Ο Χρυσοθήρας (1925 - The Gold Rush)

Γιατί στις 100: Μια αριστουργηματική βωβή κωμωδία, που καθιέρωσε πάρα πολλές ευρηματικές σκηνές ως εμβληματικές για τις κωμωδίες που θα ακολουθούσαν. Αμέτρητα γκαγκς δείχνουν ότι ο Τσάπλιν ήταν μια ιδιοφυΐα του σινεμά. Η ταινία διατηρεί μια προσεκτική ισορροπία σε επιδέξιες γκάφες, ρομαντικές ευαισθησίες και πικρή κοινωνική σάτιρα. Διαθέτει σειρά ολόκληρη ευρηματικών σκηνών, από το κρέμασμα στην άκρη του γκρεμού της καλύβας και την προσπάθεια του ήρωα να ισορροπήσει, μέχρι το χορό με τα ψωμάκια στο τραπέζι, αλλά και το φαγητό του πεινασμένου Σαρλώ, που το αποτελούσε η μπότα του και τα κορδόνια της, που τα ρουφούσε σα μακαρόνια με τόσο πειστικό τρόπο, ώστε όταν αργότερα το κοινό πληροφορήθηκε ότι ήσαν κατασκευασμένα από γλυκόριζα, ανακουφίστηκε. Όλοι νόμιζαν ότι ήταν αναγκασμένος να τρώει στην πραγματικότητα τα υλικά αυτά για χάρη της ταινίας.
Υπόθεση: Ο Σαρλώ πηγαίνει στο Κλοντάικ της Αλάσκα για να βρει χρυσό. Μια τρομερή καταιγίδα, όμως, τον υποχρεώνει να καταφύγει σε μια καλύβα, μαζί με έναν επικίνδυνο ληστή και έναν τυχοδιώκτη.
Σκηνοθεσία: Τσάρλι Τσάπλιν
Πρωταγωνιστούν: Τσάρλι Τσάπλιν, Μακ Σουέιν, Τομ Μάρεϊ, Τζόρτζια Χέιλ

Ο Δεσμώτης Του Ιλίγγου (1958 – Vertigo)

Γιατί στις 100: Αριστούργημα. Συνδυάζει αστυνομικό μυστήριο και μεταφυσική μέχρι το τέλος που δίνει λύση. Είναι το πιο πολυσυζητημένο φιλμ του Άλφρεντ Χίτσκοκ και σήμερα θεωρείται ένα από τα καλύτερά του, διότι περιέχει όλα εκείνα τα κλισέ που αγαπούσε ο σκηνοθέτης. Υποδειγματικά γυρισμένο, διαθέτει έντονη ατμόσφαιρα μυστηρίου, αλλά και ένα λανθάνοντα ερωτισμό. Ουσιαστικά, μια πρωτότυπη ερωτική ιστορία ανακατεμένη με θρίλερ, μυστήριο, γοητεία και σασπένς, αλλά και κοινωνικό σχόλιο. Εξαιρετική είναι και η φωτογραφία και η μουσική, όπως άλλωστε και οι ερμηνείες, ειδικά της Κιμ Νόβακ σε δύο ρόλους.
Υπόθεση: Ένας αστυνομικός, ο Σκοτ Φέργκιουσον, φεύγει από το Σώμα λόγω της υψοφοβίας του. Ένας παλιός του φίλος και εφοπλιστής, τον προσλαμβάνει για να παρακολουθεί την νευρωτική, με τάσεις αυτοκτονίας, γυναίκα του, Μαντλέν. Ο αστυνομικός την ερωτεύεται, αλλά αδυνατεί να την σώσει όταν αυτή επιχειρεί ένα πήδημα θανάτου από ψηλά. Καιρό μετά, κι ενώ προσπαθεί να ξεφύγει από τις εμμονές του, θα ξανασυναντήσει την νεκρή του αγάπη στο πρόσωπο της μελαχρινής Τζούντι. Είναι αυτή που είχε γνωρίσει ή κάποια άλλη;
Σκηνοθεσία: Άλφρεντ Χίτσκοκ
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Στιούαρτ, Κιμ Νόβακ, Μπάρμπαρα Μπελ Γκέντες

Φρανκενστάιν Τζούνιορ (1974 – Young Frankenstein)

Γιατί στις 100: Σπαρταριστή σάτιρα του είδους «το δημιούργημα καταστρέφει το δημιουργό του». Ασπρόμαυρη, ώστε να θυμίζει τη χρυσή εποχή των b-movies του Ρότζερ Κόρμαν με την αντίστοιχη μουσική υπόκρουση και εμπνευσμένη. Συνδυάζει την κωμωδία, τον τρόμο που κρύβεται πίσω από κάθε γκριζόμαυρη σκιά και τη σάτιρα των ταινιών φρίκης. Διαθέτει έξυπνο σενάριο και εκπληκτικές ερμηνείες με πρώτη αυτή του βοηθού του Δρ. Φράνκενστιν (που δεν θέλει να δεχτεί ότι είναι αλλήθωρος και έχει καμπούρα), ενώ ακόμα και το τέρας βγάζει γέλιο ορισμένες στιγμές όταν εκφράζει τα… βαθιά του συναισθήματα.
Υπόθεση: Η γνωστή. Ο δόκτορ Φράνκενστιν (προσέξτε την διαφορά) πειραματίζεται με θέμα τη Δημιουργία. Το πλάσμα που θα δημιουργήσει από όργανα και μέλη νεκρών, των οποίων την καταγωγή δεν είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει, αφού ο βοηθός του αυθαιρετεί και του φέρνει ό,τι βρίσκει από τάφους και εργαστήρια, θα ξεφύγει από τον έλεγχό του και ερωτευτεί, μάλιστα. Θα το κυνηγήσουν, αλλά μετά από μια σειρά παρεξηγήσεων και αλλαγές εγκεφάλων, όλοι θα βρουν το δρόμο τους.
Σκηνοθεσία: Μελ Μπρουκς
Πρωταγωνιστούν: Τζιν Γουάιλντερ, Μάρτι Φέλντμαν, Πίτερ Μπόιλ, Μαντλίν Κάαν

Μοντέρνοι Καιροί (1936 – Modern Times)

Γιατί στις 100: Αριστουργηματική και κλασική πλέον σάτιρα της μηχανοκρατούμενης εποχής μας, και είναι «μας» επειδή το θέμα της ταινίας παραμένει επίκαιρο και συγκρίσιμο με σημερινά δεδομένα. Δεν είναι η σπαρταριστή κωμωδία, αλλά προκαλεί χαμόγελα ακριβώς λόγω της σύγκρισης. Είναι η πρώτη ημι-ηχητική ταινία του σκηνοθέτη, αφού ενώ δεν υπάρχει διάλογος, ακούγονται ήχοι αλλά και μουσική γραμμένη από τον ίδιο το σκηνοθέτη.
Το φιλμ έχει φόντο το μεγάλο οικονομικό και χρηματιστηριακό κραχ του 1929 και αποτελεί ένα σχόλιο στην απεγνωσμένη εύρεση εργασίας σε μια κοινωνία με τεράστια ανεργία, καθώς και στην οικτρή οικονομική κατάσταση των ανθρώπων. Τέλος, γίνονται ειρωνικές αναφορές για την έντονη βιομηχανοποίηση και την επιρροή της, στις συνθήκες εργασίας.
Υπόθεση: Ο γνωστός αλητάκος με το χαρακτηριστικό καπέλο και μουστάκι, αγωνίζεται να επιβιώσει στον μοντέρνο, βιομηχανοποιημένο κόσμο. Η δε σκηνή, κατά την οποία ο αλητάκος ενώ προσλαμβάνεται για να σφίγγει βίδες στη γραμμή παραγωγής ενός εργοστασίου, μπλέκεται στα γρανάζια ενός τεράστιου μηχανήματος και τελικά χάνει τόσο πολύ την ανθρώπινη υπόστασή του από τη δουλειά, ώστε τριγυρίζει στο εργοστάσιο, σφίγγοντας τις μύτες και τα κουμπιά όσων συναντά, παραμένει αξέχαστη.
Σκηνοθέτης – Πρωταγωνιστής: Τσάρλι Τσάπλιν

The Truman Show (1998)

Γιατί στις 100: Είναι μια ταινία για τον κόσμο, που τον κατασκευάζουν όπως θέλουν και μας έχουν σαν πιόνια, από την ημέρα που γεννιόμαστε μέχρι που φεύγουμε απ’ αυτό τον κόσμο. Ενός κόσμου επίπλαστου, στον οποίο για να επιβιώσεις πρέπει να σκέπτεσαι, κινείσαι, ντύνεσαι και μιλάς όπως εκείνοι θέλουν. Ενός κόσμου, στον οποίο πρώτα μας θεωρούν εργαζόμενους, ύστερα καταναλωτές και μετά ανθρώπους. Αλλά έρχεται κάποια στιγμή (πού θα πάει;) που όλο και κάποιος θα αφυπνισθεί, για να αφυπνίσει και τους υπόλοιπους. Όπως ο Τρούμαν του Τζιμ Κάρεϊ που απέδειξε σ’ αυτό το φιλμ ότι δεν είναι μόνο για γκριμάτσες. Εξαιρετική η ιδέα, εκπληκτική αντίσταση κατά του «συστήματος» και έξοχες ερμηνείες.
Υπόθεση: Το Truman Show είναι μια «σε 24ωρη βάση reality» τηλεοπτική εκπομπή, που παρακολουθεί τη ζωή του Τρούμαν από την ημέρα που γεννήθηκε, μέσα σε ένα τεράστιο στούντιο-πολιτεία, όπου όλοι οι άλλοι άνθρωποι που περιστοιχίζουν τον πρωταγωνιστή είναι κομπάρσοι, ουσιαστικά φυλακισμένοι και αυτοί μαζί του, παίζοντας διάφορους ρόλους. Μέχρι τη στιγμή που ο Τρούμαν θα καταλάβει και θα επαναστατήσει.
Σκηνοθεσία: Πίτερ Γουίαρ
Πρωταγωνιστούν: Τζιμ Κάρεϊ, Εντ Χάρις. Λόρα Λίνεϊ

Σπάρτακος (1960 – Spartacus)

Γιατί στις 100: Η καλύτερη «χλαμύδα» όλων των εποχών. Είναι μια επική ταινία, στην οποία όλα είναι τέλεια, ντεκόρ, κοστούμια, σκηνές μάχης, ερμηνείες και η μουσική του Άλεξ Νορθ, που επενδύει την ταινία, επική επίσης. Εκτός τούτου, είναι ένα έντονα πολιτικοποιημένο και κοινωνικοποιημένο φιλμ, που σχολιάζει τα ήθη, τα έθιμα και το σύστημα εξουσίας στην αρχαία Ρώμη με αναφορές στη διαφθορά, στις συνωμοσίες και στις πολιτικές και στρατιωτικές διαμάχες. Ίσως δε, να είναι και η πρώτη ταινία του είδους που αναφέρεται σε ομοφυλοφιλικές σχέσεις μέσα από τη φιλία ενός συγκλητικού (Λόρενς Ολίβιε) με τον υπηρέτη του (Τόνι Κέρτις). Διαθέτει ένα δυνατό επιτελείο ηθοποιών, εκπληκτική έγχρωμη φωτογραφία, εξαιρετικές σκηνές μάχης, πλήθος κομπάρσων. Απόσπασε τέσσερα Όσκαρ.
Υπόθεση: Γύρω στο 73 π.Χ. ένας εκπαιδευτής μονομάχων αγοράζει ένα σκλάβο από τη Θράκη που έχει μεγαλώσει στα κάτεργα. Έχοντας μάθει να πολεμά στην αρένα ο Σπάρτακος και μην αντέχοντας να θίγεται η αξιοπρέπειά του, που τον βάζουν να παλεύει στην αρένα σα ζώο, καλεί τους μονομάχους σε εξέγερση και πρωτοστατεί στην επανάσταση των σκλάβων.
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Κερκ Ντάγκλας, Τζιν Σίμονς, Λόρενς Ολίβιε, Τσαρλς Λότον, Πίτερ Ουστίνοφ

Το άχρηστο μάθημα της μεταφυσικής

Πού ανήκει, λοιπόν, η ψυχή μου
εκτός σώματος διατρέχοντας τον κόσμο,
αφήνοντας πίσω ίχνη
όπως τα πουλιά που ταξιδεύουν
με προορισμό να μην εμπιστεύονται
το κενό που τα στηρίζει;

(Του Βασίλη Καραβίτη από τη συλλογή «Λυπομανία», Στιγμή, 1989)

Η θηλιά (1948 – The rope)

Γιατί στις 100: Είναι η μοναδική ταινία μονοπλάνο. Που σημαίνει ότι όσο διαρκεί η ταινία, η κάμερα δεν αλλάζει πλάνα αλλά έχει συνεχή κίνηση, που νομίζεις ότι είναι χωρίς μοντάζ. Ευρηματικός τρόπος γυρίσματος ενός θρίλερ, για τον οποίο ο Χίτσκοκ τελικά είχε δηλώσει ότι ήταν «βλακώδες πείραμα», επειδή ήλθε σε ρήξη με τους παραδοσιακούς τρόπους γυρισμάτων. «Έβαζα έναν ηθοποιό να περνά πλάτη μπροστά από την κάμερα όταν τελείωνε η πομπίνα και με τη νέα πομπίνα ξεκινούσα τη σκηνή από την πλάτη» ομολόγησε ο Χίτσκοκ. Παρ’ όλα αυτά η ταινία, που βασίζεται σε θεατρικό δράμα, έχει φοβερή αγωνία μέχρι το τέλος της.
Υπόθεση: Δύο νεαροί προκειμένου να απολαύσουν την ηδονή της εμπειρίας ενός φόνου στραγγαλίζουν έναν συμμαθητή τους και τον κρύβουν σε ένα μπαούλο, το οποίο χρησιμοποιούν ως τραπεζάκι στο πάρτι που δίνουν το ίδιο βράδυ. Καλεσμένοι, είναι ο πατέρας του θύματος, η μνηστή του, ο πρώην φίλος της και ένας καθηγητής τους, τον οποίο οι δύο νεαροί θαυμάζουν για την ευφυΐα του και θέλουν να τον προκαλέσουν σε «διανοητική μονομαχία».
Σκηνοθεσία: Άλφρεντ Χίτσκοκ
Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Στιούαρτ, Φάρλεϊ Γκρέιντζερ, Τζον Νταλ

Pulp Fiction (1994)

Γιατί στις 100: Επειδή συνδυάζει τον κυνισμό και τη βία με το χιούμορ και δημιουργεί ένα νέο είδος κινηματογραφικής αφήγησης, που στο εξής θα αποκαλείται «ταραντινικό». Διαθέτει απολαυστικές ερμηνείες από μεγάλους ηθοποιούς, οι οποίοι φαίνονται να «το γλεντάνε» παρά τις όποιες ακρότητες βλέπουμε στο πανί. Εκτός από τους έξυπνους και «οικονομικούς» διάλογους, το σενάριο έχει ανατροπές και γι’ αυτό άλλωστε κέρδισε και Όσκαρ, ενώ είχε προταθεί και για άλλα έξι. Όπως έγραψε και ο διάσημος κριτικός Roger Ebert, είναι «μια κωμωδία για το αίμα, τα έντερα, τη βία, το περίεργο σεξ, τα ναρκωτικά, τις μάχες, την εξαφάνιση ενός πτώματος…».
Υπόθεση: Η ιστορία δεν είναι κάτι που πρέπει να θυμάται στο τέλος ο θεατής, αφού διαθέτει πολλά επεισόδια, που ξεκινούν από δύο πληρωμένους φονιάδες, οι οποίοι αναλαμβάνουν υποθέσεις, αλλά δεν μπορούν στη συνέχεια να ξεφορτωθούν τα πτώματα. Ευτυχώς όμως, που γνωρίζουν «ειδικούς» γι’ αυτό. Ο τίτλος Pulp fiction είναι αρκετά κατάλληλος, αφού παραπέμπει στην ελαφριά αστυνομική λογοτεχνία, που μετά το διάβασμα πετάς το βιβλίο.
Σκηνοθεσία: Κουέντιν Ταραντίνο
Πρωταγωνιστούν: Τζον Τραβόλτα, Σάμιουελ Τζάκσον, Ούμα Θέρμαν, Χάρβεϊ Καϊτέλ

Στη φωλιά του κούκου (1975 – One Flew Over The Cuckoo’ s Nest)

Γιατί στις 100: Διότι θίγει το θέμα των ατομικών ελευθεριών και του αυταρχικού, καταπιεστικού, δικτατορικού, φασιστικού κράτους με φόντο ένα ψυχιατρείο. Δείχνει ότι οι αγώνες για την ελευθερία της έκφρασης έχουν πάντοτε κάποιο τίμημα και δεν μπορούν να διεξάγονται από τον καναπέ του σπιτιού ακούγοντας απαλή μουσική και κυρίως κλασική, όπως πολύ εύστοχα χρησιμοποιείται για αποχαύνωση στα σαλόνια του θεραπευτηρίου. Αν και με καταθλιπτικό περιεχόμενο η «πολιτική» αυτή ταινία, βλέπεται θαυμάσια εξαιτίας των καταπληκτικών ερμηνειών, της σφιχτής σκηνοθεσίας και της φωτογραφίας της. Προτάθηκε για 9 Όσκαρ και κέρδισε τα 5, εκ των οποίων δύο πήραν οι πρωταγωνιστές.
Υπόθεση: Καταδικασμένος σε ισόβια ο Μακ Μέρφι υποδύεται τον τρελό για να σταλεί στο φρενοκομείο και να περνάει καλά. Ατυχώς, γι’ αυτόν το ίδρυμα στο οποίο εισάγεται, διοικείται από μια πολύ σκληρή προϊσταμένη, με την οποία έρχεται σε σύγκρουση, ιδιαιτέρως όταν προτρέπει τους άλλους «όχι και τόσο τρελούς» -όπως διαπιστώνει- σε εξέγερση για να ανακτήσουν κάποια στοιχειώδη δικαιώματα. Αποτέλεσμα θα είναι, να τιμωρηθεί πολύ σκληρά και να εμπνεύσει ένα γιγαντόσωμο μαύρο για να δραπετεύσει.
Σκηνοθεσία: Μίλος Φόρμαν
Πρωταγωνιστούν: Τζακ Νίκολσον, Λούις Φλέτσερ