Μάλιστα, αν κάποιοι φιλόδοξοι δρομείς δουν τις ταινίες που καταπιάνονται με το αγαπημένο τους άθλημα είναι δεδομένο πως όχι απλά θα ταυτιστούν με τους πρωταγωνιστές και με τις καταστάσεις που αυτές περιγράφουν αλλά ταυτόχρονα, θα εμπνευστούν και για τη συνέχεια των προσπαθειών τους.
Σήμερα, κάνουμε μια βουτιά στο κινηματογραφικό παρελθόν του τρεξίματος και θυμόμαστε τις πιο χαρακτηριστικές ταινίες που είχαν να κάνουν με το τρέξιμο. Όσοι είστε σινεφίλ και ταυτόχρονα σας αρέσει το τρέξιμο σημειώστε τις, γιατί κάποιες από αυτές θα τις δείτε αρκετές φορές.
(Πρόλογος, επιλογή ταινιών και σχόλια, από τον Γιώργο Παπαδημητρόπουλο στο https://runnfun.gr τον οποίο και ευχαριστώ)
The Jericho Mile (1979)
Ένας ισοβίτης που περνάει μοναχικά και μελαγχολικά τον ατελείωτο χρόνο του στη φυλακή, βρίσκει και πάλι νόημα στη ζωή του όταν αρχίζει να τρέχει. Τελικά, θα γίνει ένας δρομέας πολύ υψηλού επιπέδου και η αλήθεια είναι πως αν και πολλοί θεατές θα αναφωνήσουν πως «αυτά γίνονται μόνο στις ταινίες», με μια δεύτερη ανάγνωση και λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι αντιμετώπισαν τα ψυχολογικά τους προβλήματα μέσα από το τρέξιμο, το «The Jericho Mile» μπορεί τελικά να είναι μια ρεαλιστική ταινία.
Chariots of Fire (1981)
Η αληθινή ιστορία του Χάρολντ Άμπραχαμς και του Έρικ Λίντελ, δυο Βρετανών ερασιτεχνών δρομέων που πήραν μέρος στους Ολυμπιακούς του 1924 με σκοπό να κερδίσουν το χρυσό μετάλλιο. All time classic ταινία για το υποείδος των ταινιών αναφορικά με αγώνες δρόμου και βραβευμένο με τέσσερα Όσκαρ την εποχή της: καλύτερης ταινίας, καλύτερου σεναρίου, κοστουμιών και μουσικής. Ειδικά η μουσική της ταινίας είναι από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της με τον Βαγγέλη Παπαθανασίου να γράφει ένα αριστουργηματικό θέμα.
Personal Best (1982)
Η ιστορία δυο γυναικών στις ΗΠΑ λίγο πριν τους Ολυμπιακούς του 1980. Οι πρωταγωνίστριες ετοιμάζονται πυρετωδώς για την διοργάνωση της Μόσχας, η οποία μποϊκοταρίστηκε από τις ΗΠΑ. Μιλάμε άλλωστε για μια περίοδο που ο Ψυχρός Πόλεμος βρίσκεται στα ντουζένια του. Εκτός από την ηθοποιό Μαριέλ Χέμινγουέι, στην ταινία παίζει και η Πατρίς Ντόνελι που ήταν δρομέας και στην κανονική της ζωή καθώς και ο Κένι Μουρ, αληθινός μαραθωνοδρόμος και θρυλικός δημοσιογράφος που ασχολούταν με τον στίβο. Οι σκηνές με τις δυο πρωταγωνίστριες να προπονούνται στους αμμόλοφους της Καλιφόρνιας είναι από τις πλέον κλασικές.
Running Brave (1983)
Η αληθινή ιστορία του Μπίλι Μιλς, του Ινδιάνου που εκπροσώπησε τις ΗΠΑ στους Ολυμπιακούς του 1964 παρά το γεγονός ότι βίωσε θύελλα αντιδράσεων και έγινε αντικείμενο ρατσιστικής αντιμετώπισης από ένα μεγάλο μέρος της αμερικάνικης κοινωνίας. Μια από τις πιο συγκινητικές ταινίες του είδος για έναν άνθρωπο που όχι μόνο έτρεξε σε πείσμα των στερεοτύπων αλλά πήρε και το χρυσό στα 10.000 μέτρα.
On the Edge (1986)
Μια από τις πιο αντισυμβατικές και απρόβλεπτες ως προς την εξέλιξη της πλοκή τους ταινίες της λίστας, το «On the Edge» αφηγείται την ιστορία ενός μεσήλικου άντρα με τραγικό παρελθόν που γυρνάει στη γενέτειρά του την Καλιφόρνια έπειτα από 20 χρόνια απουσίας με μοναδικό σκοπό να καταφέρει να λάβει μέρος στον Μαραθώνιο της περιοχής, μια από τις πιο δύσκολες κούρσες των ΗΠΑ. Ξεκινάει προπονήσεις με τον παλιό του γυμναστή όμως υπάρχει ένα πρόβλημα για τον ήρωά μας; έχει δεχθεί ποινή ισόβιου αποκλεισμού καθώς πριν 20 χρόνια είχε επιχειρήσει να δωροδοκήσει έναν κριτή…
Forrest Gump (1994)
Δεν είναι ακριβώς ταινία που καταπιάνεται με το θέμα του τρεξίματος αλλά μια από τις πιο ιστορικές της σεκάνς έχουν να κάνουν με αυτό. Δεν είναι να απορεί κανείς που κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές σκηνές της ταινίας αφορούν τον πρωταγωνιστή της να τρέχει, ούτε πιο το «Run Forrest, run» είναι μια από τις πιο διάσημες ατάκες. Άπειροι άνθρωποι εμπνεύστηκαν από τον Φόρεστ Γκαμπ και ξεκίνησαν να τρέχουν ενώ κάποιοι επιχείρησαν και να τον μιμηθούν…
Without Limits (1998)
Από τις καλύτερες ταινίες της λίστας και σίγουρα μια από τις πιο αγαπημένες των δρομέων, η ταινία επικεντρώνεται στον θρυλικό μαραθωνοδρόμο Στιβ Πριφοντέιν, έναν από τους πιο χαρισματικούς δρομείς όλων των εποχών που σκοτώθηκε μόλις στα 24 του λόγω ενός τραγικού δυστυχήματος ακριβώς μετά τον τερματισμό του σε έναν αγώνα. Στη σύντομη ζωή του ο Πριφοντέιν κατάφερε να σπάσει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και το «Without Limits» αφηγείται τη σχέση του με τον επίσης θρυλικό προπονητή του, τον Μπιλ Μπόουερμαν, ο οποίος υπήρξε και συνιδρυτής της Nike.
Saint Ralph (2004)
Καναδικό διαμαντάκι, όχι τόσο γνωστό στο ευρύ κοινό αλλά αγαπημένο για όσους το έχουν ανακαλύψει, το «Saint Ralph» μας τοποθετεί στην πραγματικότητα του Καναδά τη δεκαετία του ’50. Ο 14χρονος πρωταγωνιστής έχει χάσει τον πατέρα του στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ενώ ξαφνικά η μητέρα του πέφτει σε κόμμα. Ο ίδιος αναζητά ένα θαύμα για να την κρατήσει στη ζωή και έτσι, παρά την ηλικία του και τις ελάχιστες ελπίδες που έχει, αποφασίζει να λάβει μέρος στον ιστορικό Μαραθώνιο της Βοστώνης. Αρκετά κλισέ αλλά πολύ αγαπημένο και σίγουρα τρελή πηγή έμπνευσης για όλους όσους θεωρούν πως η συμμετοχή τους σε έναν μαραθώνιο είναι κάτι σαν άπιαστο θαύμα.
Spirit of the Marathon (2007)
Το μοναδικό ντοκιμαντέρ της λίστας και ταυτόχρονα μια ταινία που πρέπει να βρίσκεται στην must see λίστα όλων, το «Spirit of the Marathon» ακολουθεί έξι δρομείς, μερικοί από τους οποίους είναι πραγματικοί θρύλοι, καθώς προετοιμάζονται για το τον Μαραθώνιο του Σικάγο το 2005. Μοιάζει αδύνατο να μην εμπνευστείς από μια ταινία που σε ένα σημείο της, ένας από τους πρωταγωνιστές λέει: «Είχα φτάσει σε ένα σημείο στη ζωή μου που δεν πίστευα πως θα μπορούσα ποτέ να είμαι ξανά χαρούμενος. Πλέον, νιώθω πως μπορώ να κάνω το οτιδήποτε». Όταν το πνεύμα του μαραθωνίου εκφράζεται από ανθρώπους που όλη τους η ζωή κινείται γύρω από τη συμμετοχή σε τέτοιους αγώνες, αυτόματα παίρνει άλλη διάσταση.
Run Lola Run (1998)
Καταχρηστικά μπαίνει ετούτη η ταινία σε αυτή τη λίστα καθώς δεν έχει να κάνει με το τρέξιμο ως άθλημα αλλά και πάλι: όταν έχουμε να κάνουμε με ένα φιλμ που κατά τη διάρκειά του η πρωταγωνίστρια τρέχει και δεν φτάνει –για να σώσει τον παντελώς άχρηστο φίλο της από τους μπελάδες που έχει- δεν θα μπορούσε να λείπει από εδώ. Η ταινία που έκανε την πανέμορφη Φράνκα Ποτέντε γνωστή στο ευρύ κοινό και ταυτόχρονα έδειξε πόσο… κουλ μπορεί να είναι το να τρέχεις (έστω και αν το κάνεις επειδή είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου όπως η Λόλα), το «Run Lola Run» είναι must see για τους «πιστούς» του τρεξίματος.
Run for Your Life (2008)
Ντοκιμαντέρ που εστιάζει στον πρωτοπόρο ιδρυτή και στη συνέχεια διευθυντή του Μαραθωνίου της Νέας Υόρκης, Φρεντ Λέμποου που πέθανε το 1994. Η ταινία πιάνει το νήμα της ιστορίας από τις απαρχές του συγκεκριμένου αγώνα, από τις αρχές των 70s δηλαδή όταν και ο Λέμποου, ο Εβραίος μετανάστης από τη Ρουμανία, διοργάνωσε τον πρώτο Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης και διηγείται την πορεία του αγώνα και του εμπνευστή του προς την γιγάντωση και την μετουσίωση σε μια από τις πιο διάσημες κούρσες του πλανήτη.
The Long Green Line (2008)
Άλλο ένα ντοκιμαντέρ για μια θρυλική μορφή των αγώνων δρόμου, τον προπονητή Τζο Νιούτον, ο οποίος ζούσε όταν το «The Long Green Line» είχε γυριστεί (πέθανε εννιά χρόνια αργότερα στα 90 του). Η φράση του Νιούτον «είναι καλό να είσαι σπουδαίος αλλά πολύ πιο σπουδαίο να είσαι καλός» συνοψίζει στο έπακρο τόσο τη φιλοσοφία του όσο και (κατ’ επέκταση) τη φιλοσοφία του ντοκιμαντέρ, ενός ντοκιμαντέρ για έναν άνθρωπο που στη μακρά πορεία του στους στίβους προπόνησε πάνω από 200 αθλητές.
Desert Runners (2013)
Αν πιστεύεις ότι υπάρχουν δύσκολες διαδρομές που νιώθεις πως δεν θα μπορέσεις ποτέ να διανύσεις, δες αυτό το ντοκιμαντέρ και μάλλον θα αναθεωρήσεις. Πως μπορεί να γίνει αλλιώς στη θέα ερασιτεχνών δρομέων που έχουν βάλει στόχο να ολοκληρώσουν τις πιο δύσκολες διαδρομές του κόσμου, διαδρομές μέσα στις πιο ζεστές και μεγάλες ερήμους του πλανήτη, όπως για παράδειγμα η Σαχάρα. Σου φαίνεται ακραίο; Κι όμως, αν δεις αυτό το ντοκιμαντέρ θα εκπλαγείς με το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη θέληση.
Unbroken (2014)
Με την Αντζελίνα Τζολί να κάθεται στην σκηνοθετική καρέκλα και τους αδερφούς Κόεν να υπογράφουν το σενάριο, το «Unbroken» είναι μια από τις πιο πρόσφατες ταινίες για τρέξιμο που έχουν γυριστεί. Επικεντρωμένο στον δρομέα Λουίς Ζαμπερίνι και τις τραυματικές του εμπειρίες από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το «Unbroken» είναι στην πραγματικότητα κάτι πολύ πιο ευρύ από απλά μια ταινία για το τρέξιμο αν και το τελευταίο στοιχείο δεν θα μπορούσε παρά να είναι κομβικό όταν έχουμε να κάνουμε με τη ζωή του Ζαμπερίνι…
The Barkley Marathons: The Race That Eats Its Young (2014)
Σε ένα άλλο κομμάτι σας έχουμε ήδη μιλήσει για τον Μαραθώνιο του Μπέρκλεϊ, την πιο σκληρή και δύσκολη κούρσα ολόκληρου του κόσμου, τον αγώνα που στα 25 πρώτα χρόνια που γινόταν μόλις δέκα άνθρωποι κατάφεραν να ολοκληρώσουν! Με τόσο κινηματογραφικό προφίλ, ο αγώνας του Μπέρκλεϊ δεν θα μπορούσε να μην γίνει ταινία και ετούτο εδώ το ντοκιμαντέρ είναι ό,τι πρέπει για να μάθεις για αυτή την τρελή και παλαβή διαδρομή.
Gun Runners (2015)
Δυο Κενυάτες βιοπαλαιστές, ο Τζούλιους Αρίλε και ο Ρόμπερτ Ματάντα, αφήνουν για λίγο την φτωχή καθημερινότητά τους στην Κένυα προκειμένου να προετοιμαστούν για ένα διεθνές τουρνουά στο οποίο θα συμμετάσχουν και η κάμερα αυτού του ντοκιμαντέρ τους ακολουθεί βήμα-βήμα στην προσπάθειά τους. Σεμιναριακό ντοκιμαντέρ για το πως η καθημερινότητα των Κενυατών δρομέων και της μεγάλης δρομικής σχολής τους καθορίζεται από τις άθλιες συνθήκες της χώρας που ζουν.
McFarland, USA (2015)
Ο ξεπεσμένος Κέβιν Κόστνερ, πολλά χρόνια μετά τις εποχές της μεγάλης ακμής του, «ζωντανεύει» εδώ έναν έμπειρο προπονητή που προπονεί μια ομάδα Λατίνων μαθητών σε μια χαμηλόφωνη αλλά συγκινητική ταινία, που θα εκτιμήσουν όλοι όσοι έχουν επιχειρήσει να φτάσουν από το μηδέν σε ένα καλό δρομικό επίπεδο.
Fifty: The Movie (2016)
Ο Μαλ Λο είχε βάλει στόχο να ολοκληρώσει 50 Μαραθώνιους, σε 50 βουνοκορφές της Νέας Ζηλανδίας και όλα αυτά μέσα σε 50 μέρες προκειμένου να μαζέψει λεφτά για ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα. Αν σου φαίνεται συναρπαστικό ως ιδέα, το ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε για αυτή την προσπάθεια είναι κάτι που πρέπει να δεις άμεσα.
Free to Run (2016)
Ένα ντοκιμαντέρ που ασχολείται με την πορεία και την εξέλιξη του αθλήματος τα τελευταία 50 χρόνια προβάλλοντας συνεντεύξεις ιστορικών και πέρα για πέρα επιδραστικών δρομέων που άλλαξαν το ρου της ιστορίας των αγώνων δρόμου. Αν θες να μάθεις γιατί το αγαπημένο σου άθλημα είναι σήμερα τόσο δημοφιλές, αυτό το ντοκιμαντέρ έχει την απάντηση.
Race (2016)
Από τις πιο επιτυχημένες ταινίες της λίστας, το «Race» είναι η κλασική ιστορία του Τζέσε Όουενς, του μεγάλου μαύρου δρομέα που έγραψε ιστορία όταν το 1936 κέρδισε τέσσερα χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου μπροστά στα μάτια του Αδόλφου Χίτλερ δίνοντάς του την ιδανική απάντηση στους ισχυρισμούς του περί φυλετικά κατώτερων ανθρώπων. Μέχρι και ψίθυροι για Όσκαρ είχαν ακουστεί όσον αφορά το «Race» την περίοδο που παιζόταν στο σινεμά…
Karl Meltzer: Made to Be Broken (2017)
Μια παραγωγή της Red Bull, το μικρού μήκους αυτό ντοκιμαντέρ (διαρκεί μόλις 42 λεπτά) ακολουθεί βήμα - βήμα την προσπάθεια του υπερμαραθωνοδρόμου Κάρλ Μέλτζερ να διανύσει σε χρόνο ρεκόρ το Μονοπάτι των Απαλάχιων Όρεων. Αν και δεν είναι πολύ σοφό να επιχειρήσεις να τον μιμηθείς χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία, το ντοκιμαντέρ σίγουρα θα σε εμπνεύσει και θα σου ανοίξει την όρεξη για τρέξιμο.
Breaking 2 (2017)
Ένα ντοκιμαντέρ που δεν παίχτηκε ποτέ στον κινηματογράφο αλλά αξίζει τον κόπο να το δεις αν θες να μάθεις τι συμβαίνει όταν η ανθρώπινη απόδοση και η επιστήμη συνεργάζονται για να επιτευχθεί το μάξιμουμ της απόδοσης. Το Breaking 2 είναι μια παραγωγή της National Geographic και ακολουθεί τους μαραθωνοδρόμους Έλιουντ Κίπχοτζ, Λελίζα Ντεζίζα και Ζερσέν Ταντέζ στην προσπάθειά τους να τερματίσουν σε έναν μαραθώνιο σε λιγότερο από δυο ώρες, μαζί με μια ομάδα επιστημόνων της Nike που μελετά τις προσπάθειές τους και τους βοηθάει να πετύχουν.
Boston: The Documentary (2017)
Από τα πιο πρόσφατα ντοκιμαντέρ του είδους, δημιουργημένο από τους ίδιους ανθρώπους που έφτιαξαν το «Spirit of the Marathon», αφηγείται την ιστορία του Μαραθώνιου της Βοστώνης, ενός από τους πιο διάσημους αγώνες δρόμου του κόσμου, από την απαρχή του μέχρι την τραγωδία το 2013. Μια από τις πιο ολοκληρωμένες προσεγγίσεις όσον αφορά το εν λόγω ζήτημα όπως παραδέχονται οι γνώστες του διάσημου αγώνα της Βοστώνης.
Showing Up (2016)
Ντοκιμαντέρ που ασχολείται με την καθημερινότητα ερασιτεχνών δρομέων, ανθρώπων που αντιλαμβάνονται το τρέξιμο ως την απόλυτη απόδραση από το άγχος της καθημερινότητας. Το ντοκιμαντέρ επικεντρώνεται στα μέλη της δρομικής ομάδας «November Project» και μπορεί να το δει κανείς στο Youtube.
The Running Man (1987)
Για το τέλος, μια ταινία που μόνο επιδερμικά έχει σχέση με το τρέξιμο αλλά όπως και να έχει σε βάζει σε διάθεση υπερέντασης και σε ωθεί να βγεις και να τρέξεις. Το «The Running Man» είναι μια 80s ένοχη απόλαυση με τον Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ, μια από τις μπόλικες action ταινίες με τελευταίο που μιλάει για μια μελλοντική, δυστοπική κοινωνία όπου η βασική διασκέδαση των ανθρώπων είναι να βλέπουν σκλάβους ενώ προσπαθούν να ξεφύγουν από τον θάνατο στις υψηλής τεχνολογίας αρένες. Ο Σβαρτσενέγκερ παίζει έναν από αυτούς και σε όλη την ταινία τρέχει διαρκώς…
The End…
Γιώργος Παπαδημητρόπουλος 18 Ιουλίου 2018