Εντελώς τυχαία, ανακάλυψα δύο βωβές ταινίες για τους fans του Άλφρεντ Χίτσκοκ, της πρώιμης περιόδου του, όταν ακόμα δεν είχε γίνει διάσημος και φυσικά πριν πάει στο Χόλιγουντ. Οι ταινίες, υπάρχουν στη πλατφόρμα του Netflix και η μια είναι «Η γυναίκα του αγρότη» (The farmer's wife, 1928), ενώ η δεύτερη είναι και η τελευταία του βωβή με τίτλο The Manxman (1929), η οποία στο Netflix εμφανίζεται και ως «Εξιλέωσις δικαίου». Στην Ελλάδα πάντως, είχε προβληθεί με τον τίτλο «Ο άνθρωπος από το νησί Μαν».
Για τους φίλους του Χίτσκοκ, που όπως εγώ δεν έχουν δει αυτά τα «συλλεκτικά» φιλμ, αφιερώνω δύο σύντομες κριτικές και συνιστώ ιδιαίτερα το The Manxman, που αποδεικνύει ότι ο Χίτσκοκ ακόμα και από τον βωβό κινηματογράφο, έδειχνε ότι θα γινόταν ο Master of Suspense.
* * *
Η γυναίκα του αγρότη - The farmer's wife
Είδος: Κωμωδία, Αισθηματική (100΄)
Χώρα: Μεγάλη Βρετανία (1928)
Φωτογραφία: Τζακ Κοξ
Παίζουν: Τζέιμσον Τόμας, Λίλιαν Χολ Ντέιβις, Γκόρντον Χάρκερ
Σύνοψη: Μετά το γάμο τη κόρης του ένας πλούσιος αλλά μοναχικός χήρος προσπαθεί να βρει την τέλεια σύζυγο με τη βοήθεια της ερωτοχτυπημένης οικονόμου του.
Κριτική: Βασισμένη σε θεατρικό έργο που είχε μεγάλη επιτυχία εκείνη την εποχή (1.400 παραστάσεις στο Λονδίνο), την ταινία αυτή του Χίτσκοκ, θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε «κωμωδία παρεξηγήσεων».
Ο πλούσιος χήρος έπειτα από μερικές απογοητευτικές εμπειρίες με τρεις ανυπόφορες και μάλλον άσχημες υποψήφιες νύφες, συνειδητοποιεί ότι η ιδανική γυναίκα που ψάχνει να βρει είναι η υπηρέτριά του, που της ζητούσε να τον βοηθήσει στην επιλογή νύφης.
Η ταινία ούτε μια στιγμή δεν δίνει την εντύπωση ότι ανήκει στον Χίτσκοκ, όπως τον γνωρίσαμε αργότερα στις ομιλούσες ταινίες του. Χαρακτηριστικό της, είναι το γεγονός ότι η κάμερα του σκηνοθέτη δεν στέκεται σε σταθερή απέναντι από τους ηθοποιούς, ώστε να δίνεται η εντύπωση πως πρόκειται για κινηματογράφηση θεατρικής παράστασης. Ενώ οι κάρτες με τους διαλόγους, δεν είναι πολλές όπως συνέβαινε με αρκετές ταινίες της «βωβής» εποχής.
Επίσης, στα υπέρ της ταινίας είναι η φωτογραφία του Τζακ Κοξ, σχεδόν μόνιμου συνεργάτη του Χίτσκοκ, η οποία εδώ είναι επηρεασμένη από τις ταινίες του Μουρνάου.
* * *
Εξιλέωση δικαίου – The Manxman
Είδος: Δράμα, Αισθηματική (100΄)
Χώρες: Μεγάλη Βρετανία, Νήσος Μαν (1929)
Φωτογραφία: Τζακ Κοξ
Παίζουν: Καρλ Μπρίσον, Άνι Όντρα, Μάλκολμ Κιν
Σύνοψη: Ένας φτωχός ψαράς στο νησί του Μαν εμπλέκεται σε ένα ερωτικό τρίγωνο με τον στενότερό του φίλο και την κόρη ενός ταβερνιάρη.
Κριτική: Στην Ελλάδα έγινε γνωστή με τον τίτλο «Ο άνθρωπος από το νησί Μαν». Το νησί του Μαν, είναι εξαρτώμενο από το Στέμμα και βρίσκεται στην Ιρλανδική θάλασσα. Πήρε το όνομά του από την Κελτική φυλή των Μανξ, οι απόγονοι των οποίων ακόμα κατοικούν εκεί.
Η ταινία (που είναι και η τελευταία βωβή του Χίτσκοκ) βασίζεται στο μυθιστόρημα του μυθιστοριογράφου και δραματουργού Χολ Κέιν, ο οποίος αν και έχει ξεχαστεί σε μεγάλο βαθμό, ήταν ένας εξαιρετικά δημοφιλής συγγραφέας στα ύστερα βικτοριανά και εδουαρδιανά χρόνια. Ο πατέρας του ήταν ένας Μάνξμαν, που είχε μεταναστεύσει στο Λίβερπουλ.
Η πρώτη κάρτα της ταινίας, αναφέρει ως tagline όπως θα λέγαμε σήμερα, τη φράση «Τι θα ωφελήσει έναν άνθρωπο αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο και χάσει τη δική του ψυχή;» η οποία και προδιαθέτει τον θεατή σ’ αυτό που θα παρακολουθήσει στη συνέχεια.
Το φιλμ ξεκινά με δύο φίλους που ζουν στο νησί Μαν. Ο Πιτ είναι ένας φτωχός ψαράς και ο Φίλιπ είναι δικηγόρος με προορισμό να γίνει δικαστής και από καλή οικογένεια. Και οι δύο είναι ερωτευμένοι με το ίδιο κορίτσι, αλλά ο Φίλιπ δεν εκφράζει τα αισθήματά του, όπως ο ενθουσιώδης Πιτ.
Ο πατέρας της κοπέλας αν ήταν να διαλέξει το γαμπρό του, δεν θα ήθελε τον Πιτ επειδή είναι φτωχός, οπότε ο Πιτ φεύγει «για τα ξένα», ώστε να κάνει περιουσία και να επιστρέψει να τη ζητήσει σε γάμο. Αφήνει δε την κοπέλα στα χέρια του φίλου του Φίλιπ για να την προσέχει. Η κοπέλα θα ερωτευτεί τον Φίλιπ, θα του δοθεί και οι δύο μαζί θα προδώσουν την εμπιστοσύνη που τους είχε δείξει ο Πιτ με ολέθριες για τους ίδιους συνέπειες.
Η ταινία ίσως είναι η ωριμότερη βωβή ταινία του Χίτσκοκ (έχει σκηνοθετήσει άλλες δέκα προηγουμένως). Είναι σκηνοθετημένη σαν να πρόκειται για ομιλούσα, υπάρχουν κοντινά πλάνα στα οποία οι αγγλομαθείς μπορούν να διαβάζουν τα χείλη των ηθοποιών και πολλές φορές δεν απαιτείται κάρτα διαλόγου. Έχει χαρακτήρες με βάθος και suspense, ενώ το μοντάζ πλησιάζει σε αυτό που θα αγαπήσει –και θα εκφράσει- αργότερα ο Χίτσκοκ: οι ταινίες να στηρίζονται περισσότερο στην εικόνα και στις εκφραστικές ερμηνείες παρά στους διαλόγους.
