Η μελέτη διερευνά τη σχέση ιστορίας και κινηματογράφου, με σημείο αναφοράς το Προσφυγικό, στις διάφορες πτυχές του (πολιτικοί πρόσφυγες, εσωτερικοί πρόσφυγες, Μικρασιάτες, Πόντιοι, Έλληνες της Κωνσταντινούπολης), όπως αναπαρίσταται στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή του 20ού αιώνα.
Το βιβλίο εξετάζει τις ταινίες που αναφέρονται στην προσφυγιά, τους τρόπους με τους οποίους το παρελθόν ανασυγκροτείται σε αυτές και διαχέεται στον δημόσιο χώρο. Αναζητά τη σχέση των ταινιών με την ιστορική πραγματικότητα και τη συμβολή τους στη συλλογική μνήμη.
Από τις σελίδες του παρελαύνουν ταινίες όπως, η ταινία «Η μπόρα» (1929), σε σενάριο του Παύλου Νιρβάνα, η οποία δραματοποιεί τη Μικρασιατική Καταστροφή, μέσα από ένα κοινότοπο οικογενειακό δράμα, που όμως αποτελεί και την πρώτη καταγραφή του θέματος των προσφύγων.
Επίσης, περιλαμβάνονται και κάποια ελληνικά μελό από τις δεκαετίες του 1950 και 1960 τα οποία αναφέρονται σε θέματα προσφυγιάς ή στους οικονομικούς μετανάστες. Ταινίες που αποτύπωναν το όνειρο της αντιπαροχής αλλά δεν έδειχναν ποτέ τη θλιβερή όψη που είχαν τα χαμόσπιτα γύρω από την Αθήνα, εκτός βέβαια από την ταινία «Συνοικία το όνειρο» (1961) σε σκηνοθεσία του Αλέκου Αλεξανδράκη (ο οποίος πρωταγωνιστούσε μαζί με τον Μάνο Κατράκη και την Αλίκη Γεωργούλη), που καθιέρωσε τον ελληνικό νεορεαλισμό και λογοκρίθηκε αυστηρά.
Τέλος, υπάρχει και ένα ολόκληρο κεφάλαιο για τις ταινίες του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, οι οποίες όπως τονίζει η συγγραφέας Ελένη Ροδοπούλου «τοποθετούνται στα Βαλκάνια, ειδικά στα “ταραγμένα” βόρεια ελληνικά σύνορα (…) σε όχθες λίμνης ή ποταμού, συνήθως της μεθορίου», όπου οι άνθρωποι ετοιμάζονταν για τον ταξίδι τους προς την πατρίδα ή την εξορία.
Η ενδιαφέρουσα αυτή μελέτη, είναι αποτέλεσμα της διπλωματικής εργασίας της Ελένης Ροδοπούλου, για τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
(Εκδόσεις Μωβ, 2025 / Συγγραφέας: Ελένη Ροδοπούλου / Σελίδες: 136)