28/3/24

Ο μύθος του Γκοτζίλα και η εξέλιξή του

Αυτή την εβδομάδα κυκλοφορεί μια ταινία, η οποία σε μας τους παλαιότερους θυμίζει μέρες τρόμου, γέλιου και απέχθειας από τα νεανικά μας χρόνια μέχρι σήμερα, αφού πρώτα τρομάξαμε, κατόπιν την πήραμε στ’ αστεία και τώρα έχουμε αρχίσει να ενοχλούμαστε από το είδος. Η ταινία είναι η «Γκοτζίλα x Κονγκ: Η νέα αυτοκρατορία - Godzilla x Kong: The new empire», η πλέον πρόσφατη παραγωγή της Legendary Pictures, που όπως αναφέρει «είναι μία περιπέτεια που φέρνει τον παντοδύναμο Κονγκ και τον τρομαχτικό Γκοτζίλα αντιμέτωπους απέναντι σε μία κοινή κολοσσιαία, ανεξερεύνητη απειλή που βάζει σε κίνδυνο την ύπαρξη τους, αλλά και την ύπαρξη των ανθρώπων». 
Η ταινία αυτή εξερευνά την προέλευση και την ιστορία των μυθικών Τιτάνων, καθώς και τα μυστήρια της Νήσου του Κρανίου -όπου ανακαλύφθηκε πριν πολλά χρόνια ο βασιλιάς Κονγκ- και ταυτόχρονα αποκαλύπτει τη μυθική μάχη που σφυρηλάτησε αυτά τα εκπληκτικά όντα και τα έφερε κοντά στην ανθρωπότητα για πάντα. 
Είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι ο μύθος του Γκοτζίλα διατηρείται ακόμα ζωντανός και χτυπάει σημαντικά νούμερα στο box office. Να σκεφτούμε μόνον ότι όταν ξεκίνησε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχε δημιουργηθεί για να τονίσει στην ανθρωπότητα τις συνέπειες από τη ραδιενέργεια των ατομικών βομβών που είχαν χρησιμοποιήσει οι Αμερικανοί κατά των Ιαπώνων. Κάτι άλλαξε όμως και ενώ οι πρώτες ταινίες είχαν καθαρά αλληγορικό χαρακτήρα, στη συνέχεια ο μύθος Γκοτζίλα άλλαξε θεματική και έγινε πιο επιφανειακός, ενώ ακόμα και οι χαρακτήρες των ταινιών του, έπαψαν να εμπνέουν κάποιον ηρωισμό και έγιναν «πιο χάρτινοι» και από καρτούν. 
Ο Γκοτζίλα δημιουργήθηκε το 1954 από την Toho Company της Ιαπωνίας και από τότε, έχουν δημιουργηθεί πολλές συνέχειες, επανεκδόσεις και αναβιώσεις του. Υπάρχουν περίπου 36 κύριες ταινίες που προέρχονται από τη σειρά, η οποία περιλαμβάνει τόσο τις κλασικές ταινίες, όσο και τις νεότερες παραγωγές. Αυτό, χωρίς να λαβαίνω υπόψη άλλες εκδοχές και επανεκδόσεις του από τη Warner Bros και τη Legendary Pictures. 
Θα σταθώ σε πέντε ταινίες-σταθμούς κατά κάποιο τρόπο, στην ιστορία και την μεταβλητότητα του μύθου Γκοτζίλα, μέχρι τη φετινή: Πρώτη ήταν η Γκοτζίλα: Το τέρας του αιώνος - Gojira (ασπρόμαυρη, 1954). Πρόκειται για μια εμβληματική και από τις πιο διάσημες kaiju (ταινίες με τέρατα στο ιαπωνικό σινεμά) όλων των εποχών, που καθιέρωσε το είδος και ανέδειξε το ζοφερό δράμα που ανέκυψε στους Ιάπωνες μετά τις ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. 
Στο αλληγορικό θέμα της ταινίας, η βία και η επιστημονική πρόοδος βαδίζουν χέρι-χέρι. Οι δυο ατομικές βόμβες και οι αμερικανικές δοκιμές πυρηνικών όπλων στη συνέχεια είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του Gojira, ενός φαινομενικά ακατανίκητου τέρατος, που μοιάζει με δεινόσαυρο.
Αν και ασπρόμαυρη -και με αφελή για τη σημερινή εποχή οπτικά εφέ- αυτή η τεχνικά εντυπωσιακή ταινία-ορόσημο, σημείωσε ρεκόρ εισιτηρίων στην Ιαπωνία το 1954 και στη συνέχεια δημιούργησε ένα franchise με περισσότερες από 30 ταινίες, παιχνίδια, κόμικς, βιντεοπαιχνίδια και πολλά άλλα. 
Η επόμενη ήταν η Επιχείρησις Φούτζι Γιάμα - Mosura tai Gojira (έγχρωμη, 1964). Μια ταινία, στην οποία ο Gojira, που έχει μπει για τα καλά στη ζωή των Ιαπώνων, βρίσκεται αντιμέτωπος με νέα τέρατα που έχουν δημιουργήσει τα ιαπωνικά στούντιο Toho. 
Πρόκειται για ακόμα μια αλληγορική ταινία (με κάπως καλύτερα οπτικά και ηχητικά εφέ από εκείνη του 1954), στην οποία η γιγάντια σαύρα Mothra που ξεπετάγεται από ένα αυγό, το οποίο ξεβράζεται στη Ναγκόγια (το νησί των βρεφών) διεκδικείται από άπληστους επιχειρηματίες, που αρνούνται να το επιστρέψουν στις μικροσκοπικές νεράιδες της. 
Η απληστία και το προσωπικό κέρδος είναι αυτά που απειλούν πραγματικά τους χαρακτήρες αυτής της ταινίας, η οποία (κατά την IMDB) κέρδισε 2,1 εκατ. δολάρια, με σημερινές τιμές κατά τις πρώτες τρεις εβδομάδες στους κινηματογράφους. 
Τρίτη στη σειρά ήταν η Γκοτζίλα - Godzilla (έγχρωμη, 2014). Έχοντας μπει στη ζωή των Ιαπώνων ο Gojira που εν τω μεταξύ έχει ονομαστεί Godzilla σ’ αυτή την ταινία (που γυρίστηκε εξολοκλήρου σε στούντιο του Χόλιγουντ) ο κόσμος κατακλύζεται από την εμφάνιση τερατωδών πλασμάτων, αλλά ένα από αυτά -ο Γκοτζίλα πλέον- μπορεί να είναι το μόνο που μπορεί να σώσει την ανθρωπότητα. Αυτή η εκδοχή του εμβληματικού τέρατος σηματοδότησε την έναρξη του κινηματογραφικού Σύμπαντος των Τεράτων (monsterverse) και να σκεφτούμε ότι ήταν μόνο η δεύτερη ταινία Γκοτζίλα -είχε προηγηθεί μια του 1998. Όπως αναφέρεται στην imdb «αν και οι αποδόσεις στο box office ήταν χαμηλότερες από το επιθυμητό, η επανεκκίνηση αυτή του 2014, έτυχε θετικής υποδοχής από τους κριτικούς και ξεκίνησε με επιτυχία το franchise της Legendary Picture, η οποία στη συνέχεια εισέπραξε συνολικά γύρω στα 2 δις δολάρια σε πέντε ταινίες και δύο σειρές». 
Ακολούθησε η Shin Gojira (έγχρωμο, 2016). Αν και είναι η 31η ταινία του franchise, η ταινία αυτή θεωρήθηκε ως μια «εντυπωσιακή αναβίωση του είδους kaiju» και ταυτόχρονα μια πικρή σάτιρα για τη γραφειοκρατία και τη συλλογική ανοησία της ανθρωπότητας. Ενώ το τρομακτικό πλάσμα ισοπεδώνει τα πάντα στο πέρασμά του σκορπώντας θανατικό και βυθίζοντας την Ιαπωνία στο χάος (με οπτικά εφέ που αυτή τη φορά αγγίζουν την πραγματικότητα), οι υπεύθυνοι για την αντιμετώπισή του συνεδριάζουν συνεχώς, καθώς προσπαθούν να αποφασίσουν πώς θα το αντιμετωπίσουν καλύτερα.
Το Shin Gojira υπήρξε η ιαπωνική παραγωγή με τις υψηλότερες εισπράξεις, κατά την IMDB (1,9 εκατ. σε ΗΠΑ & Καναδά), μέχρι βεβαίως το 2023 και την κυκλοφορία του Godzilla Minus One (το οποίο με προϋπολογισμό περίπου 15 εκατ. δολάρια, εισέπραξε την πρώτη εβδομάδα μόνο σε ΗΠΑ & Καναδά 11,5 εκατ. δολάρια). 
Τέλος, ήταν η Γκοτζίλα vs. Κονγκ - Godzilla vs. Kong (2021). Στο κινηματογραφικό σύμπαν των τεράτων (monsterverse) αυτή τη φορά έρχονται αντιμέτωπα δύο από τα μεγαλύτερα τέρατα στην ιστορία του κινηματογράφου: τον εμβληματικό Godzilla και τον ιστορικό και πανίσχυρο υπερ-γορίλα Kong, 59 χρόνια μετά την πρώτη τους συνάντηση στο «King Kong vs. Godzilla» του 1962, με την ανθρωπότητα να βρίσκεται μπλεγμένη στα πόδια τους. 
Όμως αυτή τη φορά δεν υπάρχει καμία αλληγορία. Ο κόσμος πλέον έχει ξεπεράσει την ανησυχία από τις συνέπειες της πυρηνικής απειλής των πρώτων ταινιών Γκοτζίλα (και Κονγκ) και έχει αρχίσει να απειλείται -κινηματογραφικά- από άλλες σκοτεινές και καταχθόνιες δυνάμεις που έρχονται (και) από το μακρινό σύμπαν. 
Οι χαρακτήρες στο «Γκοτζίλα vs. Κονγκ» είναι αρκετοί και χάρτινοι και το σενάριο υπάρχει για να εξυπηρετήσει το franchise και το θέαμα -που αυτή τη φορά με τη βοήθεια της τεχνικής CGI απλωμένης σε οθόνες ΙΜΑΧ- είναι ακόμα πιο ρεαλιστικό αλλά και πιο θορυβώδες. 
(Στοιχεία & φωτο: International Movie Database)
(Αναδημοσίευση κειμένου από την εφημερίδα Αμαρυσία)