2/2/14

Μια ιστορία για το παρόν

«Ένιωσα θλίψη όταν συνέλαβα τον εαυτό μου, να υποκρίνεται ότι πιστεύει πως όλοι εκεί στον κυβερνοχώρο ενδιαφέρονται για τις ιδέες μου, ενώ στην πραγματικότητα κανενός δεν του καίγεται καρφί. Και όταν πολλαπλασίασα αυτό το συναίσθημα θλίψης επί όλα τα εκατομμύρια των ανθρώπων που κάθονται απομονωμένοι στα μικρά τους δωμάτια και γράφουν μανιωδώς διάφορα πράγματα και τα αναρτούν  στις μοναχικές σελίδες τους, τις οποίες κανένας δεν έχει διαβάσει επειδή όλοι είναι απασχολημένοι να γράφουν και να ανεβάζουν τις δικές τους σελίδες, τότε με έπιασε απόλυτη στεναχώρια. Ξέρετε, μόλις ξυπνήσει στον καθένα ο συγγραφέας μέσα του (και η στιγμή δεν είναι μακριά πια), μας περιμένει όλους μια εποχή παγκόσμιας κώφωσης και τέλειας ασυνεννοησίας, είχε πει ο Μίλαν Κούντερα».
Αυτά γράφει στο ημερολόγιό της, η Νάο, ηρωίδα του τελευταίου μυθιστορήματος της Ρουθ Οζέκι «Μια ιστορία για το παρόν». Ένα ημερολόγιο, που έχει ξεβράσει η θάλασσα, μετά το μεγάλο τσουνάμι της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία, σε μια παραλία ενός νησιού του δυτικού Καναδά και το βρήκε η Ρουθ.
Η Νάο είναι μια έφηβη από την Ιαπωνία, που αντιμετωπίζει τη βία των συμμαθητών της και φλερτάρει με την ιδέα της αυτοκτονίας, ενώ μοναδικό στήριγμα και πρότυπό της είναι η προγιαγιά της –η οποία μετά από μια πολυτάραχη ζωή έχει αποσυρθεί σ’ ένα βουδιστικό μοναστήρι– και μοναδική της παρηγοριά, είναι αυτό το ημερολόγιο, στο οποίο καταγράφει την καθημερινότητα και τις σκέψεις της. 
Από την άλλη, η Ρουθ είναι μια συγγραφέας με σοβαρά προβλήματα έμπνευσης.  Ζει σ’ αυτό το απόμερο νησί του Καναδά, στις ακτές του Ειρηνικού, και  εκείνη έτυχε να βρει το ημερολόγιο, που ξέβρασαν τα κύματα. Συνεπαρμένη από την ιστορία της Νάο, θα ξεκινήσει μια προσπάθεια αναζήτησής της. Δεν ξέρει αν το κορίτσι είναι ακόμα ζωντανό, δεν γνωρίζει πού μπορεί να το βρει, αλλά είναι αποφασισμένη να προσπαθήσει.
Έτσι, σ’ αυτό το μυθιστόρημα, έχουμε δυο παράλληλες ιστορίες, δύο διαφορετικών κόσμων και πολιτισμών, που διασταυρώνονται. Έχουμε δυο αφηγηματικά παρόντα, που μετεωρίζονται στον χρόνο και τον χώρο περιμένοντας από εμένα, τον αναγνώστη, να προσθέσω στην ιστορία το δικό μου παρόν.
Αλλά, όπως αναφέρει και ο Προυστ στο βιβλίο του Le temps retrouve: «Στην πραγματικότητα, κάθε αναγνώστης, καθώς διαβάζει είναι αναγνώστης του ίδιου του τού εαυτού. Το έργο του συγγραφέα αποτελεί απλώς ένα οπτικό μέσον, που προσφέρει ο συγγραφέας στον αναγνώστη, προκειμένου να του επιτρέψει να διακρίνει αυτό το οποίο, χωρίς το βιβλίο, ο αναγνώστης ίσως δεν θα διέκρινε ποτέ μέσα του. Η απόδειξη της αλήθειας του βιβλίου είναι, όταν ο αναγνώστης βλέπει τον εαυτό του σε αυτά που αναφέρονται στο βιβλίο».
Έτσι λοιπόν κι εγώ, θα σταθώ σε ένα άλλο ερώτημα, που θέτει η «ιστορία για το παρόν» της Ρουθ Οζέκι, μιας και προανέφερα το θέμα του κυβερνοχώρου και με απασχόλησε το πόσοι μπορεί να ενδιαφέρονται για ό,τι γράφω στο blog που διατηρώ. Το ερώτημα είναι: Ποιος είναι ο χρόνος ζωής μιας πληροφορίας; Ο ρυθμός εξασθένησής της, είναι άραγε ανάλογος του μέσου που την μεταδίδει;   Τα πίξελ χρειάζονται την ηλεκτρική ενέργεια, το χαρτί είναι ευάλωτο στη φωτιά και στο νερό, οι επιγραφές στις πέτρες των αρχαίων προγόνων ακόμα διαβάζονται, αν τις ξεθάψουμε. Μήπως ο χρόνος ζωής μιας πληροφορίας εξαρτάται από την προσοχή που της δίνουμε; Κι αν εξασθενήσει η προσοχή μας;
Τις πρώτες μέρες μετά τον σεισμό στην Ιαπωνία, το τσουνάμι και την κατάρρευση του αντιδραστήρα στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα, όλα τα ΜΜΕ ήταν πλημμυρισμένα από ειδήσεις, εικόνες, βίντεο και ρεπορτάζ και όλοι είχαμε γίνει ειδικοί σε θέματα ραδιενέργειας, τεκτονικών πλακών, κλπ. Έπειτα, ήλθε η εξέγερση στη Λιβύη και ο τυφώνας Τζόπλιν στο Μιζούρι και ξεπέρασαν σε ενδιαφέρον το σεισμό και τα επακόλουθά του. Οπότε αρχίσαμε τις συζητήσεις για επαναστάσεις, ή την ξηρασία και τις αέριες μάζες. Ο πυρηνικός αντιδραστήρας πέρασε στις μέσα σελίδες, ή στα δευτερεύοντα ρεπορτάζ του κυβερνοχώρου και επιβίωσαν για λίγο καιρό ακόμα, τα άρθρα για τις οικονομικές επιπτώσεις του σεισμού στην Ιαπωνία.
Σήμερα ποιος θυμάται το γεγονός εκείνο και αύριο ποιος θα θυμάται το σημερινό μου σχόλιο, ή το σχόλιο που έγραψα χθες, πάνω στο σχόλιο κάποιου friend μου, στο facebook;
Ίσως τελικά, να είχε δίκιο ο Κούντερα, όταν είπε πως «μας περιμένει όλους μια εποχή παγκόσμιας κώφωσης και τέλειας ασυνεννοησίας».
Ή μήπως τη ζούμε ήδη αυτή την εποχή;
(Το μυθιστόρημα «Μια ιστορία για το παρόν» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος - Το άρθρο μου, δημοσιεύτηκε στην Αμαρυσία στις 29/1/2014)