6/1/16

Φιλοσοφικά εγκλήματα

Ο γεννημένος το 1956 στο Εδιμβούργο συγγραφέας Philip Kerr και δημιουργός του ιδιόρρυθμου αστυνομικού Μπέρνι Γκούντερ, που έγινε διάσημος στη χώρα μας αρκετά πρόσφατα, έχει γράψει το «Φιλοσοφικά εγκλήματα» το 1992, με μια υπόθεση που διαδραματίζεται το 2013 και λίγο αργότερα. 
Έτσι, κάλλιστα μπορώ να πω ότι παίρνοντας το βιβλίο στα χέρια μου, ήμουν έτοιμος να διαβάσω ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας για την εποχή του. Ένα μυθιστόρημα «αγωνίας και μυστηρίου», το οποίο όμως δύσκολα μπορώ να δεχτώ ότι «σήμερα φαντάζει αληθινό όσο ποτέ», όπως με πληροφορεί το οπισθόφυλλο. Σήμερα, φαντάζει ως ένα ακόμα μυθιστόρημα του τύπου «βρες τον κατά συρροή δολοφόνο», με βάση  τον τρόπο που σκοτώνει τα θύματά του, την πιθανή κοσμοθεωρία του και με τα ευρήματα στον τόπο του εγκλήματος.
Ξεφεύγει όμως από τα συνηθισμένα μυθιστορήματα του είδους, επειδή ο Kerr το 1992, στην προσπάθεια να πρωτοτυπήσει στη σκιαγράφηση του χαρακτήρα του δικού του «κατά συρροή δολοφόνου» εισδύει στα φιλοσοφικά ρεύματα από καταβολής κόσμου μέχρι την εποχή του και προσδίδει στο δολοφόνο του ιδιότητες ενός ευφυούς –και φιλοσοφημένου- ατόμου, που σκοτώνει  οποιονδήποτε εμφανίζει προδιάθεση για βίαιη συμπεριφορά, ακόμα κι αν δεν έχει διαπράξει κάποιο έγκλημα (γεγονός που μου θύμισε τη νουβέλα του Φίλιπ Ντικ, που ενέπνευσε την ταινία Minority Report με τον Τομ Κρουζ).
Τοποθετεί δε τη δράση του στο Λονδίνο και «σε μια εποχή όπου οι κατά συρροή δολοφονίες έχουν προσλάβει διαστάσεις επιδημίας, παρά τις προηγμένες μεθόδους που εφαρμόζει η κυβέρνηση –ταυτοποίηση DNA, σκανάρισμα εγκεφάλου, ποινικό κώμα– προκειμένου να αντιμετωπίσει το φαινόμενο και η πρόληψη του εγκλήματος αποτελεί άλλοθι για την επιβολή ενός αυταρχικού καθεστώτος που περιορίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Έτσι έχουμε ένα μυθιστόρημα στο οποίο, εκτός από τις περιγραφές μιας τεχνολογικά υπερεξελιγμένης κοινωνίας, περιγράφονται και οι απόψεις του Βιτγκενστάιν και άλλων φιλοσόφων, μιας και ο κατά συρροή δολοφόνος (που η αστυνομία τον έχει κωδικοποιήσει με αυτό το όνομα), φαίνεται ότι διαβάζει «κάθε ώρα και κάθε στιγμή» Μπαλζάκ, Σταντάλ και Φλομπέρ, αν και βασικά προτιμά περισσότερο να διαβάζει «για την ουσία του κόσμου, για τη σχετική ασημαντότητα, αλλά και για τις εξατομικευμένες προοπτικές όσων υφίστανται μεταξύ εμπειρικού και δόκιμου για την αποσαφήνιση των θέσεων».
Απέναντι σ’ αυτόν το δολοφόνο, η αστυνομία τοποθετεί την Ιζαντόρα Τζέικ Τζέικοβιτς, μια όμορφη, ευφυέστατη και ταυτόχρονα σκληρή επιθεωρήτρια, η οποία όμως έχει και αυτή τα δικά της προβλήματα και τους προσωπικούς της δαίμονες.
Μέσα λοιπόν από τη δράση της Τζέικ (με όρθια γραμματοσειρά στο βιβλίο) και τη δράση του Βιτγκενστάιν (με πλάγια γραμματοσειρά) και την επίκληση τσιτάτων από αρχαίους και σύγχρονους φιλοσόφους, αλλά και συγγραφείς γνωστών θεατρικών έργων ή κοινωνικο-πολιτικών, ή και αστυνομικών μυθιστορημάτων, καλείται ο αναγνώστης να ικανοποιήσει την περιέργειά του (όπως εγώ τη δική μου), για το ποιος είναι ο δολοφόνος. Το σχετικά ενδιαφέρον αυτό μυθιστόρημα, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.