Αρκετοί συνηθίζουν να λένε ότι κάθε φιλμ που έχει πρωταγωνιστή έναν ντετέκτιβ, ο οποίος αφηγείται μια περιπέτειά του και στην εξέλιξη συναντά μια (μοιραία) ξανθιά, που τον μπλέκει σε μια ιστορία από την οποία μπορεί να βγει ίσως και χαμένος, τότε αυτό το φιλμ ανήκει στην κατηγορία νουάρ.
Τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Το νουάρ δεν έχει μόνον αυτά τα στοιχεία. Οι ειδήμονες επί των φιλμ νουάρ ισχυρίζονται ότι είναι περισσότερα και εμείς απλά δεν τα συνειδητοποιούμε. Ανακάλυψα 20 από αυτά, ώστε τώρα το καλοκαίρι των επαναλήψεων, να ξέρετε πότε βλέπετε ένα σωστό φιλμ νουάρ:
1. Σενάριο που βασίζεται σε αστυνομικό μυθιστόρημα τσέπης.
2. Αν είναι πρωτότυπο, είναι περίπλοκο. Δεν χρειάζεται να βγαίνει νόημα
3. Φιλοσοφικό περίβλημα: Η κακία, που υπάρχει γενικά στην ανθρωπότητα και η αντιμετώπισή της.
4. Τοποθεσία: Μεγάλο αστικό κέντρο (Λος Άντζελες, Σαν Φρανσίσκο, κλπ)
6. Ο κακός. Ένας που έχει διαπράξει φόνο.
7. Η μοιραία γυναίκα. Όμορφη και ξανθιά.
8. Η κακή γυναίκα. Όμορφη και μελαχρινή.
9. Σκιές, στο παρελθόν των κεντρικών ηρώων. Αυτό που σήμερα λέμε «προσωπικοί δαίμονες».
10. Κλεμμένα χρήματα ή κοσμήματα. Συμπληρωματικό στοιχείο της πλοκής.
11. Χώροι: Μπαρ ή σαλόνια, με μπόλικο ποτό ή πολύ κάπνισμα ή και τα δύο.
12. Χαμηλός φωτισμός. Πολλές νυκτερινές λήψεις, ενώ αν υπάρχουν πρωινές, θα αφορούν σε συννεφιασμένη ή βροχερή μέρα.
13. Έντονες αντιθέσεις φωτός και σκιάς. Μεγάλες σκιές.
14. Ασύμμετρα πλάνα. Ξεχνάτε την κάμερα στο ύψος του ματιού. Λήψεις από κάτω προς τα πάνω ή από πάνω προς τα κάτω.
15. Σκηνές χωρίς νετάρισμα στο πρώτο επίπεδο. Δίνεται μεγάλη σημασία και στο φόντο (στο μπακγκράουντ, ελληνικά)
16. Καθρέφτες. Αυτό σημαίνει αντανακλάσεις. Αν είναι να προκληθεί σύγχυση, να προκληθεί.
17. Κοντινά πλάνα σε πρόσωπα. Πώς τα λένε ελληνικά; Κλόουζ απ ή γκρο πλαν; Αυτά.
18. Λήψεις πίσω από κουρτίνες, ή γρίλιες, ή φυτά εσωτερικού χώρου, ή τουλίπες καπνού τσιγάρου, ή σίδερα της φυλακής.
19. Διάλογοι: Κοφτοί και καμιά φορά παιχνιδιάρικοι (εξυπνακίστικοι): «Πότε συνάντησες το Τζο τελευταία φορά;» «Λίγο πριν το βγάλω απ’ τη μέση». «Είσαι μπάτσος;» «Όχι αδερφή του ελέους». Τέτοια.
20. Το τέλος της ταινίας είναι δυσάρεστο. Το happy end σπανίζει.
(Δημοσιεύτηκε 16 Ιουνίου 2016 στην Αμαρυσία)