10/12/10

Για το «The Social Network»

Διαβάζοντας την «αιχμηρή κριτική» του Νίκου Τυρογιάννη για την ταινία «The Social Network» πρέπει εξ αρχής να δηλώσω ότι συμφωνώ μαζί του στο γενικό μήνυμα της αλλοτρίωσης του σύγχρονου νέου ανθρώπου και της απομόνωσής του από την αλόγιστη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων, όπως και με το μήνυμα περί «του απόλυτα εγωκεντρικού μοντέλου απόκτησης χρημάτων, που χρόνια ολόκληρα πλασάρεται στους νέους με χυδαιότητα».
Να μου επιτρέψει όμως να διαφωνήσω με την άποψη, ότι «η ταινία αποτελεί την αποθέωση της ηδονοβλεπτικής πλευράς του ατόμου, μέσα από τη διαδικτυακή προβολή των προσωπικών μας δεδομένων».
Η ανάγνωση της ταινίας έχει δύο επίπεδα. Το ένα επίπεδο, είναι το θέμα της εφεύρεσης που από τη μία αλλάζει τον κόσμο δημιουργώντας ένα νέο είδος κοινωνικής επαφής, κι από την άλλη απομακρύνει τους βασικούς συντελεστές της, καταστρέφοντας τη φιλία τους μέσα από την αντιζηλία. Το άλλο επίπεδο είναι η πολυδιάστατη προσωπικότητα του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, του συνιδρυτή του Facebook, ο οποίος μπορεί να μοιάζει ισχυρός ή αδύναμος, γενναίος ή φοβισμένος, οραματιστής ή
συμφεροντολόγος, ανάλογα με τη θέση που υιοθετεί κανείς απέναντι στην ιστορία.
Η πίστη, η φιλία, η δύναμη, το χρήμα, η κοινωνική καταξίωση και τέλος ο φθόνος. Αυτά είναι τα θέματα της ταινίας «The Social Network», τα οποία είναι τόσο διαχρονικά, όσο και η ίδια η μυθοπλασία.
Ξέρετε τι δήλωσε -αλαζονικά- ο σεναριογράφος αυτής της πραγματικής ιστορίας, όταν διάβασε το βιογραφικό βιβλίο του Μπεν Μέζριτς «Δισεκατομμυριούχοι κατά τύχη»; «Αν ζούσε ο Αισχύλος ή ο Σαίξπηρ, θα έγραφαν εκείνοι το έργο. Ευτυχώς για μένα, κανείς τους δεν ήταν διαθέσιμος οπότε το ανέλαβα εγώ». Έτσι, έγραψε ένα σενάριο, στο οποίο ο συνιδρυτής του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, από αναρχικός χάκερ μετατρέπεται σε μεγαλοεπιχειρηματία του ίντερνετ, μέσα σχεδόν σε μία νύχτα. Είναι ένας αντι-ήρωας, που στο τέλος της ταινίας μεταμορφώνεται σε τραγικό ήρωα, πληρώνοντας το τίμημα των επιλογών του: Ένας νεαρός, οργισμένος χάκερ, ο οποίος επαναστατεί ενάντια σε έναν κόσμο που τον κάνει δυστυχισμένο, και τελικά βλέπει το δημιούργημά του να γίνεται μαζικό αγαθό. Έστω και για ηδονοβλεπτικούς λόγους.
Διότι, κακά τα ψέματα, ο «ηδονοβλεψίας» είναι δημιούργημα αυτών που δημοσιοποιούν τις προσωπικές τους στιγμές στο Facebook και όχι των επιχειρήσεων που το χρησιμοποιούν για διαφήμιση.
(Δημοσιεύτηκε στην Αμαρυσία στις 4/12/2010)