Καλοκαίρι χωρίς μπάσκετ, απλά... δεν γίνεται! Εντάξει, μπορεί να μη μπορούμε να παίξουμε στις παραλίες και στις θάλασσες –αν και ορισμένα γκατζετάκια τύπου πλωτές πλαστικές μπασκέτες, κάτι κάνουν– αλλά τουλάχιστον έχουμε επιλογές.
Καλοκαίρι επίσης, χωρίς θερινό σινεμά, πάλι δε γίνεται. Τι μας μένει, λοιπόν; Να δημιουργήσουμε το δικό μας μπασκετικό... θερινό σινεμά. Με ταινίες που θέμα τους έχουν, τι άλλο, το μπάσκετ.
Οι επιλογές ήταν πολλές. Τα γούστα ποικίλουν. Οι ελλείψεις αρκετές. Εντάξει, δεν τις έχω δει και όλες τις μπασκετικές ταινίες που έχουν κυκλοφορήσει. Είναι εκατοντάδες! Μετά από ενδελεχή σκέψη, επέλεξα τις μπασκετικές ταινίες που θεωρώ ότι αξίζει να έχει δει ο καθένας μας. Η επιλογή είναι προσωπική. Οι ενστάσεις και οι αντιπροτάσεις, ευπρόσδεκτες. Να σημειώσω, επίσης, ότι υπάρχουν πάρα πολλές ταινίες που μπορεί να μην έχουν άμεση σχέση με το μπάσκετ, αλλά εμπεριέχουν χαρακτηριστικές σκηνές, που η πλοκή ξετυλίγεται με τους ήρωες να κρατούν μια «σπυριάρα». Θα ήταν αδύνατον για ένα αφιέρωμα να τις ψάξω και αυτές. Επιφυλάσσομαι, όμως.
(Πρόλογος από το ομότιτλο αφιέρωμα του δημοσιογράφου, συγγραφέα και φίλου μου Γιώργου Αράπογλου, που το δημοσίευσε στο www.agapotobasket.gr και με την άδειά του αναδημοσιεύω εδώ την επιλογή μου των 10+2 ταινιών, που έχουν προβληθεί στη χώρα μας).
10. Ο δρόμος προς τη δόξα – Gloryroad (2006)
Έχω μια αδυναμία στις ταινίες που βασίζονται σε αληθινά γεγονότα και αυτή δε θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Εξαιρετικές ερμηνείες, πάντα επίκαιρα μηνύματα και το μπάσκετ σε πρωταγωνιστικό ρόλο, στην υπηρεσία της κοινωνίας.
Υπόθεση: Η αληθινή ιστορία του θρυλικού προπονητή Don Haskins (1930-2008, Μέλος του Hall of Fame από to 1997), ο οποίος το 1966, ως πρώτος προπονητής του Texas Western College τόλμησε και χρησιμοποίησε για πρώτη φορά στην ιστορία του κολεγιακού πρωταθλήματος πέντε αφροαμερικανούς αθλητές στην αρχική πεντάδα της ομάδας του. Στο τέλος της χρονιάς, ο "The Bear",όπως ήταν το προσωνύμιό του, στέφθηκε πρωταθλητής, όμως, αυτό που έχει σημασία είναι ότι η ομάδα εκείνης της χρονιάς άλλαξε την ιστορία του αθλήματος για πάντα. Το 2007, μάλιστα, ολόκληρη εκείνη η ομάδα του 1966 ήταν υποψήφια για το Hall of Fame.
Με τους: Josh Lucas, Derek Luke, Austin Nicjols, Jon Voight
Σενάριο / Σκηνοθεσία: Christopher Cleveland-Bettina Gilois / James Gartner
9. Το τέλος της αθωότητας - The basetball diaries (1995)
Δεν είναι αμιγώς μπασκετική ταινία, αλλά η αναφορά και μόνο, καθώς και οι ελάχιστες σκηνές σε ένα συνοικιακό γήπεδο μπάσκετ, είναι ικανές να της δώσουν μια θέση στο αφιέρωμα. Αυτό, συν το γεγονός ότι τα κορίτσια θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τους Λεονάρντο Ντι Κάπριο και Μαρκ Γουόλμπεργκ σε πολύ νεαρή ηλικία, όταν είχαν ήδη αρχίσει να αποδεικνύουν ότι εκτός από ωραίοι γκόμενοι –γούστα είναι αυτά – ήταν από μικροί και πολύ καλοί ηθοποιοί. Στα θετικά και το εκπληκτικό soundtrack.
Υπόθεση: Βασισμένη στην αυτοβιογραφία του Jim Caroll (1949-2009) με τίτλο «The Basketball Diaries», που κυκλοφόρησε το 1978, η ταινία αφηγείται την αληθινή ιστορία του «θρύλου» της Ν. Υόρκης, συγγραφέα, ποιητή, μουσικού της πάνκ και ενός καλλιτέχνη που δεν σταμάτησε να ονειρεύεται. Εν ολίγοις, το τέλος της αθωότητας και η γέννηση ενός καλλιτέχνη μέσα από μια ζωή γεμάτη βία, ναρκωτικά, σεξ και αναζητήσεις σε ένα κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον που δεν ήταν έτοιμο να διαχειριστεί τέτοιες προσωπικότητες. Δυνατή ταινία με τον Ντι Κάπριο, ακόμα και ως μειράκιο, να αποδεικνύει πως θα έπρεπε να έχει κάθε χρόνο «ρεζερβέ» μια θέση στις υποψηφιότητες για τα Όσκαρ.
Με τους: Leonardo Di Caprio, Mark Wahlberg, Lorraine Bracco, Bruno Cirby
Σενάριο / Σκηνοθεσία: Jim Caroll (αυτοβιογραφία) – Bryan Goluboff (διασκευή σεναρίου) / Scott Kalvert
8. Ο έκτος παίκτης - The 6th man (1997)
Εδώ παραθέτουμε δύο ταινίες που τους δίνουμε την ίδια αξία, αφού, όπως και να το κάνει κανείς, οπουδήποτε έχει μπει η υπογραφή των αδερφών Wayans, δεν ρωτάς. Απλώς το βλέπεις! Η θεότρελη οικογένεια του Χόλιγουντ, κατάφερε να μας χαρίσει δύο τέτοιες ταινίες, τις οποίες προτείνουμε χωρίς δεύτερη σκέψη.
Όσο κι αν δεν μπορεί να το πιστέψει κάποιος, «Ο έκτος παίκτης» έχει περισσότερα δραματικά, παρά κωμικά στοιχεία, ωστόσο, βλέπεται ευχάριστα και μαζί αποδεικνύει πως ο Marlon Wayans έχει το ταλέντο να σταθεί και σε άλλους ρόλους από αυτούς που τον έχουμε συνηθίσει.
Υπόθεση: Ο Antoine και ο Kenny Tyler είναι δύο αδέλφια που αγωνίζονται στο κολεγιακό πρωτάθλημα, ακολουθώντας την κληρονομιά του πατέρα τους. Όταν ο Antoine, ο οποίος είναι ο σταρ της ομάδας, παθαίνει έμφραγμα και πεθαίνει μέσα στο γήπεδο, η ευθύνη του ηγέτη πέφτει στον Kenny. Εκείνος δυσκολεύεται κι έτσι, ο αδερφός του, αποφασίζει να εμφανιστεί ξανά ως... φάντασμα για να τον βοηθήσει τόσο στο παιχνίδι του, όσο και στη ζωή του.
Με τους: Marlon Wayans, Kadeem Hardison, David Paymer, Michael Michele, Kevin Dunn
Σενάριο / Σκηνοθεσία: Christopher Reed - Cynthia Carle / Randall Miller
7. Celtic Pride (1996)
Ένα χρόνο νωρίτερα, ο Damon Wayans πρωταγωνίστησε σε μια κλασική αθλητική κωμωδία μαζί με ένα δοκιμασμένο κωμικό δίδυμο (Dan Aykroyd, Daniel Stern) και το αποτέλεσμα είναι αυτό που θα ήθελαν οι φίλοι του είδους. Γέλιο, θέαμα, ατάκες και γκάφες.
Υπόθεση: Ο Μάικ και ο Τζίμυ είναι δύο από τους πιο παλιούς και φανατικούς οπαδούς των Boston Celtics. Για την ομάδα τους θα έκαναν τα πάντα. Στην κυριολεξία. Αφού, δεν διστάζουν να απάγουν τον καλύτερο παίκτη των αντιπάλων των «Κελτών» στους τελικούς του NBA, ώστε να μην μπορέσει να αγωνιστεί απέναντι στην ομάδα τους.
Σημείωση του γράφοντος: Δυο είναι οι επιπλέον λόγοι που προτείνουμε αυτή την ταινία. Ο πρώτος είναι ότι, μεταξύ άλλων, εμφανίζεται ο τεράστιος Larry Bird! Ο δεύτερος... αντίπαλος των Celtics στους τελικούς του NBA είναι οι Utah Jazz! Αν μας άφηναν, μπορεί να παίρναμε επιτέλους ένα πρωτάθλημα!
Με τους: Damon Wayans, Dan Aykroyd, Daniel Stern
Σενάριο / Σκηνοθεσία: Judd Apatow / Tom De Cerchio
6. Αναζητώντας τον Φόρεστερ - Finding Forester (2000)
Δεν θα βρει κανείς θεαματικές ντρίπλες, καρφώματα, μουσική και γκόμενες, αλλά σίγουρα θα νιώσει διαφορετικά μετά από αυτή την ταινία. Ένας εκπληκτικός Sean Connery που καθηλώνει όποιον και να υποδυθεί κι ένας πολύ καλός Rob Brown στο ρόλο ενός νεαρού μαθητή που αναζητά την κλίση του ανάμεσα στον αθλητισμό και τη λογοτεχνία.
Υπόθεση: Ο Jamal Wallace γίνεται δεκτός σε ένα Λύκειο όπου οι απαιτήσεις είναι πολύ υψηλές. Ο ίδιος γίνεται αντικείμενο χλεύης ακόμα και από τους καθηγητές του, ενώ η αφροαμερικανική καταγωγή του του δημιουργεί πολύ συχνά προβλήματα. Μέχρι τη μέρα που θα συναντηθεί με τον διάσημο συγγραφέα William Forester, ο οποίος θα του δείξει έναν άλλο δρόμο. Εκείνον της αναζήτησης, της ποίησης και της λογοτεχνίας, ώσπου στο τέλος, θα τον βοηθήσει να ανακαλύψει το ταλέντο του στη γραφή.
Με τους: Sean Connery, Rob Brown, F. Murray Abraham, Anna Paquin, Busta Rhymes
Σενάριο / Σκηνοθεσία: Mike Rich / Gus van Sant
5. Μαγικά παπούτσια - Like Mike (2002)
Υπόθεση που μοιάζει αρκετά με το «Thunderstruck», μόνο που εδώ δεν εμφανίζεται ο ίδιος ο «MJ», αλλά τα... παπούτσια του. Από την ταινία, ωστόσο, παρελαύνουν «τέρατα» του NBA. Από πού να ξεκινήσει κανείς! Vince Carter, Allen Iverson, Jason Kidd, Tracy McGrady, Alonzo Mourning, Steve Nash, Dirk Nowitzki, Gary Payton, David Robinson… ουφ! Και πολλοί πολλοί άλλοι!
Υπόθεση: Ένας 14χρονος είναι ο περίγελος της παρέας του, αφού όσο και να προσπαθεί να μιμηθεί τις κινήσεις του τεράστιου Michael Jordan, το μόνο που καταφέρνει είναι να γελοιοποιείται. Ώσπου μια μέρα πέφτει στα χέρια του ένα ζευγάρι παπούτσια που κάποτε ο «Air» είχε φορέσει. Μια μαγική δύναμη τα συνοδεύει και τότε ο μικρός γίνεται... πολύ μεγάλος για να τον αντιμετωπίσουν ακόμα και οι αστέρες του NBA!
Με τους: Shadd Moss, Morris Chestnut, Robert Forster, Eugene Levy
Σενάριο / Σκηνοθεσία: Michael Elliot / John Schultz
4. Ο θρύλος του ΝΒΑ – Eddie (1996)
Αγαπάμε Whoopi Goldberg. Για την ακρίβεια, την λατρεύουμε. Γι’ αυτό και το «Eddie» είναι τόσο ψηλά στις προτιμήσεις μας. Ειδικά, όταν στην ταινία συμμετέχουν μεταξύ άλλων...κρατηθείτε: Tyrone Bogues, Spud Webb, 'Doc' Rivers, Vlade Divac, Cedric Ceballos, Νick Van Exel, Kurt Rambis, Dennis Rodman, Vinny Del Negro, Cory Alexander, Jack Haley, Tyus Edney, Mitch Richmond, John Starks… θέλετε κι άλλους; Θα τους έχετε!
Υπόθεση: Οι New York Knicks περνούν μια από τις χειρότερες σεζόν της ιστορίας τους. Κάτι πρέπει να γίνει. Κάτι δραστικό. Ο εκκεντρικός νέος ιδιοκτήτης της ομάδας, "Wild Bill" Burgess νομίζει ότι το βρήκε. Απολύει τον προπονητή στα μισά της σεζόν, κάνει έναν διαγωνισμό για την θέση του προπονητή και... τον κερδίζει η Eddie, μια οδηγός λιμουζίνας στη Νέα Υόρκη και φανατική οπαδός των Knicks. Όταν αναλαμβάνει το ρόλο της, οι οπαδοί δεν το πολυβλέπουν με καλό μάτι. Η ομάδα αποτελείται από καλοπληρωμένες πριμαντόνες, τις οποίες η Eddie είναι αποφασισμένη να βάλει σε μια σειρά. Και το καταφέρνει με τον δικό της μοναδικό τρόπο!
Με τους: Whoopi Goldberg, Frank Langella, Dennis Farina
Σενάριο / Σκηνοθεσία: Steve Zacharias - Jeff Buhai / Steve Rash
3. Οι λευκοί δεν μπορούν να πηδήξουν - White men can' t jump (1992)
Θέλει κανείς περισσότερα; Ίσως η καλύτερη αθλητική κωμωδία των ‘90s. Casting για τα «σίδερα», ατάκες «φωτιά», μπάσκετ αλάνας, λεφτά, τζόγος και η «εκδίκηση» των αφροαμερικανών αθλητών που αποδεικνύουν ποιος... πηδάει ψηλότερα!
Υπόθεση: Λευκός αποτυχημένος προπονητής μπάσκετ, αφροαμερικανός τζογαδόρος μπασκετμπολίστας, ενώνουν τις δυνάμεις τους στοιχηματίζοντας σε αγώνες streetball. Το αποτέλεσμα απολαυστικό!
Με τους: Wesley Snipes, Woody Harrelson, Rosie Perez
Σενάριο / Σκηνοθεσία: Ron Shelton
2. Space Jam (1996)
Για πολλούς η καλύτερη ταινία με θέμα το μπάσκετ από όλες τις απόψεις. Όταν ο καλύτερος αθλητής του κόσμου, Michael Jordan,μπαίνει στην ίδια ομάδα με τον πιο αγαπημένο χαρακτήρα καρτούν, τον Buggs Bunny, το αποτέλεσμα είναι κάτι που κανείς δεν θα φανταζόταν. Ειδικά, όταν στην ίδια ομάδα αγωνίζονται επίσης αθλητές «θρύλοι», όπως οι Larry Bird, Charles Barkley, Patrick Ewing, Larry Johnson, Alonzo Mourning, A.C. Green, Charles Oakley, Jeff Malone και πολλοί άλλοι. Αν προσθέσει κάποιος και τον πάντα αγαπημένο τρελάρα Bill Murray… τα υπόλοιπα είναι... μπανάνες!
Υπόθεση: Ο Michael Jordan δέχεται να συνδράμει τα Looney Toons σε έναν αγώνα απέναντι σε εξωγήινους κατακτητές με αντάλλαγμα την ελευθερία του πλανήτη.
Με τους: Michael Jordan, Bill Murray, Wayne Knight
Σενάριο / Σκηνοθεσία: Leo Benvenuti, Steve Rudnick / Joe Pytka
1. Teen Wolf (1985)
Κινδυνεύοντας να προδώσω την ηλικία μου, τοποθετώ στην κορυφή της λίστας το Teen Wolf, αποδίδοντας φόρο τιμής στα χρόνια της αθωότητας. Ο Michael J. Fox στο απόγειο της καριέρας του, λίγο πριν τον χτυπήσει η αρρώστια του Πάρκινσον, το σενάριο απλό και δοκιμασμένο, μια κλασική High School Movie με ήρωα τον «σπασίκλα» που στο τέλος γίνεται ο πιο δημοφιλής όλων. Πολύ μπάσκετ, μαζορέτες, χορός και το όνειρο όλων των... «σπασίκλων» γίνεται πραγματικότητα!
Υπόθεση: Η ζωή του Scott Howard δεν ήταν ποτέ εύκολη. Όλα του πήγαιναν στραβά, στο σχολείο όλοι τον κορόϊδευαν, τα κορίτσια τον απέφευγαν, τα αγόρια του την έπεφταν. Ώσπου μια μέρα ανακαλύπτει ότι η οικογένειά του έχει μια σπάνια... ιδιότητα. Και ένα βράδυ μεταμορφώνεται σε λυκάνθρωπο. Μετά τον αρχικό τρόμο, όχι μόνο θα το ξεπεράσει, αλλά θα καταφέρει να γίνει ο πιο δημοφιλής του σχολείου, κάνοντας όλα του τα όνειρα να βγουν αληθινά.
Με τους: Michael J. Fox, James Hampton, Jerry Levine, Matt Adler, Jim McKrell
Σενάριο/Σκηνοθεσία: Jeph Loeb/ Rod Daniel
* * *
Για το τέλος, έχουμε κρατήσει δύο πονήματα της εγχώριας παραγωγής:
Της Ελλάδος τα παιδιά – Επεισόδιο 20 «Είμαστε πια Πρωταθλητές»
Τα ρεμάλια του Γραφείου Ενημέρωσης Αέρος διαγωνίζονται στο ποιος είναι ο καλύτερος (και) στο μπάσκετ με τα γνωστά αποτελέσματα. Ένα από τα πιο αγαπημένα επεισόδια της θρυλικής σειράς του ΑΝΤ1, στον οποίο ανήκουν και τα πνευματικά δικαιώματα της αναδημοσίευσης.
Πορεία προς τη Δόξα: Ο Μεγάλος Αγώνας (1989)
Από τις εποχές της βιντεοκασέτας. Η υπόθεση θυμίζει κλασικό σενάριο παλιάς ελληνικής ταινίας. Ο Νίκος Σαφέρης, μπασκετμπολίστας στον Ιωνικό Νέας Φιλαδέλφειας, βγαίνει άσχημα τραυματισμένος από το τελευταίο παιχνίδι με την ιταλική Φεργκίνι. Οι γιατροί του απαγορεύουν το μπάσκετ και ο Νίκος απογοητευμένος παρατά την γυναίκα του και το παιδί του και συζεί με την Έλενα, μια γυναίκα του υποκόσμου που σκοπίμως έχει βρεθεί δίπλα του για να τον πείσει να πουλήσει τον πιο σημαντικό αγώνα της καριέρας του. Η θρυλική ατάκα «Ο Σαφέρης δεν πουλιέται, ρε!», αποτελεί το επιστέγασμα του τίμιου αθλητή που πάνω από όλα βάζει την ομάδα και την οικογένεια. Το σύνθημα «Σεισμός, Σεισμός Ιωνικός» ένα ακόμα αγαπημένο σημείο της ταινίας.
Ο λόγος που παρατίθεται, εκτός από μνημείο ελληνικής κινηματογραφικής κληρονομιάς, είναι κυρίως συναισθηματικός. Πέρα από το γεγονός ότι στην ταινία πρωταγωνιστεί ένα απόλυτο sex symbol των ‘80s, η Γκέλυ Γαβριήλ, πανέμορφη γυναίκα, ακόμα και σήμερα, ο γράφων είχε την τιμή ως νεαρός –πολύ νεαρός, όμως– αθλητής τότε του Ιωνικού Ν.Φ. να βρεθεί και στα γυρίσματα της ταινίας. Κάπου σε κάποιο πλάνο πανηγυρισμών μπορεί και να φανεί η αφεντομουτσουνάρα μου ανάμεσα στα παιδάκια που ζητωκραυγάζουν!
Με τους: Αλμπέρτο Εσκενάζυ, Γκέλυ Γαβριήλ, Μαρία Γιαννοπούλου, Νίκο Βανδώρο, Γιώργο Λουκάκη
Σενάριο / Σκηνοθεσία: Αλμπέρτο Εσκενάζυ / Βαγγέλης Φουρνιστάκης
* * *
Ολόκληρο το αφιέρωμα, με τα σχετικά trailer ΕΔΩ