20/2/11

Ο κόσμος είναι μεγάλος και η σωτηρία της ψυχής βρίσκεται στη γωνία

Δεν πρόκειται για ένα τυχαίο αφορισμό, αλλά για τίτλο ταινίας. Μιας ταινίας για τη ζωή, την τύχη, τις δυνατότητες και τις πιθανότητες που έχουμε για να επιβιώσουμε αρμονικά, τόσο με τον εαυτό μας, όσο και με τους γύρω μας. Μια ταινία, γεμάτη χιούμορ, που υμνεί, τόσο την επίλυση κάθε δυσκολίας της ζωής, όσο και την έλξη των αντίθετων ανθρώπινων χαρακτήρων. Μια ιστορία στην οποία όλα είναι δυνατά (όπως και στο τάβλι, που παίζει κυρίαρχο ρόλο στην αφήγηση).

Έπειτα από ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, ο Άλεξ δεν μπορεί να θυμηθεί ποιος είναι. Για να μπορέσει να του επαναφέρει τη μνήμη, ο παππούς του ο Μπάι Νταν ταξιδεύει στη Γερμανία, προκειμένου να οργανώσει ένα ταξίδι στο παρελθόν, ένα ταξίδι μνημών πίσω στη χώρα που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Σύννεφα «γεμίζουν» τα μέχρι τότε ειδυλλιακά παιδικά χρόνια του Άλεξ, ο οποίος ζει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη στη Βουλγαρία του 1980. Η τοπική αστυνομία πιέζει τον πατέρα του να κατασκοπεύσει και να καταδώσει τον πεθερό του, τον Μπάι Νταν, που είναι ο βασιλιάς του ταβλιού στην περιοχή. Η οικογένεια πολύ γρήγορα αποφασίζει να μεταναστεύσει στη Δύση για να γλιτώσει από όλα αυτά. 25 χρόνια μετά, ο Άλεξ βρίσκεται στο νοσοκομείο μετά από έναν βαρύ τροχαίο, στο οποίο σκοτώθηκαν και οι δυο του γονείς. Εκεί πηγαίνει να τον βρει ο παππούς του, που θέλει να τον βοηθήσει. Ενώ «ταξιδεύουν» διαμέσου του χρόνου και του τόπου, διασχίζουν τη μισή Ευρώπη παίζοντας τάβλι, το πιο απλό και συνάμα περίπλοκο από όλα τα παιχνίδια. Αυτή η καθημερινότητα βοηθά τον Άλεξ να συνειδητοποιήσει ποιος είναι, καθώς το τάβλι μπορεί να ξεκλειδώσει όλο του το παρελθόν.

Η σκηνοθεσία είναι του Στεφάν Κομαντάρεφ, ο οποίος για την ταινία του αναφέρει τα εξής: «Το κεντρικό νόημα της ιστορίας με συναρπάζει τόσο γιατί πραγματεύεται μερικά από τα πιο σημαντικά αλλά και απλά ερωτήματα της ανθρώπινης ύπαρξης : ποιος είμαι, ποιες είναι οι ρίζες μου, πως πρέπει να ζω τη ζωή μου; Η ανακάλυψη προσωπικών και συγκεκριμένων απαντήσεων σε αυτά τα ερωτήματα, προϋποθέτει ένα δύσκολο πνευματικό ταξίδι βάσει του χαρακτήρα του καθενός. Κάποιος μπορεί να ξεκινήσει το ταξίδι από μόνος του, κάποιος άλλος όμως μπορεί να δοκιμάσει μια άλλη λύση, που προέρχεται από την Ανατολή : να πραγματοποιήσει το ταξίδι ως μαθητευόμενος πλάι σε έναν δάσκαλο (γκουρού), που έχει ήδη βρει τις απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά.
Πολλοί από τους φίλους και τους συγγενείς μου μετανάστευσαν στη Δύση έχοντας στις αποσκευές τους ελπίδες και όνειρα. Στη συνέχεια, οι ελπίδες αυτές ανακατεύτηκαν με τη νοσταλγία και τη σύγχυση, όπως ακριβώς συμβαίνει με μια ξένη γλώσσα όταν αυτή διεισδύει στη ντόπια λαλιά του καθενός. Μένεις ή φεύγεις; Επιστρέφεις στο σπίτι σου ή προσπαθείς να προσαρμοστείς στη νέα σου πατρίδα; Σε ποιον κόσμο ανήκεις : σε αυτόν που γεννήθηκες ή σε αυτόν που θα πεθάνεις;
Για πρώτη φορά στον κινηματογράφο, μια ταινία ασχολείται με το τάβλι, τη φιλοσοφία του και τη δική του θεώρηση για τον κόσμο. Η γοητεία των παιχτών του ταβλιού, το λεκτικό τους ιδίωμα και τα χαρακτηριστικά τους αστεία, καθώς και η αινιγματική ατμόσφαιρα που υπάρχει στα στέκια του παιχνιδιού, όλα αυτά φτιάχνουν έναν ιδιαίτερο κόσμο. Το τάβλι είναι το αρχαιότερο παιχνίδι. Το συναντάς σε όλο τον κόσμο, είναι όμως πιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των Βαλκάνιων. Στην ιστορία της ταινίας μου, μέρος του χαρακτήρα των ηρώων είναι το τάβλι : καθοδηγεί τα πεπρωμένα τους διαμέσου του χρόνου και του τόπου. Οδηγός σε αυτό το ταξίδι είναι ο Μπάι Νταν, ο βασιλιάς του ταβλιού. Ευφυής και ευγενικός, η “φωνή” του οδηγεί τα γεγονότα με τη φρόνηση και το χιούμορ ενός σύγχρονου φιλοσόφου».

Πρωταγωνιστουν οι: Μίκι Μανόλοβιτς, Κάρλο Λιούμπεκ, Χρίστο Μουταφτσίεφ και Άννα Παπαδοπούλου

Η ιστορία της ταινίας, που γυρίστηκε το 2008 και έκτοτε έχει πάρει αρκετά βραβεία σε όποια φεστιβάλ πήγε, βασίστηκε στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Ilija Trojanow, που έγινε μπεστ σέλερ στη Βουλγαρία και την αναφέρω επειδή αυτές τις μέρες προβάλλεται στον κινηματογράφο της γειτονιάς μας, (ΔΙΑΝΑ - Περικλέους, πάνω από το σταθμό ΗΣΑΠ).