Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω ανορθόδοξα. Με έναν πρόλογο λίγο μεγαλύτερο από το θέμα μου. Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, έχω διαβάσει κατά τις ημέρες των εορτών των Χριστουγέννων δεκάδες αφιερώματα κριτικών κινηματογράφου (και άλλων δημοσιογράφων) για ταινίες με θέμα τα Χριστούγεννα ή κάτι συναφές. Πολλές δε από αυτές έχουν προβληθεί στην ελληνική τηλεόραση -από την εποχή της ασπρόμαυρης- και οι παλαιότερες μάλιστα, ίσως έχουν επηρεάσει τον τρόπο που γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Με το χειμωνιάτικο τοπίο, τη μουσική και τα τραγούδια (Grosby, Belafonte, Presley, Sinatra κλπ.) το διάκοσμο, τα δώρα κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, τα φιλιά κάτω από το γκι, τον Σάντα Κλάους που δεν έχει καμία σχέση με τον Άγιο Βασίλη που υμνούμε στα δικά μας κάλαντα και άλλα πολλά.
Εκτός από την πολύ-κινηματογραφημένη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» του Ντίκενς με τον Εμπενέζερ Σκρουτζ, ο οποίος μια νύχτα βλέπει εφιάλτη στον ύπνο του και ξυπνώντας αλλάζει χαρακτήρα από τσιγκούνης και εσωστρεφής σε γενναιόδωρος και εξωστρεφής, έχουμε και τις «μοντέρνες» διασκευές της, που αναφέρονται σε κάθε χριστουγεννιάτικο αφιέρωμα. Υπάρχουν πάρα πολλές και με την πάροδο των ετών προστίθενται νέες. Είναι ως επί το πλείστον αμερικάνικες. Τις έχουμε συνηθίσει και κάθε χρόνο προτείνονται από αρκετά έντυπα, ιστοσελίδες και ιστολόγια για να δημιουργηθεί εορταστικό κλίμα (Christmas Mood, όπως λέμε και στο χωριό μου).
Θα αναφέρω μερικές, που κι εγώ έχω συμπεριλάβει σε αφιερώματα στην Αμαρυσία και το Myfilm: Μια υπέροχη ζωή (It’s a wonderful life, 1946), Το θαύμα της 34ης Οδού (Miracle on 34th Street, 1947), Λευκά Χριστούγεννα (White Christmas, 1954), Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα (A Christmas Carol, 1984), Πάρτι Φαντασμάτων (Scrooged, 1988), Μόνος Στο Σπίτι (Home Alone, 1990), The Muppet Christmas Carol (1992), Χριστουγεννιάτικος Εφιάλτης (The Nightmare Before Christmas, 1993), Όλοι Λένε σ’ Αγαπώ (Everyone Says I Love You, 1996), Έχετε Μήνυμα Στον Υπολογιστή Σας (You’ ve got mail, 1998), Αγάπη Είναι... (Love Actually, 2003), Ο Άι Βασίλης είναι Λέρα (Bad Santa, 2003), Το Πολικό Εξπρές (The Polar Express, 2004), Χριστούγεννα Στην Πρίζα (Deck The Halls, 2006), Χριστουγεννιάτικη Ιστορία (A Christmas Carol, 2009), New Year’s Eve (2011), Office Christmas Party (2016), Χριστούγεννα & Σια (Santa & Co, 2017), Τα Χρονικά Των Χριστουγέννων (The Christmas Chronicles, 2018), Last Christmas (2019), Jingle Jangle: Μαγικά Χριστούγεννα (Jingle Jangle: A Christmas Journey, 2020), Χριστούγεννα Ξανά Και Ξανά (Just Another Chtistmas, 2020), Χριστούγεννα εξ Ουρανού (Operation Christmas Drop, 2020), Love Hard (2021).
Όλες με συναίσθημα, ρομαντισμό, τρυφερότητα και άλλα γλυκερά... Υπάρχει ολόκληρη κινηματογραφική κουλτούρα γύρω από το θέμα, το οποίο έχει ξεφύγει από τους Έλληνες παραγωγούς και σκηνοθέτες. Μέχρι φέτος.
Επειδή φέτος το είδος αυτό, το τόλμησε ο Γιάννης Τσιμιτσέλης με την ταινία του «Κουραμπιέδες από χιόνι», για την οποία -ύστερα από αυτές που σας αράδιασα πιο πάνω- δεν μπορώ να μείνω αδιάφορος και να μη την προσθέσω στη λίστα. Διότι, ο Τσιμιτσέλης πήγε στο Τσεπέλοβο της Ηπείρου (έχουμε κι εμείς γραφικά χιονισμένα χωριά), το στόλισε και έφτιαξε μια ταινία με Christmas spirit «για μικρούς και μεγάλους», που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τις πιο πάνω που ανέφερα. Ίσως, να είναι και καλύτερη από μερικές, από τις οποίες απουσιάζει το Die Hard (1988), που το είδα φέτος σε μια παρόμοια λίστα. Ομολογουμένως δεν την είχα σκεφτεί ως χριστουγεννιάτικη… Του χρόνου θα την προσθέσω μαζί με τη δική μας.
Στους Κουραμπιέδες από Χιόνι, η ιστορία διαδραματίζεται κατά τη δεκαετία του ‘80, σε ένα χωριό, στο οποίο ένας χήρος ζαχαροπλάστης, ο κύριος Παναγιώτης (Αλέξανδρος Αντωνόπουλος) αναγκάζεται να κρύψει στο σπίτι του την μικρούλα Φανή, που πέθανε ξαφνικά η μητέρα της. Τα δυο εγγόνια του όμως (ο διάσημος από το Tonight Show Σπύρος Ντούγιας και η Στέλλα Μουρίκη) και ένας φίλος τους ανακαλύπτουν την κρυμμένη Φανή και γίνονται φίλοι. Τα παιδιά και ο κύριος Παναγιώτης ζουν μια περιπέτεια μεταξύ πραγματικότητας και παραμυθιού ξεγελώντας τους πάντες: την κόρη του (Κατερίνα Γερονικολού), τον γιατρό (Ηλία Μελέτη) που την φλερτάρει και τον χωροφύλακα (Μιχάλη Ρέππα). Τα εμπόδιά τους είναι άπειρα κι αφού περάσουν πολλές δοκιμασίες, θα αποκαλυφθούν και θα χρειαστεί να έρθουν αντιμέτωποι με τις συνέπειες των (οπωσδήποτε παραβατικών) πράξεών τους.
Οι ταινία, διαθέτει ένα σενάριο (των Μιχάλη Ρέππα, Θανάση Παπαθανασίου, Αγνής και Χάρη Χιώτη), γεμάτο μηνύματα αγάπης, αλτρουισμού και άλλα υπέροχα συναισθήματα, μια εξαιρετική ατμοσφαιρική φωτογραφία (του Παναγιώτη Βασιλάκη που έχει κάνει και τη «Φόνισσα»), την παιχνιδιάρικη μουσική του Θέμη Καραμουρατίδη και φυσικά πολύ καλές ερμηνείες μικρών και μεγάλων ηθοποιών που σέβονται τον εαυτό τους και το εορταστικό κλίμα, με επικεφαλής τον Αλέξανδρο Αντωνόπουλο.
Αν έπρεπε να βρω ένα ψεγάδι, αυτό θα ήταν το γεγονός ότι τη δεκαετία του ’80 δεν υπήρχαν προϊόντα του 2023, όπως αυτά προβάλλονται εμφανώς στην ταινία. Ατέλεια, που όμως δεν με αναγκάζει να συγκρίνω όλη την ταινία με τα Χριστούγεννα στον «Πύργο του Ντάουντον» του BBC.
(Δημοσιεύτηκε στην Αμαρυσία)