4/1/22

Τρία βιβλία για την κλιματική κρίση

«Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας κατακλύζει τις ακτές». «Οι τυφώνες και οι ανεμοστρόβιλοι γίνονται πιο σφοδροί και συχνότεροι». «Η κλιματική αλλαγή θα είναι μια οικονομική καταστροφή». Όλα αυτά ακούμε να παρουσιάζονται ως γεγονότα. Σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες όμως, όλες αυτές οι δηλώσεις είναι βαθιά παραπλανητικές. Όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή, τα ΜΜΕ, οι πολιτικοί και άλλες εξέχουσες φωνές έχουν δηλώσει ότι «η επιστήμη έχει ολοκληρώσει». 
Στην πραγματικότητα, από την έρευνα έως τις αναφορές που γίνονται στα ΜΜΕ, ισχύει το παιχνίδι «του χαλασμένου τηλέφωνου». Καταστρέφεται το πραγματικό νόημα από παρεξήγηση και παραπληροφόρηση. Οι βασικές ερωτήσεις -σχετικά με τον τρόπο που το κλίμα ανταποκρίνεται,  μας επηρεάζει και ποιες είναι οι επιπτώσεις του- παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αναπάντητες. Η κλιματική κρίση είναι πράγματι εδώ και απειλεί την επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Ακούμε διαρκώς πως δεν έχουμε καιρό για χάσιμο. Έχουμε όμως συνειδητοποιήσει ότι μπορεί να μας αφορά προσωπικά;
Τρία βιβλία διάβασα κατά τη διάρκεια των εορτών γύρω από το θέμα. Το πρώτο από αυτά έχει τίτλο «Το κλίμα είμαστε εμείς. Η σωτηρία του πλανήτη ξεκινάει από το πρωινό μας» του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ, που είναι ένας από τους καλύτερους σύγχρονους Αμερικανούς συγγραφείς, ο οποίος θεωρεί ότι η σωτηρία του πλανήτη απαιτεί να έρθουμε αντιμέτωποι με τον εαυτό μας και, κυρίως, με την απροθυμία να θυσιάσουμε την άνεσή μας για χάρη του μέλλοντός μας. 
Ο Φόερ παρουσιάζει το φλέγον αυτό ζήτημα της εποχής μας με τρόπο μοναδικό. Δεν μας καλεί μόνο να το δούμε ζωντανά μπροστά μας και να αντιληφθούμε πόσο επείγει η αντιμετώπισή του, αλλά μας προσφέρει κι έναν τρόπο να συμμετάσχουμε στη σωτηρία του πλανήτη. Ο Φόερ θεωρεί ότι η συλλογική δράση είναι εφικτή. Το έχουμε αποδείξει στο παρελθόν και μπορούμε να το κάνουμε ξανά. 
Το δεύτερο βιβλίο είναι το «Unsettled: What Climate Science Tells Us, What It Doesn’t and Why It Matters» («Άστατος: Τι μας λέει η επιστήμη του κλίματος, τι δεν λέει και γιατί έχει σημασία») του διακεκριμένου αμερικανού επιστήμονα Steven Koonin, που ήταν επιστημονικός σύμβουλος του Ομπάμα, το οποίο μας μεταφέρει πίσω από τα πρωτοσέλιδα της ίδιας της επιστήμης και καταρρίπτει δημοφιλείς μύθους, αποκαλύπτοντας αλήθειες ελάχιστα γνωστές γύρω από την «κλιματική κρίση».
Ο Koonin ισχυρίζεται ότι παρά τη δραματική αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες μειώθηκαν στην πραγματικότητα από το 1940 μέχρι το 1970. Επιπλέον, τα μοντέλα που χρησιμοποιούμε για να προβλέψουμε το μέλλον δεν είναι σε θέση να περιγράψουν με ακρίβεια το κλίμα που επικρατούσε στο παρελθόν. 
Τέλος, αναφερόμενος στις πυρκαγιές που -υποτίθεται ότι- προκαλεί η κλιματική αλλαγή, υποστηρίζει ότι η επιστήμη δεν συμφωνεί και αναφέρει ότι: η επιφάνεια της γης που καίγεται από πυρκαγιές κάθε χρόνο, έχει μειωθεί κατά 25% από τότε που ξεκίνησαν οι σχετικές μετρήσεις, δηλαδή από το 1998!
Το τρίτο είναι αυτό του Δανού συγγραφέα Bjorn Lomborg, πρόεδρου του think tank του Consensus Center Κοπεγχάγης και πρώην διευθυντή του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικής Αξιολόγησης της Δανικής κυβέρνησης, με τίτλο «False alarm: How Climate Change Panic Costs Us Trillions, Hurts the Poor, and Fails to Fix the Planet» (Λάθος συναγερμός: Πώς ο πανικός της κλιματικής αλλαγής μας κοστίζει τρισεκατομμύρια, πλήττει τους φτωχούς και αποτυγχάνει να σώσει τον πλανήτη). 
Σ’ αυτό, ο Lomborg ισχυρίζεται ότι κλιματική αλλαγή είναι πραγματική, αλλά δεν είναι «Η Αποκάλυψη», όπως την παρουσιάζουν τα ΜΜΕ. Οι προβλέψεις για τον επικείμενο θάνατο της Γης βασίζονται σε κακή επιστήμη και ακόμη χειρότερη οικονομική (και πολιτική, θα πρόσθετα) διαχείριση. 
Πανικόβλητοι –αναφέρει ο Lomborg- οι παγκόσμιοι ηγέτες έχουν δεσμευτεί σε εξαιρετικά δαπανηρές, αλλά σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματικές πολιτικές, που εμποδίζουν την ανάπτυξη και παραγκωνίζουν πιο απαραίτητες επενδύσεις πάνω στο ανθρώπινο κεφάλαιο: από την ανοσοποίηση μέχρι και την επιμόρφωση για μια καλύτερη διαβίωση, συμβίωση και επιβίωση. 
«Το κλίμα είμαστε εμείς», το «False Alarm» και το «Unsettled» αποτελούν μια διαφορετική ματιά στην πορεία για έναν καλύτερο πλανήτη. Ίσως λίγο πιο θερμό, αλλά ανεκτό, αν το θελήσουμε και προσαρμοστούμε σαν άτομα και κοινωνικά σύνολα. Εννοείται, ενθυμούμενοι πάντοτε τον James Lovelock και τη θεωρία του περί της Γαίας και της δύναμής της να αυτοελέγχεται και αυτορυθμίζεται χωρίς τη μεσολάβηση του ανθρώπου, που είναι μικρός για τα μέτρα της.