Θεωρώ ότι είναι δύσκολο και θα πρέπει να κερδίσει έναν άνισο, ίσως και ατελείωτο, αγώνα μεταξύ των προκαταλήψεών του και ανάγκης να τις χρησιμοποιήσει σωστά προκειμένου να περιγράψει «αντικειμενικά» τη ζωή.
Η αντικειμενικότητα στην παρατήρηση προϋποθέτει μια παρθενικότητα στη σύλληψη, προϋποθέτει ένα «άδειασμα» του μυαλού, αυτού που κάθεται να γράψει. Ίσως να μοιάζει με την αδρανή προσπάθεια του κυνηγού. Ο καλός κυνηγός, μετά από εμπειρίες μιας ζωής σ’ αυτό το χόμπι, μπορεί να καταλάβει εάν από ένα μονοπάτι πέρασε ένα ελάφι ή μια νυφίτσα χωρίς να εντείνει ιδιαίτερα την προσοχή του. Έτσι και ο συγγραφέας, για να περιγράψει αντικειμενικά μια σκηνή θα πρέπει να διαθέτει την ανέμελη ετοιμότητα του κυνηγού. Προϋποθέτει δηλαδή, η αντικειμενική παρατήρηση κάτι από την αφέλεια και την άγνοια του παιδικού μυαλού. Την πεποίθηση ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν ξέρει τίποτα. Κι ας έχει γνωρίσει κάτι παρόμοιο.
Θα πρέπει ο συγγραφέας να παρακολουθεί την εποχή του ή όχι; Διότι μέχρι σήμερα επικρατούσε η άποψη ότι οι συγγραφείς απομονώνονται για να δημιουργήσουν, αποξενώνονται, είναι απομακρυσμένοι, φευγάτοι… Έλεγαν για τους λογοτέχνες κάποτε ότι «ζούσαν στο δικό τους κόσμο».
Μάλλον είναι λάθος ισχυρισμός. Σήμερα ο συγγραφέας πρέπει να λαβαίνει υπόψη τους τις εξελίξεις σε όλους τους τομείς. Ίσως θα πρέπει να είναι οπαδός του Γιώργου Παμπούκη, που πλέκει το «Ημιμάθειας εγκώμιο – Για μια καθολική ματιά στο σύγχρονο κόσμο» (εκδ. Κριτική). Θα πρέπει να λαβαίνει υπόψη του τις κοινωνικές, πολιτικές, τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και τη ζωή γενικότερα, ώστε να μπορεί να τις συνδυάζει με τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του, παράγοντας ένα έργο πιο ξένο από τον ίδιο και πιο κοντά στη γενική αντίληψη, αλλά να είναι και το απόλυτο δημιούργημά του. Έκανα κύκλο; Ήταν μια προσπάθεια για να είμαι αντικειμενικός.
(Δημοσιεύτηκε στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ 9/5/1995)
Η αντικειμενικότητα στην παρατήρηση προϋποθέτει μια παρθενικότητα στη σύλληψη, προϋποθέτει ένα «άδειασμα» του μυαλού, αυτού που κάθεται να γράψει. Ίσως να μοιάζει με την αδρανή προσπάθεια του κυνηγού. Ο καλός κυνηγός, μετά από εμπειρίες μιας ζωής σ’ αυτό το χόμπι, μπορεί να καταλάβει εάν από ένα μονοπάτι πέρασε ένα ελάφι ή μια νυφίτσα χωρίς να εντείνει ιδιαίτερα την προσοχή του. Έτσι και ο συγγραφέας, για να περιγράψει αντικειμενικά μια σκηνή θα πρέπει να διαθέτει την ανέμελη ετοιμότητα του κυνηγού. Προϋποθέτει δηλαδή, η αντικειμενική παρατήρηση κάτι από την αφέλεια και την άγνοια του παιδικού μυαλού. Την πεποίθηση ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν ξέρει τίποτα. Κι ας έχει γνωρίσει κάτι παρόμοιο.
Θα πρέπει ο συγγραφέας να παρακολουθεί την εποχή του ή όχι; Διότι μέχρι σήμερα επικρατούσε η άποψη ότι οι συγγραφείς απομονώνονται για να δημιουργήσουν, αποξενώνονται, είναι απομακρυσμένοι, φευγάτοι… Έλεγαν για τους λογοτέχνες κάποτε ότι «ζούσαν στο δικό τους κόσμο».
Μάλλον είναι λάθος ισχυρισμός. Σήμερα ο συγγραφέας πρέπει να λαβαίνει υπόψη τους τις εξελίξεις σε όλους τους τομείς. Ίσως θα πρέπει να είναι οπαδός του Γιώργου Παμπούκη, που πλέκει το «Ημιμάθειας εγκώμιο – Για μια καθολική ματιά στο σύγχρονο κόσμο» (εκδ. Κριτική). Θα πρέπει να λαβαίνει υπόψη του τις κοινωνικές, πολιτικές, τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και τη ζωή γενικότερα, ώστε να μπορεί να τις συνδυάζει με τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του, παράγοντας ένα έργο πιο ξένο από τον ίδιο και πιο κοντά στη γενική αντίληψη, αλλά να είναι και το απόλυτο δημιούργημά του. Έκανα κύκλο; Ήταν μια προσπάθεια για να είμαι αντικειμενικός.
(Δημοσιεύτηκε στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ 9/5/1995)