλες ταινίες του Λιούμετ που έχω δει και μου άρεσαν ήσαν οι: "Οι δώδεκα ένορκοι", "Έγκλημα στο Οριαν Εξπρές", "Εκβους", "Ενεχυροδανειστής", "Ενοχος σαν αμαρτία", "Ετυμηγορία", "Θανάσιμη παγίδα", "Λόφος", "Μεγάλη ληστεία της Νέας Υόρκης" και "Πριν ο διάβολος καταλάβει ότι πέθανες".

Ρωγμές στη σιωπή

Τρυφερό, εξομολογητικό, αποκαλυπτικό, ένα μυθιστόρημα που ανιχνεύει σε βάθος τις απόκρυφες πτυχές της ανθρώπινης ψυχής. Αυτό είναι επιγραμματικά, το μυθιστόρημα «Ρωγμές στη σιωπή» της Ζέτας Κουντούρη (εκδ. Κέδρος) που παρουσιάστηκε προ ημερών σε ειδική εκδήλωση διοργανωμένη από τη Δημοτική Βορέειο Βιβλιοθήκη, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχιακού Μεγάρου, παρουσία της αντιπροέδρου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Γλυκερίας Μοστρού και αρκετών φίλων του καλού και ποιοτικού βιβλίου.
Το βιβλίο παρουσίασε και επένδυσε μουσικά με κιθάρα και τραγούδι η φίλη μου η Αγγελική Βουλουμάνου, ενώ η συγγραφέας διάβασε αποσπάσματα από το μυθιστόρημα και στη συνέχεια επακολούθησε συζήτηση.
Η Ζέτα Κουντούρη γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Εργάστηκε επί σειρά ετών ως δικηγόρος και ως επιστημονική συνεργάτις στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 2007 έως το 2009 δίδαξε Δημιουργική Γραφή στο αντίστοιχο Εργαστήρι της Φοιτητικής Λέσχης του Πανεπιστημίου, το οποίο ίδρυσε η ίδια.
Έχει συνεργαστεί με γνωστά λογοτεχνικά περιοδικά.
Από τη συλλογή της «Η Πρεμιέρα», το διήγημα «το Στοίχημα» έχει συμπεριληφθεί στο νέο τόμο Ανθολογίας των Ρένου, Ήρκου και Στάντη Αποστολίδη, ενώ από τη συλλογή της «Όμορφη ζωή» το ομώνυμο διήγημα έχει μεταφραστεί στα ισπανικά και έχει δημοσιευθεί στην ανθολογία Ελληνίδων Συγγραφέων της Teresa Sempere (escritoras GRIEGAS, 2004).
Εκδότης: Κέδρος / ISBN: 978-960-04-4120-8 / Σελίδες: 248 / Τιμή: 12.50 ευρώ.

(Δημοσιεύτηκε στην Αμαρυσία στις 24 Μαρτίου 2011)

Πεθαίνοντας για την αλήθεια

Πολύ λίγος κόσμος γνωρίζει ότι κάθε χρόνο, περισσότεροι από εκατό δημοσιογράφοι χάνουν τη ζωή τους στις καυτές περιοχές του πλανήτη. Ακόμα λιγότεροι γνωρίζουν ότι στο Ιράκ περισσότεροι από 350 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σκοτώθηκαν από την αρχή του πολέμου το Μάρτιο του 2003 μέχρι σήμερα. Είναι ο μεγαλύτερος αριθμός θανάτων σε εμπόλεμη περιοχή από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Ο σκοπός του ντοκιμαντέρ “Πεθαίνοντας για την Αλήθεια”, λέει ο δημιουργός του, Νίκος Μεγγρέλης, είναι να πάει πέρα από τους αριθμούς και τις ψυχρές στατιστικές και να αφηγηθεί την ιστορία δημοσιογράφων που πέθαναν την ώρα που προσπαθούσαν να μεταφέρουν το ρεπορτάζ και την εικόνα στις εφημερίδες και στις τηλεοράσεις μας.».
Θέμα διεθνούς ενδιαφέροντος
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια ερευνητική ομάδα καταπιάνεται με ένα τόσο μεγάλο, διεθνούς

Δημοτική συγκοινωνία με εισιτήριο

Άρχισε οργανωμένα, συστηματικά και με την πρέπουσα τάξη (βλ. φωτο), η ενημέρωση του επιβατικού κοινού για την καθιέρωση του εισιτηρίου των 0,50 λεπτών του ευρώ στη Δημοτική Συγκοινωνία Αμαρουσίου για τους ξένους.
Διότι εμείς οι γηγενείς θα μετακινούμεθα δωρεάν επιδεικνύοντας την Artemis Card.
Ήδη τα πρώτα διαφημιστικά φυλλάδια έκαναν την εμφάνισή τους στα «κόκκινα» και αναπτέρωσαν τις ελπίδες όλων ημών των γηγενών Μαρουσιωτών.
Ελπίδες, που συγκλίνουν στην «ανανέωση του στόλου των λεωφορείων».
Αρκεί βεβαίως οι ετεροδημότες να πληρώνουν το αντίτιμο του εισιτηρίου.
Το νέο σύνθημα του Δήμου Αμαρουσίου συνοψίζεται σε μια φράση και είναι ανάλογο του μηνύματος των πεσόντων στον Μαραθώνα εναντίον των Περσών.
«Ω ξειν’ αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις, ότι τήδε κείμεθα, τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι».
Ω, ξένε, πες και στους άλλους μη Μαρουσιώτες, να πληρώνουν εισιτήριο, για την ανανέωση του

Τι κρίμα

Κανείς δεν έρχεται να δει και να θαυμάσει
Αυτήν την όαση
Που μερικοί
Περνώντας μέσα
Απ' την οδύνη της απώλειας
Δημιούργησαν για μας.

(Ποίημα του Τάσου Δενέγρη από τον τόμο «Μιλάει ο αγριόχοιρος», Υψιλον/Βιβλία, 2008)

Ο κόσμος είναι μεγάλος και η σωτηρία της ψυχής βρίσκεται στη γωνία

Δεν πρόκειται για ένα τυχαίο αφορισμό, αλλά για τίτλο ταινίας. Μιας ταινίας για τη ζωή, την τύχη, τις δυνατότητες και τις πιθανότητες που έχουμε για να επιβιώσουμε αρμονικά, τόσο με τον εαυτό μας, όσο και με τους γύρω μας. Μια ταινία, γεμάτη χιούμορ, που υμνεί, τόσο την επίλυση κάθε δυσκολίας της ζωής, όσο και την έλξη των αντίθετων ανθρώπινων χαρακτήρων. Μια ιστορία στην οποία όλα είναι δυνατά (όπως και στο τάβλι, που παίζει κυρίαρχο ρόλο στην αφήγηση).

Έπειτα από ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, ο Άλεξ δεν μπορεί να θυμηθεί ποιος είναι. Για να μπορέσει να του επαναφέρει τη μνήμη, ο παππούς του ο Μπάι Νταν ταξιδεύει στη Γερμανία, προκειμένου να οργανώσει ένα ταξίδι στο παρελθόν, ένα ταξίδι μνημών πίσω στη χώρα που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Σύννεφα «γεμίζουν» τα μέχρι τότε ειδυλλιακά παιδικά χρόνια του Άλεξ, ο οποίος ζει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη στη Βουλγαρία του 1980. Η τοπική αστυνομία πιέζει τον πατέρα του να κατασκοπεύσει και να καταδώσει τον πεθερό του, τον Μπάι Νταν, που είναι ο βασιλιάς του ταβλιού στην περιοχή. Η οικογένεια πολύ γρήγορα αποφασίζει να μεταναστεύσει στη Δύση για να γλιτώσει από όλα αυτά. 25 χρόνια μετά, ο Άλεξ βρίσκεται στο νοσοκομείο μετά από έναν βαρύ τροχαίο, στο οποίο σκοτώθηκαν και οι δυο του γονείς. Εκεί πηγαίνει να τον βρει ο παππούς του, που θέλει να τον βοηθήσει. Ενώ «ταξιδεύουν» διαμέσου του χρόνου και του τόπου, διασχίζουν τη μισή Ευρώπη παίζοντας τάβλι, το πιο απλό και συνάμα περίπλοκο από όλα τα παιχνίδια. Αυτή η καθημερινότητα βοηθά τον Άλεξ να συνειδητοποιήσει ποιος είναι, καθώς το τάβλι μπορεί να ξεκλειδώσει όλο του το παρελθόν.

Η σκηνοθεσία είναι του Στεφάν Κομαντάρεφ, ο οποίος για την ταινία του αναφέρει τα εξής: «Το κεντρικό νόημα της ιστορίας με συναρπάζει τόσο γιατί πραγματεύεται μερικά από τα πιο σημαντικά αλλά και απλά ερωτήματα της ανθρώπινης ύπαρξης : ποιος είμαι, ποιες είναι οι ρίζες μου, πως πρέπει να ζω τη ζωή μου; Η ανακάλυψη προσωπικών και συγκεκριμένων απαντήσεων σε αυτά τα ερωτήματα, προϋποθέτει ένα δύσκολο πνευματικό ταξίδι βάσει του χαρακτήρα του καθενός. Κάποιος μπορεί να ξεκινήσει το ταξίδι από μόνος του, κάποιος άλλος όμως μπορεί να δοκιμάσει μια άλλη λύση, που προέρχεται από την Ανατολή : να πραγματοποιήσει το ταξίδι ως μαθητευόμενος πλάι σε έναν δάσκαλο (γκουρού), που έχει ήδη βρει τις απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά.
Πολλοί από τους φίλους και τους συγγενείς μου μετανάστευσαν στη Δύση έχοντας στις αποσκευές τους ελπίδες και όνειρα. Στη συνέχεια, οι ελπίδες αυτές ανακατεύτηκαν με τη νοσταλγία και τη σύγχυση, όπως ακριβώς συμβαίνει με μια ξένη γλώσσα όταν αυτή διεισδύει στη ντόπια λαλιά του καθενός. Μένεις ή φεύγεις; Επιστρέφεις στο σπίτι σου ή προσπαθείς να προσαρμοστείς στη νέα σου πατρίδα; Σε ποιον κόσμο ανήκεις : σε αυτόν που γεννήθηκες ή σε αυτόν που θα πεθάνεις;
Για πρώτη φορά στον κινηματογράφο, μια ταινία ασχολείται με το τάβλι, τη φιλοσοφία του και τη δική του θεώρηση για τον κόσμο. Η γοητεία των παιχτών του ταβλιού, το λεκτικό τους ιδίωμα και τα χαρακτηριστικά τους αστεία, καθώς και η αινιγματική ατμόσφαιρα που υπάρχει στα στέκια του παιχνιδιού, όλα αυτά φτιάχνουν έναν ιδιαίτερο κόσμο. Το τάβλι είναι το αρχαιότερο παιχνίδι. Το συναντάς σε όλο τον κόσμο, είναι όμως πιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των Βαλκάνιων. Στην ιστορία της ταινίας μου, μέρος του χαρακτήρα των ηρώων είναι το τάβλι : καθοδηγεί τα πεπρωμένα τους διαμέσου του χρόνου και του τόπου. Οδηγός σε αυτό το ταξίδι είναι ο Μπάι Νταν, ο βασιλιάς του ταβλιού. Ευφυής και ευγενικός, η “φωνή” του οδηγεί τα γεγονότα με τη φρόνηση και το χιούμορ ενός σύγχρονου φιλοσόφου».

Πρωταγωνιστουν οι: Μίκι Μανόλοβιτς, Κάρλο Λιούμπεκ, Χρίστο Μουταφτσίεφ και Άννα Παπαδοπούλου

Η ιστορία της ταινίας, που γυρίστηκε το 2008 και έκτοτε έχει πάρει αρκετά βραβεία σε όποια φεστιβάλ πήγε, βασίστηκε στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Ilija Trojanow, που έγινε μπεστ σέλερ στη Βουλγαρία και την αναφέρω επειδή αυτές τις μέρες προβάλλεται στον κινηματογράφο της γειτονιάς μας, (ΔΙΑΝΑ - Περικλέους, πάνω από το σταθμό ΗΣΑΠ).

Αντικοινωνική συμπεριφορά

Καιρό είχα να ασχοληθώ με τους πολυπληθείς αναγνώστες μου, που κατά καιρούς με τιμούν με τα mails τους.

Το πράττω σήμερα.

Αφορμή στάθηκε πρόσφατο μήνυμα της φίλης αναγνώστριας Μαρίνας (με την επιθυμία να μη δημοσιεύσω το επώνυμό της) που μου γράφει: «Κύριε Πολύδωρε. Τώρα τελευταία, η στήλη σας δεν έχει μια σταθερή θέση και κάθε Σάββατο αναγκαζόμαστε να ξεφυλλίζουμε την εφημερίδα για να σας βρούμε. Γιατί συμβαίνει αυτό;».

Αγαπητή μου κ. Μαρίνα, όχι μόνον εσείς, αλλά και άλλοι αναγνώστες και αναγνώστριες, που είχαν συνηθίσει πολύ καιρό τώρα να με βρίσκουν πάντοτε στην ίδια θέση, μου υπέβαλαν το ίδιο ερώτημα.

Σήμερα είμαι υποχρεωμένος πλέον να απαντήσω, αποκαλύπτοντας μικρά μυστικά της δουλειάς.

Όπως είχε διαπιστωθεί από τους ειδικούς ερευνητές της εφημερίδας, ύστερα από εμπεριστατωμένη

Οι Διακοπές Του Κ. Ιλό (1953 - Les Vacances De M. Hulot)

Γιατί στις 100: Γιατί ενώ δεν ανήκει χρονολογικά στην κατηγορία του βωβού κινηματογράφου, έχει πρωταγωνιστή έναν τύπο που μιλά ελάχιστα και δημιουργεί ή πέφτει στις γνωστές κλισέ γκάφες του βωβού κινηματογράφου. Πρόκειται για γάλλο ήρωα αντίστοιχο του Σαρλώ, ψηλόλιγνο, άχαρο με παντελόνια που συνήθως φτάνουν μέχρι τον αστράγαλο και κινήσεις που αγγίζουν τα όρια του μπαλέτου. Αλλά σ’ αυτό το φιλμ δεν είναι μόνον ο ήρωας που απασχολεί τον σκηνοθέτη. Είναι ο τρόπος που κάνουν διακοπές οι μεσο- και μικροαστοί γάλλοι, ο τρόπος που συμπεριφέρονται στο καλοκαιρινό θέρετρο, όπου καταφθάνει ο πρωταγωνιστής μας και ανατρέπει κάθε καθιερωμένη συμπεριφορά. Η ταινία δεν είναι μια κωμωδία που βασίζεται πάνω στον κ. Ιλό. Είναι μια κοινωνική κριτική, δια μέσου του κ. Ιλό, μια παρατήρηση πολλών μικρών λεπτομερειών που δίνουν ένα εξωφρενικό κοινωνικό σύνολο. Μια παρατήρηση, που δεν είναι κουτσομπολίστικη, αλλά εκλεκτική και αριστοκρατική. Εξαιρετικά έξυπνη και διασκεδαστική ταινία, η οποία συνιστάται για πλήρη χαλάρωση.
Δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει υπόθεση. Απλά, ακολουθούμε το μοναχικό κ. Ιλό, να παίρνει την άδειά του και να πηγαίνει για διακοπές σε παραλιακό θέρετρο.
Σκηνοθεσία – Πρωταγωνιστής: Ζακ Τατί

Σιωπηλός Μάρτυς (1958 – Rear Window)

Γιατί στις 100: Γιατί είναι κινηματογράφος… μέσα στον κινηματογράφο. Μια ταινία αγωνίας, από έναν επιδέξιο σκηνοθέτη που μας πείθει «με ευγενικό τρόπο», ότι το να κρυφοκοιτάζουμε μέσα από το παράθυρό μας τις κινήσεις των γειτόνων, μπορεί να εξελιχθεί σε τρομερά επικίνδυνη υπόθεση. Μη σας πω και μοιραία. Καλύτερα να παρακολουθούμε τηλεόραση, που λέει ο λόγος. Ευρηματικό σενάριο, σωστά δομημένοι χαρακτήρες και εξαιρετικές ερμηνείες είναι τα χαρακτηριστικά της ταινίας, την οποία πολλοί σκηνοθέτες μιμήθηκαν αργότερα. Ήταν υποψήφια και για 4 Όσκαρ.
Υπόθεση: Επαγγελματίας φωτογράφος καθηλώνεται σπίτι του, λόγω του σπασμένου του ποδιού και περνάει την ώρα του παρατηρώντας τους γείτονες με τον τηλεφακό της μηχανής του, από το πίσω παράθυρο, που βλέπει σε πολυκατοικία αρκετών διαμερισμάτων. Ώσπου θα γίνει μάρτυρας ενός εγκλήματος, κατά τα φαινόμενα. Ποιος θα τον πιστέψει όμως, όταν δεν έχει άλλες αποδείξεις εκτός από το γεγονός ότι κρυφοκοίταζε; Έτσι, αναλαμβάνει να αποκαλύψει το υποτιθέμενο έγκλημα, χρησιμοποιώντας την όμορφη φίλη του, που τον επισκέπτεται πότε – πότε. Το κακό είναι ότι ο ύποπτος για το φόνο, αντιλαμβάνεται τις κινήσεις τους και αντιδρά.
Σκηνοθεσία: Άλφρεντ Χίτσκοκ
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Στιούαρτ, Γκρέις Κέλι