Επική ταινία του Μπερολούτσι, που μέσα από συγκεκριμένο ιστορικό φόντο είχε ως στόχο να αφηγηθεί την γέννηση των σοσιαλιστικών ιδεών και της επαναστατικής ουτοπίας, από τις αρχές του 20ού αιώνα (Novecento: εικοστός αιών) μέχρι και την πτώση του φασισμού.
Είναι η ιστορία για δύο αγόρια που γεννήθηκαν στην περιοχή Εμίλια-Ρομάνα της Βόρειας Ιταλίας την ίδια μέρα το 1901, του Αλφρέντο (Ρόμπερτ Ντε Νίρο) που είναι κληρονόμος της τεράστιας ιδιοκτησίας του παππού του (Μαρτ Λανκάστερ) και του Όλμο (Ζεράρ Ντεπαντιέ) που είναι μπάσταρδος εγγονός του πατριάρχη (Στέρλινγκ Χέιντεν) της αγροτιάς που ζει σε αυτές τις εκμεταλλεύσεις και εργάζεται για ένα μερίδιο της σοδειάς.
Τα παιδιά συνδέονται με στενή φιλία, μεγαλώνουν μαζί, ανακαλύπτουν την φύση και τον έρωτα, μοιράζονται τις γυναίκες, αλλά όσο περνούν τα χρόνια, η ταξική διαφορά που στα νεανικά τους χρόνια είχε μικρή σημασία, αυξάνει όλο και περισσότερο, για να καταλήξει να αποτελεί ανάμεσά τους, ένα χάσμα.
Στο σχεδόν εξάωρο φιλμ, που αν προβάλλονταν σήμερα σε έξι τηλεοπτικά επεισόδια ο σύγχρονος θεατής θα το αποκαλούσε «σαπουνόπερα εποχής» και το οποίο σαφώς θα μπορούσε να είναι μικρότερο και να θίγει το ίδιο πολιτικό θέμα μέσα από τη σχέση των δύο ταξικά διαφορετικών παιδιών, ο Μπερτολούτσι εξιστορεί την άνοδο και την πτώση του φασισμού στην Ιταλία και την ταυτόχρονη γέννηση του ουτοπικού σοσιαλισμού.
Ιστορία και πολιτική αλληγορία μεν, αλλά πολύωρος, πληθωρικός και θεαματικός κινηματογράφος για τους κινηματογραφόφιλους και επιπλέον με ένα «δυνατό cast» και εξαίρετους «λοιπούς συντελεστές»: τον Βιτόριο Στοράρο στη διεύθυνση φωτογραφίας και τον Ένιο Μορικόνε στη μουσική. Οπότε, μεγάλη διάρκεια, συν Μπερτολούτσι, συν τα γερά ονόματα ερμηνευτών και λοιπών συντελεστών, να πώς βγαίνει το.. έπος.
Κι όμως αυτή η ταινία θεωρήθηκε αμφιλεγόμενη στην εποχή της, όπως άλλωστε θεωρήθηκε αμφιλεγόμενο και το «Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι», το οποίο μερικοί κριτικοί, όπως η Πολίν Κάελ, το βρήκαν πιο καλύτερο του Μπερτολούτσι από το «1900», ενώ ο Ρότζερ Έμπερτ έγραφε «ο Μπερτολούτσι μας θαμπώνει οπτικά ως συγγνώμη για το αφηγηματικό χάος στο οποίο βρίσκεται». Όμως, γούστα είναι αυτά.
Προσωπικά έχω αξέχαστες σκηνές από το «1900», αλλά έχω και στιγμές που αναρωτιόμουν εάν συμβάλλουν στην εξέλιξη της ιστορίας ή απλά «μπήκαν» για να επιμηκύνουν τη διάρκεια, ώστε να θεωρηθεί έπος. Πρέπει να το δείτε όμως για να έχετε άποψη και μετά να το συγκρίνετε (κινηματογραφικά) με άλλα επικά φιλμ που μέσα από εγκληματικές φιγούρες (ευρωπαίων, από αγροτικές οικογένειες, μεταναστών στην Αμερική), θίγουν κι αυτά πολιτικά και κοινωνικά θέματα του 20ού αιώνα. Ξέρω ότι το μυαλό σας πηγαίνει στο εξάωρο «Νονός» του Φράνσις Φορντ Κόπολα (με Νίνο Ρότα στη μουσική), αλλά εγώ σκεφτόμουν επίσης και το τετράωρο «Κάποτε στην Αμερική» του Σέρτζιο Λεόνε (με Ένιο Μορικόνε στη μουσική). - Κριτική μου για το myFilm
INFO
Προβάλλεται από 11/5/2023 στις αίθουσες
Χώρες: Ιταλία, Γαλλία, Δυτική Γερμανία, 1976
Είδος: Δράμα, Ιστορικό, 317΄
Σκηνοθεσία: Μπερνάρντο Μπερτολούτσι
Παίζουν: Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Στεφανία Σαντρέλι, Μπαρτ Λάνκαστερ, Ντόναλντ Σάδερλαντ, Ντομινίκ Σαντά, Αλίντα Βάλι
Διανομή: New Star
