Διάβασα πρόσφατα την «Φανταστική περιπέτεια» (εκδ. Κέδρος) του Αλέξανδρου
Κοτζιά, που είχε βραβευτεί με Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 1986 και
κυριολεκτικά έμεινα άφωνος από τη δηκτική σάτιρα του συγγραφέα, που έχει
καταφέρει να αποτυπώσει, σπαρακτικά θα έλεγα, μια κοινωνία σε παρακμή. Μια
κοινωνία που βρέθηκε να ζει με τη ψευδαίσθηση του μεγαλείου και να φτάνει εκεί
που τη βλέπουμε σήμερα. Πόσο προφητικός ήταν!
Στο μυθιστόρημα αυτό περιγράφονται τα γεγονότα μιας και μόνον ημέρας, της
21ης Απριλίου 1983 (ήταν και επετειακή!), κατά την οποία η πολιτεία πρόκειται να δικαιώσει με τη βράβευσή του, τη ζωή και το έργο ενός σημαντικού -υποτίθεται-
πολίτη, δημοσίου υπαλλήλου, συνδικαλιστή και συγγραφέα με προοδευτικές-σοσιαλιστικές αντιλήψεις. Του Αλέξανδρου
Καπάνταη, που αδυνατεί να κάνει αυτοκριτική ο θλιβερός αυτός άνθρωπος και
κριτικάρει όλους τους άλλους ως γνήσιος νεοέλληνας.
Στο πρόσωπο αυτού του γλοιώδους τύπου βλέπουμε όλη την ελληνική κοινωνία.
Το ωχαδερφισμό, το φιλοτομαρισμό και την πλήρη αδιαφορία για τους άλλους, τους οποίους
θεωρεί συλλήβδην ασήμαντους μπροστά στο δικό του μεγαλείο.
Η «Φανταστική περιπέτεια» μιλάει από το 1985 ήδη, για την υφέρπουσα
νεοελληνική κοινωνική κρίση, για το δρόμο της απώλειας, που είναι στρωμένος
πάνω στα δάνεια της Μεταπολίτευσης και ειδικά της πρώτης δεκαετίας, αυτής του
'80, κατά την οποία παραμυθιάστηκε ολόκληρη χώρα.
Ο Αλέξανδρος Καπάνταης του Κοτζιά, αντιπροσωπευτικός τύπος του νεοέλληνα
που ζει στον κόσμο του και θεωρεί ότι για όλα φταίνε οι άλλοι, ενώ ο ίδιος «τα
έχει όλα καλώς καμωμένα», παθαίνει στην κυριολεξία σοκ, όταν αντιλαμβάνεται ότι
ζει σε ψευδαισθήσεις και αξίζει να προσέξετε το κεφάλαιο εκείνο, κατά το οποίο
έρχεται η ώρα να αντιμετωπίσει «τους θαυμαστές του» στο Πνευματικό Κέντρο του
Δήμου Αθηναίων. Η ώρα της σκληρής πραγματικότητας, της διαπίστωσης της μηδαμινότητάς
του. Μιλάμε για μια πολύ οδυνηρή διαπίστωση σαν κι αυτή που ζούμε τα τελευταία
χρόνια, με την κοινωνική πρωτίστως και οικονομική –οπωσδήποτε- κρίση.
Μια λογοτεχνική φούσκα, είναι ο κύριος Αλέξανδρος Καπάνταης, όπως φούσκα
ήταν και η ευμάρεια ενός ολόκληρου λαού τα χρόνια εκείνα, που έσκασε και
αποκάλυψε την αλήθεια για την πορεία της χώρας μας μέχρι σήμερα.
Το μυθιστόρημα, που το «ρούφηξα» στην κυριολεξία, έφτασε στα χέρια μου από
το Βήμα της Κυριακής, στο οποίο ήταν ένθετο, αλλά έχει κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις
Κέδρος και πιο πρόσφατα, το 2012.
