Κάτω από την πίεση δύο προσωπικών θεμάτων που με αποσυντόνισαν, δεν πήρα είδηση ότι πριν λίγες μέρες πέθανε μια μεγάλη συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, η οποία συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σημαντικότερες σύγχρονες δημιουργούς. Αναφέρομαι στην Ούρσουλα Λε Γκεν (21 Οκτωβρίου 1929 – 22 Ιανουαρίου 2018), της οποίας το έργο αποτελεί συγχρόνως και κοινωνικοπολιτικό σχόλιο ενώ στο επίκεντρο των προβληματισμών της, βρισκόταν από το 1966, το κοινωνικό φύλο, ο σεξισμός, ο φεμινισμός, η πολιτιστική αποξένωση και οι κοινωνικές δομές.
Από τα βιβλία της, δυστυχώς έχω διαβάσει μόνον ένα. Ευτυχώς, αυτό είναι το «Ο αναρχικός των δύο κόσμων» (πρώτη δημοσίευση 1974), που το ανέσυρα προχθές από το ράφι της βιβλιοθήκης μου, όπου βρισκόταν ανάμεσα στα βιβλία του Άρθουρ Κλαρκ και του Ισαάκ Ασίμωφ. Το βιβλίο αυτό ανήκει στις εκδόσεις Parsec, κυκλοφόρησε το 1992, έχει μεταφραστεί από τον Χρήστο Γεωργίου και στις 466 σελίδες του, περιλαμβάνεται ένας μνημειώδης πρόλογος του Μάκη Πανώριου. Μνημειώδης, όχι διότι έχει μια εξαιρετικά κατατοπιστική βιογραφία της συγγραφέως, αλλά περιλαμβάνει και μια κοινωνικοπολιτική ανάλυση του μέχρι τότε έργου της. Έκτοτε, από διάφορες αναγνώσεις που έκανα κατά καιρούς, διαπίστωσα ότι η χαρισματική αυτή συγγραφέας είχε άποψη για όλα και κατά το παρελθόν και μέσα από τα βιβλία της έδινε μεγάλη έμφαση στις κοινωνικές επιστήμες, καθώς και στα πολιτικά συστήματα, τοποθετώντας έτσι τα έργα της στην υποκατηγορία της «ήπιας επιστημονικής φαντασίας» (στην οποία έχω αναφερθεί σε ειδικό άρθρο).
Όπως προανέφερα, μπορεί (δυστυχώς) να έχω ένα μόνο βιβλίο της, αλλά (ευτυχώς) έχω μάλλον το καλύτερό της. Γι’ αυτό και το θυμήθηκα με το θάνατό της. «Ο αναρχικός των δύο κόσμων» είναι ένας προικισμένος φυσικός ο Σεβέκ, ο οποίος νιώθει φυλακισμένος στην Ανάρες (ένα δορυφόρο του πλανήτη Γιουράς), όπου τα ταλέντα του δεν μπορεί να τα μοιραστεί με τον μέσο άνθρωπο. Κατά βάση έχει κάνει μια μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη, μια συσκευή στιγμιαίας επικοινωνίας, που καταργεί ουσιαστικά το χρόνο και την απόσταση, επιτρέποντας την επαφή δύο απομακρυσμένων σημείων ανεξαρτήτως αποστάσεως. Δυστυχώς για τον Σεβέκ το πολιτικό σύστημα στο δορυφόρο Ανάρες είναι η Αναρχία. Αντίθετα, στον πλανήτη Γιουράς, το πολιτικό σύστημα είναι ο Καπιταλισμός. Ελάτε τώρα στη θέση του Σεβέκ…
Το μυθιστόρημα είναι ουσιαστικά μια μελέτη των δύο αυτών πολιτικών συστημάτων και του τρόπου που επιδρούν αυτά στην ανθρώπινη προσωπικότητα, τη διαμορφώνουν και κατ’ επέκταση διαμορφώνουν και την κοινωνία. Η Ούρσουλα Λε Γκεν μέσα από αυτή την αλληγορία σχολιάζει και κρίνει εξ αποστάσεως. Περιγράφει τους «Από εδώ» και τους «Από εκεί». Δεν λέει τι είναι καλό και τι κακό. Το αφήνει στη διάθεση του αναγνώστη, που πρέπει να ακολουθεί πιστά τον κεντρικό ήρωα και να ανιχνεύει τις διαπιστώσεις του.
Θεωρώ διαχρονικό -και κατά συνέπεια- εξαιρετικά επίκαιρο το μυθιστόρημα, το οποίο μου φαίνεται ότι κυκλοφορεί ακόμα. Τώρα που το κατέβασα από το ράφι θα το ξαναδιαβάσω.
Όσο για τη Λε Γκεν πρέπει να αναφέρω ότι υπήρξε πολυγραφότατη (είκοσι μυθιστορήματα, ποίηση και παιδική λογοτεχνία) και μεταξύ άλλων έχει γράψει και τη σειρά «Έπος της Γαιοθάλασσας», που άρχισε να δημοσιεύεται στα τέλη της δεκαετίας του ’60, στην οποία ένας μαθητευόμενος μάγος (κάτι σαν τον μεταγενέστερο Χάρι Πότερ), μάχεται εναντίον των δυνάμεων του κακού.