20/5/22

Vangelis: Κινηματογραφικό αφιέρωμα

Στις 17 Μαΐου 2022 πέθανε στο Παρίσι ο δικός μας Vangelis σε ηλικία 79 ετών (είχε γεννηθεί στην Αγριά Μαγνησίας 29 Μαρτίου 1943), παγκοσμίως γνωστός μουσικός και συνθέτης ηλεκτρονικής μουσικής. 
Για τον Ευάγγελο Οδυσσέα Παπαθανασίου (όπως ήταν το πλήρες όνομά του) θα γράψουν πολλοί και πιο σχετικοί από εμένα με τη μουσική. Εγώ τον γνώρισα με το συγκρότημα Forminx (και το διάσημο Jeronimo Yanka, που χορεύαμε τότε) και αργότερα το 1967 με τους Aphrodite’s Child που είχε δημιουργήσει με τους Ντέμη Ρούσο και Λουκά Σιδερά. 
Πολύ αργότερα απόλαυσα τη μουσική επένδυση που είχε γράψει για την ταινία «Οι δρόμοι της φωτιάς» (1981) και άρχισα να αγοράζω βινίλια με τη μουσική του, όπως τα Albedo 0.39, Spiral, Short Stories και άλλα. 
Όμως το αφιέρωμά μου σήμερα θα επικεντρωθεί μόνο στα κινηματογραφικά του έργα (soundtrack), τα οποία ξεκίνησαν πολύ πριν τους «δρόμους της φωτιάς» και θα τα αναφέρω εν συντομία χρονολογικά:

«Vortex - Το πρόσωπο της μέδουσας» (1967). Ταινία του Νίκου Κούνδουρου, στη μουσική επένδυση της οποίας συμμετείχε και ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Πρόκειται για ένα φιλμ με επίκεντρο ένα θελκτικό θηλυκό που σαν μέδουσα, ή αράχνη, «ρουφάει» χωρίς αναστολές κάθε αρσενικό. 

«L'Apocalypse des animaux» (1970). Μια σειρά ντοκιμαντέρ για το ζωικό βασίλειο, σε σκηνοθεσία του Φρεντερίκ Ροσίφ που μεταδόθηκε για πρώτη φορά στη γαλλική τηλεόραση.

«Cosmos: A Personal Voyage» (1980) του Καρλ Σαγκάν. Αμερικανική τηλεοπτική σειρά, που είχε ως κύριο θέμα τη θέση του ανθρώπου στο σύμπαν και την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. 

«Οι δρόμοι της φωτιάς» (Chariots of Fire, 1981). Αθλητικό δράμα του Χιου Χάντσον, με τους Μπεν Κρος, Ίαν Τσαρλεστον και Νίκολας Φάρελ. Μια ιστορία αθλητικού ανταγωνισμού στην οποία δύο Βρετανοί αθλητές στίβου διαφορετικών θρησκευμάτων στην προσπάθεια να κερδίσουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, παλεύουν με θέματα υπερηφάνειας και συνείδησης. Πρωτότυπη μουσική που χάρισε στον Vangelis το Όσκαρ Μουσικής.

«Ο αγνοούμενος» (Missing, 1982). Πολιτική περιπέτεια του Κώστα Γαβρά με τους Τζακ Λέμον και Σίσι Σπέισεκ, που πραγματεύεται την εξαφάνιση ενός ιδεολόγου νεαρού συγγραφέα κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος της Χιλής, το Σεπτέμβριο του 1973 και την αγωνία των γονιών του για την ανεύρεσή του.

«Μπλέιντ Ράνερς: Ομάδες Εξόντωσης» (Blade Runner, 1982). Εμβληματική ταινία επιστημονικής φαντασίας του Ρίντλεϊ Σκοτ με τους Χάρισον Φορντ και Ρούτγκερ Χάουερ, στην οποία ένας αστυνομικός ειδικός στην εξόντωση ανθρωποειδών ρομπότ, αναλαμβάνει να σκοτώσει τρία επικίνδυνα από αυτά, τα οποία έχουν επιστρέψει στη Γη από ένα πλανήτη-ορυχείο, για να βρουν το δημιουργό τους, ώστε να τους δώσει παράταση ζωής.

«Η ανταρσία του Μπάουντυ» (The Boundy, 1984). Δραματική περιπέτεια του Ρότζερ Ντόναλτσον, με τους Μελ Γκιμπσον, Αντονι Χόπκινς και Λόρενς Ολίβιε βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα για τους ναυτικούς του πλοίου Μπάουντυ, που δυσαρεστημένοι από τη σκληρή συμπεριφορά του καπετάνιου τους, ξεσηκώνονται εναντίον του.  

«Francesco» (1989). Βιογραφικό δράμα της Λιλιάνα Καβάνι, με τον Μίκι Ρουρκ και τις Έλενα Μπόναμ Κάρτερ και Αντρέα Φερεόλ, που πραγματεύεται την ιστορία του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης (1181-1226) μέσα από τις αφηγήσεις οπαδών του, μετά το θάνατό του.

«1492: Χριστόφορος Κολόμβος» (1492: Conquest of Paradise, 1992). Περιπέτεια του Ρίντλεϊ Σκοτ με Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Αρμάντ Ασάντ, Σιγκούρνι Γουίβερ, σχετική με την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Χριστόφορο Κολόμβο και την επιρροή του προς τους ντόπιους. Ο Vangelis απέσπασε το βραβείο Echo Awards γι’ αυτή.

«Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα» (Bitter Moon, 1992). Αισθηματική και δραματική ταινία του Ρόμαν Πολάνσκι, με τον Χιού Γκραντ και τις Κριστίν Σκοτ Τόμας και Εμανουέλ Σενιέ, στην οποία παρακολουθούμε τις σχέσεις ενός ερωτικού τριγώνου που δημιουργείται πάνω σε ένα ελληνικό πλοίο.

«Καβάφης» (1996). Βιογραφική ταινία του Γιάννη Σμαραγδή,  στην οποία παίζουν οι Δημήτρης Καταλειφός, Βασίλης Διαμαντόπουλος και Μάγια Λυμπεροπούλου. Η ιστορία της συναισθηματικής εξέλιξης του Καβάφη, στην ωρίμανση του προς την υψίστου επιπέδου ποιητική έκφραση,
 
«Αλέξανδρος» (Alexander, 2004). Πολεμική περιπέτεια του Όλιβερ Στόουν, με τους Κόλιν Φαρέλ, Άντονι Χόπκινς και Ροζάριο Ντόσον. Περιστατικά από την ταραχώδη ζωή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την επεκτατική του εκστρατεία στα βάθη της Ανατολής. 

«Ελ Γκρέκο» (2007). Βιογραφική ταινία του Γιάννη Σμαραγδή, με τους Νικ Κλαρκ Γουέντο, Χουάν Ντιέγκο Μπότο και τη Λάια Μαρούλ, η οποία ακολουθεί τη ζωή του Έλληνα ζωγράφου Δομίνικου Θεοτοκόπουλου  για την οποία ο Vangelis κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Μουσικής στα 48α Κρατικά Βραβεία Ελληνικού Κινηματογράφου.